Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też:inne znaczenia tej nazwy.| miasto wgminie miejsko-wiejskiej | |||||
 Odolanów | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Prawa miejskie | XIV wiek | ||||
| Burmistrz | Marcin Szorski | ||||
| Powierzchnia | 4,76 km² | ||||
| Wysokość | 116[1] m n.p.m. | ||||
| Populacja (2024) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Strefa numeracyjna | (+48) 62 | ||||
| Kod pocztowy | 63-430 | ||||
| Tablice rejestracyjne | POS | ||||
Położenie na mapie gminy Odolanów  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu ostrowskiego  | |||||
 51°34′28″N 17°40′26″E/51,574444 17,673889 | |||||
| TERC (TERYT) | 3017034 | ||||
| SIMC | 0937110 | ||||
Urząd miejski Rynek 163-430 Odolanów | |||||
| |||||
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| BIP | |||||
Odolanów (niem.Adelnau[3]) –miasto wwojewództwie wielkopolskim, wpowiecie ostrowskim, siedzibagminy miejsko-wiejskiej Odolanów, wKaliskiem, nadBaryczą iKurochem, ośrodek przemysłowy wKalisko-Ostrowskim Okręgu Przemysłowym, waglomeracji kalisko-ostrowskiej, ok. 11 km na wschód odSulmierzyc, ok. 13 km na południowy zachód odOstrowa Wielkopolskiego, ok. 27 km na północ odTwardogóry.
Według danych z 1 stycznia 2024 roku miasto liczyło 4941 mieszkańców[2]. Drugie pod względem liczby ludności, poOstrowie Wielkopolskim miastopowiatu ostrowskiego. Lokalny ośrodekusługowo–przemysłowy, zakład przetwórstwa gazu ziemnego[4].
Najstarsze historycznie miasto regionu ostrowskiego. Siedziba dawnegopowiatu odolanowskiego[4].
Odolanów leży w południowejWielkopolsce, naNizinie Południowowielkopolskiej, w dolinieBaryczy iKurocha.
1 stycznia 2024 roku powierzchnia miasta wynosiła 4,76 km²[2].
NazwaOdolanów została stworzona prawdopodobnie przez mieszkańców pobliskiegoBogdaja, którzy mieli trudnić sięrozbojem, a łupy przechowywać w miejscu oddalonym, otoczonym wodą, pośródbagien ibłota[3].
Historia miejscowości sięga czasówśredniowiecza[5]. Już w 1301 roku istniała tuwarownia o czym wspomniano przy opisie walk rycerstwa wielkopolskiego i opolskiego. Na początku XIV wieku Odolanów był niewielką miejscowością z około 20 domami[5]. W 1372 roku królLudwik Węgierski, przekazał Odolanów pochodzącemu zŁużyc,rycerzowiBartoszowi z Wezenborga (nazywanego później Bartoszem z Odolanowa). Bartosz zbudował w Odolanowiemurowany zamek i wkrótce zaczął organizować wyprawy m.in. przeciwkoKrzyżakom. Około 1380 roku pojmał 59rycerzy zmierzających doMalborka – uwięził ich i zażądał za nich okupu 27 tys.florenów[6][7]. W rezultacie na początku września 1382 roku, wojska Ludwika Węgierskiego, na czele z 14-letnimZygmuntem Luksemburskim, stanęły pod murami Odolanowa – oblężenie trwało kilka dni i zakończyło się ugodą z Bartoszem (zm. ok. 1395)[7].
Lokacja miejska miała miejsce przed 1393 rokiem[8], w związku z czym Odolanów stał się miastemKorony Królestwa Polskiego[9], siedzibą powiatu[5] imiastem królewskim. W 1403 roku królWładysław II Jagiełło, na mocy dokumentu wydanego wKoninie, uwolnił miasto Odolanów od podatków celnych ikontrybucji[10][11]. Zarówno Jagiełło jak i kolejni królowie oddawali często miasto i zamek w zastaw. Z biegiem lat wyodrębniły się trzy części miasta:Śródmieście (obszar zamkowy–miasto właściwe[3]) i dwaprzedmieścia: Zamkowe oraz Górka[5].
W czasiewojny trzynastoletniej Odolanów wystawił w 1458 roku 4 pieszych, naodsiecz oblężonej polskiej załogiZamku w Malborku[12].
Historyczne przedmieście Górka (obecnie część miasta: Odolanów–Górka), położone na lewym brzeguBaryczy, na początku XVII wieku przez kilka lat było odrębnym miastem o nazwie Konstancja[5]. Konstancję założono w 1629 roku z myślą o napływających zeŚląska uchodźcach religijnych[4].
W 1721 roku Odolanów liczył 148 mieszkańców[5]. Od połowy XVIII wieku miasto przeżywało swój rozkwit[5]. Starostą odolanowskim byłAleksander Antoni Sułkowski herbuSulima, a liczba mieszkańców w 1793 roku zwiększyła się niemal sześciokrotnie i wynosiła 996 osób[3]. W tym czasie w Odolanowie wzniesiono trzy świątynie (istniejące do dziś): kościół ewangelicki (1770–1780),kościół cmentarny pw. św. Barbary (1784) orazkościół pw. św. Marcina (1794)[13]. W wynikuII rozbioru Polski w 1793 roku Odolanów został włączony doKrólestwa Prus.
W latach 1807–1815 należał dodepartamentu kaliskiegoKsięstwa Warszawskiego.
W 1883 roku Odolanów liczył 2192 mieszkańców[3] i był miastem wielokulturowym i wieloreligijnym[5]. Pod koniec XIX wieku, pod względem wyznania mieszkańców: 1664 stanowilikatolicy, 325protestanci, a 203żydzi[3].
W 1909 roku oddano do użytku połączenie kolejowe na trasieOdolanów ↔Ostrów[14][5].
Mieszkańcy Odolanowa brali udział w walkach o niepodległość na ziemiach polskich w tym: wWiośnie Ludów, a także jako wsparcie wPowstaniu Styczniowym i wPowstaniu Wielkopolskim[5]. Wokresie międzywojennym w miejscowości stacjonowałkomisariat Straży Granicznej iplacówka II linii SG „Odolanów”[15].
Odkrycie złóżgazu ziemnego w pobliżu Odolanowa, na przełomie lat 60. i 70. XX wieku i wybudowanie Zakładu Odazotowania Gazu Ziemnego, przyspieszyło rozwój miasta i napływ ludności[5].
| Okres | Flaga | Państwo | Jednostka administracyjna |
|---|---|---|---|
| 1945–1975 |  | Rzeczpospolita Polska | województwo poznańskie,powiat ostrowski |
| 1975–1998 | | województwo kaliskie | |
| 1999– | | województwo wielkopolskie, powiat ostrowski |
| Liczba mieszkańców Odolanowa według danychGUS[16] | ||||
|---|---|---|---|---|
| Data (stan na 1 stycznia) | Liczba ludności | Przyrost | Gęst. zaludnienia [os./km²] | Powierzchnia [km²] |
| 2012 | 5098 | – | 1071 | 4,76 |
| 2013 | 5089 |  10 | 1069 | |
| 2014 | 5116 |  27 | 1075 | |
| 2015 | 5134 | 18 | 1079 | |
| 2016 | 5104 | 30 | 1072 | |
| 2017 | 5138 | 34 | 1079 | |
| 2018 | 5155 | 15 | 1083 | |
| 2019 | 5130 | 25 | 1078 | |
| 2020 | 5145 | 15 | 1081 | |
| 2021 | 5114 | 31 | 1074 | |
| 2024 | 4941 | 173 | 1038 | |
Lokalny ośrodekusługowo–przemysłowy, zakład przetwórstwa gazu ziemnego[4], jeden z ośrodkówaglomeracji kalisko-ostrowskiej iKalisko-Ostrowskiego Okręgu Przemysłowego. W 2019 roku w rejestrzeREGON zarejestrowanych było 588podmiotów gospodarczych w Odolanowie[1].
| Największe firmy na terenie Odolanowa[17] | |
|---|---|
| Nazwa firmy | Branża/przemysł |
| Deftrans | produkcja mebli łazienkowych |
| Dinopol[18] (funkcjonuje od 1993 roku) | produkcja opakowań z masy papierowej |
| Dombud (funkcjonuje od 1990 roku) | budownictwo przemysłowe |
| Dozagro | produkcja, montaż i serwis urządzeń rolniczych |
| Krio Serwis | naprawa silników przemysłowych |
| M-Rol[19] (funkcjonuje od 1974 roku) | produkcja mieszalników rolniczych |
| Pupil Foods | produkcja karmy dla zwierząt |
| Wiązary Burkietowicz[20] (funkcjonuje od 1895 roku) | konstrukcje drewniane |
| Woseba | spożywcza (kawa) |
| Zakłady PGNiG | przeróbka i wytwarzanie:gazu wysokometanowego,skroplonego metanu, ciekłegoazotu,helu itlenu |
| Drogi wojewódzkie | |
|---|---|
| Nr | Relacja |
| 444 | Krotoszyn –Odolanów –Ostrzeszów |
| 445 | Ostrów Wielkopolski –Odolanów |
| Linie kolejowe | |
|---|---|
| Nr | Relacja |
| 355 | Ostrów Wielkopolski ↔Odolanów ↔Grabowno Wielkie |
_ID_653762.jpg) |  Dawny kościół ewangelicki (1770–1780). Jeden z najstarszych zabytkowych kościołówpowiatu ostrowskiego. Wybudowany w epoce późnegobaroku na rzucie ośmioboku[21]. Do 1832 roku w pobliżu kościoła stał zamek królewski (na osi ulicy Zamkowej przy placu Kościuszki[22]), istniejący od czasówKazimierza Wielkiego[4]. |
_ID_653761.jpg) | Kościół cmentarny pw. św. Barbary (Odolanów–Górka). Pierwotny drewniany kościół powstał w latach 1621–1622 z fundacjiGryzeldy Rozdrażewskiej[23]. Po jego rozebraniu, wybudowano w tym samym miejscu drugi drewniany w 1784 roku. Wyposażenie stanowi m.in.: obrazświętej Barbary (1618),barokowy ołtarz główny (1791), a także rzeźby rzymskokatolickich świętych – Piotra, Pawła, Stanisława i Wojciecha (XVIII w.)[23]. |
 | Kościół pw. św. Marcina (1794). Został wybudowany w miejscu zburzonego drewnianego kościoła z XV wieku[23]. Wewnątrz znajduje się m.in. ołtarz z końca XVIII wieku[4]. |
Atrakcję turystyczną stanowią:
| Dyscyplina | Nazwa/klub |
|---|---|
| Piłka nożna | MLKS Odolanovia Odolanów[26] |
Miasta i gminy partnerskie[27]:
Niemcy:Heringen Helme Niemcy:Heringer Werra
Francja:La Mézière
Gruzja:Martvili
Białoruś:Nieśwież
Łotwa:Saulkrasti
Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie związani z Odolanowem.
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Części wsi |
