Nukleotydy –organicznezwiązki chemiczne z grupyestrów fosforanowych; są estraminukleozydów ikwasu fosforowego (5'-fosforany nukleozydów).
Nukleotydy stanowią podstawowe składnikikwasów nukleinowych (DNA iRNA) oraz innych polinukleotydów, odgrywają też znaczącą rolę wmetabolizmie iprzekazywaniu sygnałów w komórce:
Nukleotydy zbudowane są z reszty cukrowej –pentozy (w DNA jest todeoksyryboza, zaś w RNAryboza), co najmniej jednejreszty fosforanowej izasady azotowej:purynowej,pirymidynowej lubflawinowej (niewystępującej w kwasach nukleinowych).
Grupa fosforanowa formujewiązanie z 2, 3 lub 5 węglem w pierścieniu pentozowym. Najbardziej rozpowszechnione jest wiązanie między fosforanem a węglem 5. Nukleotydy cykliczne formują się, gdy dochodzi do połączenia grupy fosforanowej z dwiemagrupami hydroksylowymi reszty cukrowej.
Kwasy nukleinowe tobiopolimery zbudowane z nukleotydów połączonych wiązaniami fosfodiestrowymi 3'-5'. W naturze występują dwa typy kwasów nukleinowych – DNA i RNA – jednak obecnie istnieje także kilka syntetycznych analogów kwasów nukleinowych.
W kwasach nukleinowych, poza nukleotydami z pięcioma podstawowymi zasadami heterocyklicznymi kwasów nukleinowych (A, C, G, T, U), występują także (szczególnie często wtRNA) nukleotydy zawierające modyfikowanenukleozydy, na przykładpseudourydynę lubinozynę[2].
- NMP – 5'-monofosforan nukleozydu N
- NDP – 5'-difosforan nukleozydu N
- NTP – 5'-trifosforan nukleozydu N
- ↑Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K, Wlater P: Molecular Biology of the Cell. Wyd. 4. Garland Science, 2002, s. 120–121.ISBN 0-8153-3218-1.
- ↑Jeremy M. Berg, Lubert Stryer, John L. Tymoczko: Biochemia. Wyd. 3. Warszawa: PWN, 2007.ISBN 978-83-01-14379-4. Brak numerów stron w książce
