Pierwszym przybyszem zEuropy w historii Newcastle byłbrytyjczykpor.John Shortland, który dobił do brzeguZatoki Sydney we wrześniu 1798 roku. Jego odkrycie było w dużym stopniu przypadkiem; porucznik wiózł na swoim statkuCumberland więźniów wzdłuż Zatoki Sydney. Kiedy wracał dostrzegł rzekę, którą potem nazwałJohn Hunter na cześć ówczesnego gubernatoraNowej Południowej Walii. Podczas postoju przeprowadził krótkie badania geologiczne. Nieoczekiwanie natrafił na złożawęgla kamiennego. To zapoczątkowało szybką ekspansję osady założonej przez Shortlanda.
Na przełomie wieków XVIII i XIX obszar ujściarzeki Huntera był już często odwiedzany przezgórników,drwali, itp. Wtedy też gubernator Nowej Południowej Walii oficjalnie rozporządził, aby wydobywaćsurowce naturalne zDoliny Huntera. Kolejne kopalnie i tartaki dały podwaliny miasta, które powoli nabierało kształtu. Osada ta stała się głównym "dostarczycielem" surowców budowlanych do pobliskiegoSydney, które w tym czasie rozwijało się w bardzo szybkim tempie.
W 1804 roku, kiedy osada rozwijała się bardzo prężnie, kolejne fale osadników nazwały jąRzeką Węgla (en.Coal River), by niedługo potem zmieniono nazwę naNewcastle. Nazwę „zapożyczono” od angielskiego miastaNewcastle upon Tyne. Miasto to stało się ważnym punktem wydobywczymAnglii, która sprawowała całkowitą kontrolę nad nim.
Przez kolejne lata do tamtejszego portu przypływało coraz więcej statków, nie tylko handlowych, ale także wojskowych. Te drugie odcisnęły duże piętno na dalszych losach miasta. Żołnierze, którzy przypłynęli w 1804 na trzech statkach królewskich,Lady Nelson,Resources orazJames, pomogli w gaszeniu buntów robotniczych, które wybuchły na terenie Australii w tym czasie. W ten sposób Newcastle stało się jednocześnie głównym więzieniem dla pobliskiego Sydney.
Przez wiele lat setki więźniów były zsyłane do więzień w Newcastle, aż do roku 1823, kiedy to z rozporządzenia ówczesnego gubernatoraLachlana Macquarie zredukowano liczbę więźniów do 100 (większość pracowała na terenie miasta jako pracownicy fizyczni), a prawie 900 więźniów zostało przesiedlonych do Portu Macquarie. Decyzja ta była wywołana poglądem gubernatora, że tak duże więzienie nie może znajdować się tak blisko Sydney. Wtedy to Newcastle zostało uznane oficjalnie za Australijską Kolonię Osadniczą.
We wczesnych latach 30. XIX wieku na terenie miasta i w promieniu kilkunastu kilometrów zaczęły pojawiać się prawdziwe kombinaty górnicze. Kopalnie te (m.in.Stockton,Tighes Hill,Carrington,the AA Co.) działały aż ok. do 1930 roku, kiedy to spółki te przeistoczyły się w dwa duże ośrodki górnicze:Kurri Kurri orazCessnock.
W drugiej połowie XIX wieku na terenie miasta znaleziono także rudęmiedzi, a takżecynku. Powstało wtedy kilka kopalni tych surowców. Na początku lat 90. XIX wieku powstała tam pierwsza huta przetapiająca te metale.
Rozwój przemysłu w mieście został ukoronowany powstaniem w 1885 roku największej fabryki napołudniowej półkuli założonej przez pochodzącego zLondynuCharlesa Upfolda. Jego fabrykamydła iświeczekSydney Soap and Candle Company zastąpiła mniejszą fabrykę wWickham. Fabryka ta została zbudowana na 22akrach. Jej wyroby zdobywały liczne medale na międzynarodowych konkursach. Przedsiębiorstwo zostało sprzedane podczasI wojny światowej, a potem zlikwidowane w latach 30.XX wieku.
Na przełomie wieków XIX i XX na rynek Newcastle wkroczył potentat w dziedzinie wydobycia surowców naturalnych,BHP Billiton. Ten fakt zapoczątkował duże zainteresowanie wśród amerykańskich przedsiębiorców. Dzięki tym wydarzeniom obszar Newcastle stał się jednym z największych ośrodków zatrudnienia w ówczesnej Australii.
28 grudnia 1989 roku miasto nawiedziłotrzęsienie ziemi o sile 5,6 wskali Richtera. Zginęło wtedy 13 osób, a 162 osoby zostały ranne. Znaczna część miasta została zniszczona, włączając w to centrum miasta. Następstwem tego wydarzenia byłarecesjaekonomiczna, która nastąpiła w pierwszej połowie lat 90.
Newcastle jest położone nad południową częścią ujścia rzeki Huntera. Północna część jest pokrytawydmami,bagnami oraz rozwidleniami rzeki. Dlatego teżinfrastruktura miasta jest zogniskowana na pagórkach i wzgórzach na południe od rzeki. Pomiędzy miastem a rzeką istnieje małe miasteczko Stockton. Znaczną część miasta stanowią niewielkie doliny, w których są położone kopalnie. Natomiast na wzgórzach otaczających te doliny znajdują się osiedla mieszkalne i handlowe.
Gospodarka miasta opiera się głównie na eksporcie węgla kamiennego oraz na hutnictwie, w szczególności na produkcjialuminium.
ObecniePort Newcastle jest najważniejszym punktem handlowym miasta i pozwala na handel surowcami naturalnymi z doliny Huntera. Jednocześnie jest jednym z największych portów wNowej Południowej Walii. Port ten wiedzie prym na świecie w transporciewęgla kamiennego. Rocznie bowiem przeładowuje on 90 mlnton tego surowca, a port odwiedza ponad 3000 statków handlowych.Eksport stanowi prawie 90% całego handlu w porcie. Miasto posiada także niewielkąstocznie.
Populacja miasta rośnie. To powoduje powstawanie kolejnych apartamentów i hoteli w centrum miasta, a także licznych osiedli willowych na przedmieściach.
W mieście rozwinął się przemysł metalowy, stoczniowy, chemiczny, cementowy, spożywczy, włókienniczy, odzieżowy, szklarski oraz drzewny[1].
W mieście odbywają się liczne festiwale kulturowe i muzyczne na skalę krajową, lecz także międzynarodowe. Do bardziej znanych należąNarodowy Festiwal Młodych Pisarzy (ang.National Young Writers' Festival),Konferencja Dźwięku (ang.Sound Summit), czyTo Nie Jest Sztuka (ang.This Is Not Art). Ten ostatni odbywa się co roku w długiweekend w listopadzie. Jest to bardzo popularny festiwal i zjeżdżają się na niego całe rzesze uczestników z obszaru całej Australii.
Na terenie miasta znajdują się także liczne teatry, galerie sztuki i muzea.
Jednak najbardziej popularne są wszelkiego rodzaju obiekty sportowe. W mieście są kluby wszelkich dyscyplin sportowych, odnetballa, poprzezkoszykówkę,piłkę nożną, aż pohokej,surfing irugby. Szczególnie ta ostatnia dyscyplina jest bardzo popularna, nie tylko w Newcastle, ale także na terenie całego kraju.
