| wieś | |||
 Dom tyrolski w Mysłakowicach | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Gmina | |||
| Liczba ludności (III 2011) | 4511[2] | ||
| Strefa numeracyjna | 75 | ||
| Kod pocztowy | 58-533[3] | ||
| Tablice rejestracyjne | DJE | ||
| SIMC | 0191448 | ||
Położenie na mapie gminy Mysłakowice  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego  | |||
 50°50′31″N 15°46′40″E/50,841944 15,777778[1] | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Mysłakowice (niem. Erdmannsdorf-Zillerthal, Zillerthal) –wieś wPolsce położona wwojewództwie dolnośląskim, wpowiecie karkonoskim, wgminie Mysłakowice, wKotlinie Jeleniogórskiej, u podnóżaRudaw Janowickich wSudetach Zachodnich.
Przez miejscowość przepływa rzekaŁomnica oraz jej dopływyJedlica iGłębocka Struga.
W miejscowości była stacja kolejowaMysłakowice.
W 1366 roku wzmiankowano sołtysa Mysłakowic, zwanego Nitsche[4].
W 1868 wypoczywał tuTheodor Fontane[5].
W 1910 miejscowość zamieszkiwało 1316 osób, plus 128 osób w obszarze dworskim oraz 1361 osób w kolonii tyrolskiej Zillertal[6].
W okresie II wojny światowej w miejscowości znajdowała się filia obozu koncentracyjnegoGroß-Rosen[7].
W roku 1945 wieś została włączona do Polski i przyjęła obecną nazwę. Jej dotychczasowych mieszkańców wysiedlono do Niemiec.
W latach 1954–1956 wieś należała i była siedzibą władz gromadyMysłakowice. W 1957 r. gromadę zniesiono przez nadanie jej statusuosiedla, który zniesiono w reformie administracji w 1973 r. tworząc gminęMysłakowice.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała dowojewództwa jeleniogórskiego. Miejscowość jest siedzibą władzgminy Mysłakowice.
W miejscowości obchodzone byłyDni Tyrolskie nawiązujące do kultury osadników. W maju 2014 otwarto park miniatur, a w 2017 przestała istnieć wystawa sprzętu radiolokacyjnego w północnej części miejscowości.
Mysłakowice położone są w południowo-zachodniejPolsce,województwie dolnośląskim, wpowiecie jeleniogórskim ziemskim. Z geograficznego punktu widzenia leżą u stópKarkonoszy (najwyższe pasmo Sudetów), w południowo-wschodniej częściKotliny Jeleniogórskiej, w tzw.Obniżeniu Mysłakowic. Powierzchnia to 1286 ha, w tym 727 ha użytków rolnych i 380 ha lasów[8].
Mysłakowice są największą wsią w Kotlinie Jeleniogórskiej i jedną z największych na Dolnym Śląsku i w Polsce (4511 mieszkańców w III 2011 r.). Jest dużą uprzemysłowioną osadą o nieokreślonym układzie przestrzennym i zabudowie w typie wiejskim i osiedlowym. Wynika to z faktu że Mysłakowice powstały z połączenia kilku osad o różnej przeszłości: właściwych Mysłakowic, które były starą wsią, kolonii Zillertal – osady emigrantów religijnych z Tyrolu, założonej w roku 1838 oraz folwarków i mniejszych wsi, włączanych kolejno w ich obręb.
Wieś leży we wschodniej części Kotliny Jeleniogórskiej, noszącej nazwę Obniżenia Mysłakowic, pomiędzy Wzgórzami Łomnickimi na zachodzie a wliczanymi w obrębRudaw Janowickich,Wzgórzami Karpnickimi i Mrowcem na wschodzie. Zabudowania Mysłakowic ciągną się wzdłuż rzekiŁomnicy, zajmują też teren pomiędzy nią a płynącą równolegle na wschódJedlicą. Na północy graniczy bezpośrednio z domamiŁomnicy, a na południe i południowy wschód z osiedlami Kostrzycy. Mysłakowice ciągną się około 3,5 km, na wysokości 370–395 m. Znajdują się w rozległej, prawie płaskiej dolinie, zbudowanej z młodopaleozoicznych granitów porfirowatych, pokrytych osadami czwartorzędowymi. Przez wieś prowadzi droga wojewódzka nr 367 z Jeleniej Góry do Kamiennej Góry przez Kowary, do której dochodzi na północnym skraju szosa z Łomnicy doMiłkowa. Od zachodu całą miejscowość omija obwodnica z Jeleniej Góry do Karpacza.
W Polsce jest tylko jedna wieś o nazwie Mysłakowice. Oficjalnie nazwa ta obowiązuje od dnia 16 grudnia 1946, ponieważ z tą datą ukazał sięMonitor Polski nr 142, w którym pod pozycją 262 znajduje się rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej iZiem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946, o ustaleniu nazw urzędowych miejscowości. Nazwę ustaliłaKomisja Ustalania Nazw Miejscowych, działająca w latach 1946–1949. W skład tej komisji wchodziło wielu znanych językoznawców m.in. prof. UJWitold Taszycki oraz prof.Kazimierz Nitsch z Polskiej Akademii Umiejętności.
Pierwotnie Mysłakowice były malutką wioską i dopiero zainteresowanie tymi terenami marszałkavon Gneisenau, a później królaFryderyka Wilhelma III spowodowało gwałtowny rozwój terytorialny tej miejscowości poprzez włączanie w jej obręb kolejnych osiedli i folwarków oraz osiedla tyrolskiego. Niemiecką nazwę Zillerthal miejscowość zawdzięcza tyrolskim osadnikom z pochodzącym z okolic dolinyZillerthal, którzy osiedlili się tutaj z inicjatywy hrabinyFryderyki Reden (67 rodzin, 416 osób). Powodem, dla którego wyemigrowali oni zTyrolu i w 1837 osiedlili się w Mysłakowicach, były prześladowania protestantów za rządów arcybiskupów salzburskichAugustina Grubera (w latach 1832–1835) orazFriedricha Josefa von Schwarzenberga. 12 stycznia 1837 przyjęto zarządzenie władz Tyrolu nakazujące protestantom konwersję (na co dano 14 dni) lub emigrację. W ten sposób 31 sierpnia 440[10] wychodźców pod przywództwem Johanna Fleidla (zm. 4 stycznia 1853) opuściło Tyrol i przez Salzburg, Austrię Górną i Czechy 20 września w 4 grupach dotarli oni do pruskiej wówczasLubawki. Pierwszą zimę wychodźcy spędzili na tymczasowych kwaterach w Kowarach, korzystając z wszechstronnej pomocy hrabiny von Reden. 6 listopada 1838 ukończono budowę pierwszego domu tyrolskiego w Mysłakowicach, a 4 lipca 1839 skończono zasiedlać wszystkie domy należące do Tyrolczyków, którzy otrzymali dla siebie 1640 mórg ziemi. W tym czasie było tu ich już tylko 297 – surowe warunki spowodowały u niektórych decyzję o dalszej emigracji. Dla wychodźców zbudowano 41 domów w średnich Mysłakowicach, 15 budynków w dolnej części wsi, a 10 budynków wSosnówce – Radziczu (Ober – Zillertal). Nowi mieszkańcy ze swoimi strojami (filcowe kapelusze, krótkie spodnie na szelkach, zdobione kurtki) i zwyczajami (jodłowaniem, niestety szybko zaniechanym) wnieśli sporo kolorytu w życie dotychczasowej społeczności. Ostatnim żyjącym uchodźcą był zmarły w 1922 Johannes Bagg, który ufundował pomnik Johanna Fleidla, odsłonięty 21 września 1890.
Na przestrzeni lat rola, jaką odgrywały Mysłakowice, nazwa, przynależność państwowa i zależność administracyjna ulegała wielokrotnym zmianom.
Wobec tego, że nie była znana słowiańska nazwa wsi, komisja mogła utworzyć nową nazwę, wywodzącą się od jakiegoś polskiego imienia. Mogła też nadać miejscowości nazwę wskrzeszoną, tzn. starą, od dawna nieużywaną nazwę, zupełnie innej, oddalonej wsi. Tą ostatnia metodę przyjęła komisja i nadała nazwę Mysłakowice. Wywodzi się ona od staropolskiego imienia Mysłak. Zapisano je po raz pierwszy w bulli gnieźnieńskiej, w roku 1136 jako – MISLAC. Wieś Mysłaków (gmina Marcinowice) w przekazach źródłowych występuje jako Mislacou (1250 r.), a później Myslacovicz (1253 r.) i od tej staropolskiej nazwy utworzono nazwę Mysłakowice.
Nazwa niemiecka – Hertmarsdorf – Erdmannsdorf znaczyła "wieś Hertmanna, Erdmanna". Hertmann – to człowiek zacięty, srogi, twardy, natomiast Erdmann – to człowiek ziemi, ziemianin. W zapisie nazw niemieckich pojawiają się prawdopodobnie błędy w odczycie rękopisów i zamianie n : r oraz wymiany t, th : d wynikające ze zmian fonetycznych w wymowie niemieckiej. Nazwa drugiej części Mysłakowic – Zillerthal, pierwotnie pochodzenia iliryjskiego, później została zromanizowana i zgermanizowana (Cilarestal – 889 r.; Tilurius, Zilare – X w.). Tyrolczycy nazwali tak nową ziemię na pamiątkę swoich rodzinnych stron – płynącej doliną (das Tal) rzeki Ziller.
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[11]:
inne zabytki:
Na uwagę zasługuje dom należący niegdyś do cieśli Johannesa Lublassera, na którego balkonie widnieje napis w języku niemieckim „Błogosław Boże króla Fryderyka Wilhelma III”[13].
| Wsie | |
|---|---|
| Schronisko turystyczne | |
| Części wsi |
|
| Przysiółek wsi |
|
