Muszkiety wywodzą się bezpośrednio od prymitywnychrusznic. Pojawiły się na początku XVI w. na terenach Włoch i Hiszpanii, po czym zostały spopularyzowane w całej Europie i dalej na świecie. Jedna z najwcześniejszych wzmianek o ich użyciu bojowym dotyczybitwy pod Pawią w 1525 r., jednak szersze zastosowanie znalazły dopiero w czasiewojny o niepodległość Niderlandów (1566–1609). W drugiej połowie XVI w. muszkiety stały się podstawową bronią strzelecką armii europejskich wykorzystywaną przez formacjemuszkieterów idragonów pozostając w użyciu do schyłku XVII w. (jednak od drugiej połowy tego wieku były stopniowo wypierane przez nowocześniejszekarabiny skałkowe)[3][4].
Masowe stosowanie muszkietów na przełomie XVI–XVII w. zrewolucjonizowało technikę wojskową doprowadzając do zaniku stosowanej od starożytnościzbroi. Dużyładunek prochowy zapewniał wystrzeliwanemupociskowi znaczną zdolność penetracji płyt pancerza, czyniąc go bezużytecznym wobec tego typu broni[5].
Muszkiet był broniągładkolufową charakteryzującą się niską celnością idonośnością. Najczęściej wyposażany był wzamek lontowy (w wyjątkowych przypadkach wzamek kołowy).Kaliber wynosił ok. 18–20 mm. Jako ładunek miotający wykorzystywano w nimproch czarny. Muszkiet był bronią stosunkowo ciężką (średnio ok. 5–7 kg) w wyniku czego często podpierano go naforkiecie. Powstawały również jego skrócone lżejsze wersje przeznaczone dlajazdy (muszkiety dragońskie), które stosowano jakobandolety[5].
Muszkiet był bronią opartą narozdzielnym ładowaniu, w związku z czym cechował się bardzo niską szybkostrzelnością z powodu skomplikowanej obsługi podzielonej na następujące etapy:[6]
dmuchnięcie w zapalony wcześniejlont tkwiący wkurku, podsycając jego żarzenie się
Dopiero po takim przygotowaniu broni, muszkieter mógł wbić forkiet w ziemię, oprzeć na nim muszkiet, wycelować i wystrzelić. Po oddaniu strzału, całą procedurę należało zacząć od początku[6].
Wyjątkowo niska szybkostrzelność muszkietów wymogła przyjęcie taktykikontrmarszu i prowadzenia ogniasalwowego. Po oddaniu salwy pierwszy szereg przemieszczał się na koniec szyku w celu nabicia broni, dając jednocześnie miejsce do oddania następnej salwy kolejnemu szeregowi. Rosła dzięki temu intensywność prowadzonego ognia[7]. Ochronę muszkieterów w sytuacji bezpośredniego starcia zkawalerią stanowili przeszkoleni dowalki wręczpikinierzy uzbrojeni w długiepiki[4].
