Pierwszymi mieszkańcami Antyli (wcześniej znanymi jako Indie Zachodnie) byliTainowie, rdzenni mieszkańcy Wielkich i Małych Antyli, znani z uprawiania rolnictwa, rybołówstwa i garncarstwa. Obrzędy pogrzebowe świadczyły o religijności tego plemienia[2]. Język Tainów wywodził się zjęzyków arawackich[3], grupy językowejIndian Ameryki Południowej, którzy przybyli na Antyle około 300 roku p.n.e.[4] ZamieszkiwaliKubę,Jamajkę, Hispaniolę (obecnieHaiti) iPortoryko. W momencie odkrycia Antyli przezKrzysztofa Kolumba, wyspy były zamieszkiwane przez plemionaKaribów (zwanych też Kalinago), historycznych wrogów Tainów, dobrych żeglarzy i wojowników. Wcześniej Karibowie żyli na obszarach w głębi lądu, wzdłuż rzekiOrinoko, z czasem podbijając i zamieszkując terytoria Tainów[5][6]. Pierwsze wzmianki o Karibach mówiły o żywieniu się przez nich ludzkim mięsem, a samo słowokanibal pochodzi od zniekształconej nazwy mieszkańca Karaibów[5].
Przybycie Kolumba na Haiti w 1492 roku
Morze Karaibskie było obszarem nieznanym dla Europy i Azji do 1492, kiedy to Krzysztof Kolumb pierwszy raz próbował znaleźć drogę do Indii. Po odkryciu tamtejszych wysp obszar ten został szybko skolonizowany przezcywilizacje zachodnie, stając się ważną częścią europejskich szlaków handlowych, przez co również miejscem częstegopiractwa. W 1495 roku, za pozwoleniemKrólów Katolickich, wiele statków wypływało na ocean Atlantycki za cel obierając nowo odkryte Indie, płynąc bez odpowiedniego przygotowania i tym samym stając się łatwym łupem dla „morskich wilków”[7]. Na karaibskich wybrzeżach rozwinęły sięfaktorie handlowe, z których najbardziej znaną jestPortobelo. Z powodu nieustających ataków piratów, pod koniec XVI wieku, niedaleko osady handlowej Portobelo Hiszpanie wznieśliFort San Lorenzo. Problem piratów dotyczył też innych portów na Karaibach, m.in.Cartageny de Indias iHawany, gdzie również zbudowano systemy obronne, głównie przez przetransportowanych zAfrykiniewolników.
Wkrótce po odkryciu Morza Karaibskiego i zajęcia tamtejszych wysp i wybrzeży przez Hiszpanów przykuło ono uwagę koronAnglii iFrancji, które wysłały doświadczonych żeglarzy na podbój karaibskich terytoriów. W efekcie doszło do przejęciaMartyniki iGwadelupy przez Francję orazAntigui,Montserratu,Barbadosu iJamajki przez Anglików.
W 1625 roku na wyspieTortuga, podzielonej między Francuzów i Anglików, działający na ich zleceniakorsarze ibukanierzy połączyli siły, by atakować hiszpańskich kolonistów. Do końca XVII wieku z Tortugi wysyłano pirackie ekspedycje mające na celu obleganie i rabowanie nadmorskich miast. Inną znaną siedzibą piratów byłoPort Royal na Jamajce. Zamieszkiwane przez nich od 1656 do 7 czerwca 1692, kiedy to w wynikutrzęsienia ziemi doszło do jego częściowego zniszczenia. W Port Royal często przebywaliHenry Morgan[8],François l’Olonnais[9] iCzarnobrody[10].
Od XIX wieku kolonie stały sięniepodległe. Mimo to część tamtejszych krajów wciąż znajdowała się pod kontrolą lub wpływem państw kolonialnych. W obrębie basenu Morza Karaibskiego znajdują się łącznie 22 terytoria wyspiarskie należące do 12 krajów, w tym Kuba – ostatni kraj regionu, który w 1898 uzyskał niepodległość. W tym samym roku, w wyniku przegranej przez Hiszpanówwojny amerykańsko-hiszpańskiej, Portoryko zostało oddaneStanom Zjednoczonym.
W 1903 roku w wyniku interwencji Stanów Zjednoczonych,wydzielono Panamę odKolumbii. W latach 1904–1914 ukończono budowęKanału Panamskiego, będącego jedną z najważniejszych dróg wodnych świata, wydatnie skracającą drogę morską między wschodnim i zachodnim wybrzeżem Stanów Zjednoczonych. Przez 75 lat strefa kanału znajdowała się pod jurysdykcją Stanów Zjednoczonych. Do końca 1999 przekazano ją Panamie[11].
Region Karaibski w zdecydowanej większości jest usytuowany napłycie karaibskiej, w mniejszej części napłycie północnoamerykańskiej. Fragmenty stref nadbrzeżnych Panamy, Kolumbii i Wenezueli, które są zaliczane do obszaru Karaibów, znajdują się na płytach panamskiej i północnoandyjskiej. Stosunkowo niewielka płyta karaibska znajduje się między dwoma głównymi płytami budującymi kontynenty Ameryki Północnej (płyta północnoamerykańska) i Ameryki Południowej (płyta południowoamerykańska), co wpływa na jej ciągłą ewolucję[12]. Względem Ameryki Południowej płyta karaibska przemieszcza się o 21 mm/rok w kierunku wschodnim. Zachodnia część płyty przesuwa się o około 10 mm/rok w kierunku południowym, natomiast od strony wschodniej, w pobliżu Trynidadu, w niewielkim stopniu płyty oddalają się od siebie[13]. Płyta karaibska jest ograniczona z dwóch stronstrefami subdukcji z aktywnymirowami oceanicznymi i łańcuchami wulkanicznymi[12]. Na zachodnim krańcu płyty karaibskiej zbiegają się nią płytykokosowa,panamska ipółnocnoandyjska. Płyta kokosowa ulega subdukcji pod płytę karaibską, natomiast płyta panamska i północnoandyjska wciągają płytę karaibską pod siebie. Od strony wschodniej również występuje subdukcja, gdzie płyty północno- i południowoamerykańska są wpychane pod płytę karaibską.
Mapa płyt tektonicznych w regionie Karaibów
Od Oceanu Atlantyckiego Morze Karaibskie oddzielone jest kilkomałukami wyspowymi w różnym wieku. Najmłodszy z tych łuków rozciąga się od Małych Antyli po północno-wschodnią częśćTrynidadu i Tobago do wybrzeżaWenezueli. Powstał wskutek subdukcji płyty południowoamerykańskiej i karaibskiej. W tym procesie powstały tamwulkany, z których obecnie część jest aktywna lub drzemiąca. Do drzemiących wulkanów można zaliczyćMontagne Pelée,The Quill na holenderskiej wyspieSint Eustatius oraz wulkanMorne Trois Pitons naDominice. Większe wyspy w północnej części morza, takie jak Kuba, Haiti, Jamajka i Portoryko leżą na starszym łuku wyspowym.
Wiek geologiczny Morza Karaibskiego nie jest do końca znany, ale szacuje się, że wynosi między 160 a 180 milionów lat, oraz że powstało ono na skutek szczeliny, która podzieliłasuperkontynentPangea w erzemezozoicznej[14]. Wewczesnym karbonie, w efekcie zbliżenia sięGondwany doLaurosji zmniejszył się jego basen. Kolejny etap formacji morza miał miejsce wtriasie, gdy potężnyryft przyczynił się do powstania wąskiego ubytku rozciągającego się od obecnejNowej Fundlandii aż po zachodnie wybrzeżeZatoki Meksykańskiej[15], tworząc przy tym silikoklastyczne (krzemionkowe)skały osadowe. Z powodu potężnejtransgresji morskiej mającej miejsce na początkujury, woda wypełniła Zatokę Meksykańską, tworząc tampłytkie morze. Ryfty w trakciejury środkowej utworzyły zagłębienia w dnie morza. Pojawienie się tych basenów dało również początekOceanowi Atlantyckiemu i w późnej jurze przyczyniło się do rozbicia Pangei. Wkredzie Morze Karaibskie zyskało formę zbliżoną do obecnej. Na początkupaleogenumorska regresja oddzieliła Karaiby od Zatoki Meksykańskiej i od Oceanu Atlantyckiego tworząc ląd na miejscu obecnej Kuby i Haiti. Karaiby pozostały w takiej formie przez większą częśćkenozoiku aż doholocenu, gdy wzrost poziomu wody w oceanach ponownie połączył Karaiby z Oceanem Atlantyckim.
↑Mariano González Arnao. A prueba de piratas. „La Aventura de la Historia – Año 6”. 61 (1), listopad 2003. Madryt: Arlanza Ediciones.brak numeru strony
↑Donny L. Hamilton: The Port Royal Project. Nautical Archaeology Program, Texas A&M University, 2000. [dostęp 2016-08-27]. (ang.).
