200 min(wersja premierowa, 18 klatek na sekundę)[2] 114 min(wersja amerykańska z 1927 roku)[2] 120 min(skrócona wersja niemiecka z 1927 roku)[2] 115 min(rekonstrukcja NRD z 1972 roku)[2] 87 min(wersja Giorgio Morodera z 1984 roku)[2] 110 min(rekonstrukcja z 1987 roku)[2] 123 min(rekonstrukcja z 2002 roku)[2] 150 min(wersja odnowiona, 24 klatki na sekundę)
Metropolis –niemieckiekspresjonistyczny filmscience fiction z 1927 roku w reżyseriiFritza Langa. Scenariusz został napisany przez Fritza Langa iTheę von Harbou, której powieśćMetropolis wydana w 1926 powstała głównie na potrzeby filmu. Monumentalne dzieło prezentujedystopijną wizję miasta przyszłości, którego społeczeństwo jest podzielone na dwie kasty: wąską i uprzywilejowaną grupę intelektualistów (rozum, mózg) oraz robotników utrzymujących miasto przy życiu (ręce) mieszkających w podziemnych osiedlach.
Po premierze w Niemczech film wywołał wśród krytyków mieszane uczucia. Publika doceniała stronę wizualną, zwracając jednak uwagę na naiwną historię. Film nie odniósł dużego sukcesu, co w połączeniu z ogromnym budżetem (najdroższa niemiecka produkcja tamtych czasów) doprowadziło wytwórnięUFA na skraj bankructwa[3]. Krytyka oraz wymogi cenzury wymusiły na twórcach usunięcie około pół godziny materiału filmowego, głównie scen związanych zokultyzmem, oraz losami postaci pobocznych o mniejszym wpływie na fabułę. Oryginał filmu uległ zniszczeniu, a utracony materiał został odnaleziony dopiero 80 lat później w Buenos Aires, w bardzo złym stanie[4]. Kopia została wykonana na taśmie 16 mm, mniejszej niż oryginalna, przez co zostały ucięte fragmenty obrazu po lewej i górnej stronie kadru. Wersja uzupełniona miała premierę 12 lutego 2010, w czasie trwania 60. edycjiBerlinale[5].
Przesłaniem filmu, wspomnianym w planszy na początku i na końcu, są słowa:Pomiędzy rozumem a rękami musi być serce (oryg.Mittler zwischen Hirn und Händen muss das Herz sein)[6].
W latach 40. XX wieku Osamu Tezuka, japońskimangaka, stworzyłmangę o nazwieMetropolis. Tezuka nie oglądał dzieła Fritza Langa, ale zainspirowały go plakat i zdjęcia z filmu. Fabuła mangi jest inna, zachowano jednak roboty oraz podział na kasty. W 2001 roku na podstawie mangi powstałoanime o tej samej nazwie.
W 1989Madonna zainspirowała się filmem i odwzorowała go w swoim teledysku do singla „Express Yourself”. W klipie oprócz podobnych scen pojawia się także parafraza motto filmu – „Bez serca nie może być porozumienia pomiędzy rękami a rozumem” (org. "Without the heart, there can be no understanding between the hand and the mind"). Do inspiracjiMetropolis wróciła ponownie w 1990, kiedy to podczas trasy koncertowejBlond Ambition pierwszy akt widowiska rozgrywał się w odtworzonej scenerii z filmu. Akt ten nosi ponadto tytułMetropolis[10].
W roku 1995, z okazji stulecia narodzin kina, film znalazł się nawatykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne[12][13]. W roku 2001 film został wpisany na listęUNESCOPamięć Świata[14].
_Plakat_f%25C3%25BCr_den_Film_Metropolis%2c_Staatliche_Museen_zu_Berlin.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)