 Marian Anderson w 1940 (fot.Carl Van Vechten) | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Typ głosu | |||
| Zawód | |||
| Aktywność | 1925–1993 | ||
| Odznaczenia | |||
  | |||
.jpg) | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Marian Anderson (ur.27 lutego1897[a] wFiladelfii, zm.8 kwietnia1993 wPortland)[1] – amerykańska śpiewaczka (kontralt), znana m.in. z występu podPomnikiem Lincolna w niedzielę wielkanocną 1939.
Urodziła się w Filadelfii (Pensylwania) jako córka Johna Berkeleya Andersona, pracownika chłodni w Reading Terminal Market, handlarza lodem i węglem, fryzjera oraz Anne (znanej również jako „Annie” i „Anna”, panieńskie nazwisko nieznany), byłej nauczycielki. Różne prace Johna Andersona dawały tylko skromny dochód, a po jego śmierci, zanim Marian była nastolatką, dochody jej matki jako praczki i robotnicy w domu towarowym Wannamaker były jeszcze mniejsze. Jednak, jak później wspominała Anderson, ani ona, ani jej dwie młodsze siostry nie uważali się za biednych. Kiedy Marian miała około 8 lat, jej ojciec kupił od bratafortepian; zaczęła uczyć się grać na nim i stała się wystarczająco dobra, by sobie akompaniować. Również jako nastolatka, widzącskrzypce w witrynie lombardu, postanowiła je kupić i zarobiła wymagane 4 $, szorując schody sąsiadów. Próbowała również nauczyć się gry na skrzypcach, ale odkryła, że nie ma uzdolnienia do gry na tym instrumencie[2].
Mając 6 lat dołączyła do kościelnego chóru dla młodzieży. Po ukończeniu szkoły w 1921 chciała uczyć się w szkole muzycznej, gdzie jednak nie przyjmowanoAfroamerykanów. Lekcji udzielał jej prywatny nauczyciel.
Debiutowała 26 sierpnia 1925 z orkiestrąFilharmonii Nowojorskiej i natychmiast odniosła sukces. W 1928 zaśpiewała pierwszy raz wCarnegie Hall. Jej reputacja wzrosła na początku lat 30. podczas występów w Europie, gdzie nie spotkała się z rasistowskimi uprzedzeniami. Słynny dyrygentArturo Toscanini powiedział, że taki głos jak jej słyszany jest raz na sto lat. W 1935 menedżerem artystki zostałSol Hurok, który pełnił tę funkcję do końca kariery śpiewaczki.
W 1939 kobiety zDaughters of the American Revolution nie pozwoliły Marian Anderson na występ przed publicznością o różnym kolorze skóry w Constitution Hall. W geście dezaprobaty z członkostwa w organizacji zrezygnowało wiele kobiet, w tym pierwsza damaEleanor Roosevelt. W niedzielę wielkanocną 1939 roku odbył się plenerowy koncert podPomnikiem Lincolna, na który przyszło ponad 75 000 osób różnego pochodzenia.
Talentem śpiewaczki oczarowany był fiński kompozytorJean Sibelius, który poznał Anderson w 1933 roku. Sibelius zadedykował jej jeden ze swoich utworów.
Marian Anderson była pierwsząAfroamerykanką, która wystąpiła w nowojorskiejMetropolitan Opera (7 stycznia 1955 r. jako Ulryka wBalu maskowymGiuseppe Verdiego).
8 marca 1977 - w uznaniu wybitnej i imponującej kariery, trwającej ponad pół wieku, podczas której otrzymywała najwyższe nagrody z kilkudziesięciu krajów, za jej niestrudzone i bezinteresowne oddanie sprawie promocji sztuki w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie, w tym ustanawianie stypendiów dla młodych ludzi, za jej zdecydowane i pomysłowe wsparcie dla celów humanitarnych, za jej wkład w kwestię pokoju na świecie poprzez pracę jako delegat Stanów Zjednoczonych w Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz jej występy i nagrania, które dotarły do ok. siedmiu milionów ludzi, a także jej niestrudzone wysiłki na rzecz braterstwa oraz za wiele cennych chwil, które zapewniła nam wszystkim, co wymagało ogromnego zaangażowania czasu, talentu, a także energii - została uhonorowanaZłotym Medalem Kongresu[3] (Congressional Gold Medal) - jednym z najwyższych odznaczeń cywilnych w Stanach Zjednoczonych orazNational Medal of Arts.
| 1980 | |
|---|---|
| 1981 | |
| 1982 | |
| 1983 | |
| 1984 | |
| 1985 | |
| 1986 | |
| 1987 | |
| 1988 | |
| 1989 |
| 1990 | |
|---|---|
| 1991 | |
| 1992 | |
| 1993 | |
| 1994 | |
| 1995 | |
| 1996 | |
| 1997 | |
| 1998 | |
| 1999 |
| 2000 | |
|---|---|
| 2001 | |
| 2002 | |
| 2003 | |
| 2004 | |
| 2005 | |
| 2006 | |
| 2007 | |
| 2008 | |
| 2009 |
| 2010 | |
|---|---|
| 2011 | |
| 2012 | |
| 2013 | |
| 2014 | |
| 2015 | |
| 2016 | |
| 2017 | |
| 2018 | |
| 2019 |
| 2020 | |
|---|---|
| 2021 | |
| 2022 | |
| 2023 | |
| 2024 |
