 Miranda w biurzesekretarza skarbu Stanów Zjednoczonych (2016) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | aktor, kompozytor, raper, pisarz |
| Alma Mater | Wesleyan University |
| Rodzice | Luz Towns |
| Małżeństwo | Vanessa Adriana Nadal (od 2010) |
| Dzieci | Sebastian, Francesco |
| Krewni i powinowaci | Luz Miranda-Crespo(siostra) |
| Strona internetowa | |
Lin-Manuel Miranda (ur.16 stycznia1980 wNowym Jorku) –amerykański aktor, dramatopisarz, kompozytor, raper i pisarz. Najszerzej znany z napisania muzyki, tekstu oraz występowania wbroadwayowskichmusicalachIn the Heights iHamilton. Zdobyłnagrodę Pulitzera, dwienagrody Grammy,nagrodę Emmy,MacArthur Fellowship oraz trzynagrody Tony.
Miranda urodził się wpółnocnej części Manhattanu jako syn psycholog Luzy Towns i konsultantaPartii Demokratycznej Luisa Mirandy Jr.[1] Jest pochodzeniaportorykańskiego[2].
Ukończył studia na Wesleyan University w 2002 roku. W 2004 założył komediową grupęhip-hopową nazwanąFreestyle Love Supreme. Miranda napisał wczesną wersjęIn the Heights w 1999 roku, którą wystawił w kwietniu tego samego roku na scenie związanego z uniwersytetem Second Stage[3].
W 2002 roku Miranda i John Buffalo Mailer nawiązali współpracę z reżyserem Thomasem Kailem, wspólnie pisząc pięć wersjiIn the Heights. Pooff-broadwayowskim sukcesie musical został wystawiony naBroadwayu w 2008 roku. Przedstawienie zdobyłonagrody Tony za najlepszy musical oraz najlepszą ścieżkę dźwiękową, a takżenagrodę Grammy za najlepszy album musicalowy. Miranda za rolę Usnaviego uzyskał nominację do nagrody Tony za najlepszego aktora w musicalu.
Na początku 2009 roku Lin-Manuel Miranda opuścił rolę, lecz wystąpił jako Usnavi rok później wLos Angeles[4] i wSan Juan[5] oraz w ostatnim miesiącu trwania przedstawienia na Broadwayu.
W tym okresie Miranda był zatrudniony do innych prac związanych z teatrem – między innymi napisał tłumaczenie dialogów najęzyk hiszpański dlaWest Side Story oraz skomponował dwie nowe piosenki doWorking. Zagrał też rolę Alviego wDr House oraz pełnił obowiązki kompozytora dlaUlicy Sezamkowej.
Lin-Manuel Miranda wspólnie z Tomem Kittem i Amandą Green napisali muzykę i tekst doBring It On, musicalu opowiadającego o waśniach pomiędzy drużynami cheerleaderek. Spektakl zadebiutował w Alliance Theatre wAtlancie w styczniu 2011 roku, po czym udał się na trasę po Stanach Zjednoczonych. Ostatnie przedstawienie miało miejsce 30 grudnia 2012 roku. Został nominowany do nagród Tony za najlepszy musical i najlepszą choreografię[6].
W 2011 roku Miranda wystąpił gościnnie w odcinkuWspółczesnej rodziny. Rok później zagrał rolę Charleya wMerrily We Roll Along i wNiezwykłym życiu Timothy’ego Greena jako Reggie. WDo No Harm wcielił się w rolę doktora Rubena Marcado, którą zagrał we wszystkich trzynastu odcinkach serialu[7].
W 2013 roku wystąpił wJak poznałem waszą matkę jako Gus. W 2014 roku dołączył doThe Skivvies,indierockowego duetu komediowego[8]. W tym samym roku napisał muzykę i tekst do trwającego piętnaście minut musicalu21 Chump Street oraz wystąpił w musicaluTick, Tick... Boom!.
W czerwcu 2008 roku Miranda przeczytał biografięAlexandra Hamiltona autorstwa Rona Chernowa. Zaintrygowany postacią pierwszegosekretarza skarbu Stanów Zjednoczonych napisał rapowany utwór[9], który następnie przedstawił 12 maja 2009 roku na wieczorku poetyckim zorganizowanym przezprezydenta Stanów ZjednoczonychBaracka Obamę. Do 2012 roku Miranda napisał i skomponował znaczną część utworów o życiu Hamiltona.
Hamilton zadebiutował w styczniu 2015 roku na scenie The Public Theater na Off-Broadwayu. Miranda ponowił współpracę z Thomasem Kailem, reżyserem jego wcześniejszego dziełaIn the Heights. Uzyskując bardzo przychylne recenzje[10] i wysokie wyniki sprzedaży biletów, przedstawienie przeniosło się na Broadway w sierpniu tego samego roku[11].
Na prośbęJ.J. Abramsa Lin-Manuel Miranda skomponował fragmenty muzyki doGwiezdnych wojen: Przebudzenia Mocy, w tym piosenkę do sceny w kantynie.
W kwietniu 2016 roku Miranda i Jeremy McCarter wydali książkę zatytułowanąHamilton: The Revolution, która opisuje szczegóły związane z produkcjąHamiltona, realizacją początkowego pomysłu oraz wpływu kulturowego spektaklu[12].
Lin-Manuel Miranda wcielił się w rolę Alexandra Hamiltona po raz ostatni 9 lipca 2016 roku. Zastąpił go Javier Muñoz[13][14].
Miranda wraz z Opetaia Foa'i skomponował piosenki do filmu animowanegoVaiana: Skarbu oceanu, który miał swoją premierę w 2016 roku. Ścieżkę dźwiękową natomiast skomponowałMark Mancina. Miranda wykonał następujące utwory w filmie:We Know The Way oraz jego repryzę (wraz z Opetaia Foa'i), a takżeYou're Welcome w wersji z napisów końcowych (w duecie z Jordanem Fisherem).
Za piosenkę „How Far I'll Go“ otrzymał nominację doZłotego Globu[15].
W 2010 Miranda poślubił Vanessę Adrianę Nadal, przyjaciółkę ze szkoły średniej[16]. Mają dwóch synów: Sebastiana (ur. 10 listopada 2014)[17] oraz Francisco (ur. 2 lutego 2018)[18].
| 1980 | |
|---|---|
| 1981 | |
| 1982 | |
| 1983 | |
| 1984 | |
| 1985 | |
| 1986 | |
| 1987 | |
| 1988 | |
| 1989 |
| 1990 | |
|---|---|
| 1991 | |
| 1992 | |
| 1993 | |
| 1994 | |
| 1995 | |
| 1996 | |
| 1997 | |
| 1998 | |
| 1999 |
| 2000 | |
|---|---|
| 2001 | |
| 2002 | |
| 2003 | |
| 2004 | |
| 2005 | |
| 2006 | |
| 2007 | |
| 2008 | |
| 2009 |
| 2010 | |
|---|---|
| 2011 | |
| 2012 | |
| 2013 | |
| 2014 | |
| 2015 | |
| 2016 | |
| 2017 | |
| 2018 | |
| 2019 |
| 2020 | |
|---|---|
| 2021 | |
| 2022 | |
| 2023 | |
| 2024 |