Kolkata lubKalkuta[2] (hindiकोलकाता,trl.Kolkātā,trb.Kolkata;bengali:কলকাতা, trl.Kolkatā, trb.Kolkataang.Kolkata; do 2001 r. hindiकलकत्ता, trl.Kalkattā, trb.Kalkatta; ang.Calcutta) –miasto wIndiach, w delcieGangesu,stolicastanuBengal Zachodni, trzecia aglomeracja w kraju licząca około 15 milionów mieszkańców[3].
Kalkuta została założona w 24 sierpnia 1690 r., kiedyBrytyjska Kompania Wschodnioindyjska weszła w posiadanie trzech wiosek, w tymKalikaty, od której nazwy wywodziła się pierwotna nazwa. W 1698 r. ukończono budowę fortu Williams. W 1756 r., w czasie wojny siedmioletniej miał miejsceincydent w Czarnej Jamie. Wobec zignorowania żądania miejscowego władcy, który nie chciał rozbudowy fortu, wtrącono ponad 140 brytyjskich żołnierzy i cywilów do lochu o powierzchni 20 metrów kwadratowych. Następnego ranka dożyło tylko 23 więźniów.
W 1772 r. Kalkuta została stolicąIndii Brytyjskich. Była nią aż do 1912 r., kiedy miasto utraciło stołeczność na rzeczNowego Delhi. W tym czasie osuszono okoliczne bagna i rozbudowano miasto.
W czasieII wojny światowej miasto zostało dwukrotnie zbombardowane przezJapończyków. W 1943 r. z powodu przekazywania żywności wojskom alianckim zapanował głód, w wyniku którego zmarło ponad 5 mln ludzi. W 1946 r. doszło do zamieszek, w wyniku których śmierć poniosło 2 tys. ludzi. Po podzialeIndii Brytyjskich doszło do masowej migracji:Hindusi uciekali z ówczesnegoPakistanu Wschodniego (obecnegoBangladeszu) do Indii, natomiastmuzułmanie migrowali w przeciwną stronę.
W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych strajki, przerwy w dostawach energii elektrycznej i działalność maoistowskich bojowników spowodowały stagnację gospodarczą miasta. W połowie lat dziewięćdziesiątych nastąpiła powolna poprawa sytuacji gospodarczej, po wprowadzeniu przez rząd Indii reform gospodarczych. Od początku XXI wieku, dzięki sektorowi IT, gospodarka szybko się rozwija.
Dzielnica Saltlake City
W 2001 r. zmieniono angielską nazwęKalkuta naKolkata.
Kolkata jest jedynym indyjskim miastem, w którym istnieje sieć tramwajowa[4]. Jest ona jednocześnie najstarszą siecią istniejącą w Azji, w trakcji elektrycznej operuje od 1900 roku. Pierwsze, jeszcze konne tramwaje rozpoczęły kursowanie w 1873 roku[5].
Kazimierz Dziewanowski:Księga zdziwień, 1972 (rozdz.Zdumienie i groza: Złoty Bengal – śmierć w promieniach słońca)
Tadeusz Margul:Indie na co dzień – z notatnika religioznawcy, 1970 (rozdz. Dwie kalkuckie wizyty,Durga Pudża w Kalkucie,Parę migawek kalkuckich,Strajk generalny w Kalkucie)
