 | |||||||||||||||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia | 3 grudnia [1949 | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 20 czerwca 1997 | ||||||||||||||||||||||||
| Wzrost | 188 cm | ||||||||||||||||||||||||
| Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Odznaczenia | |||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
John Akii-Bua (ur.3 grudnia1949 wLirze, zm.20 czerwca1997 wKampali) –ugandyjskilekkoatletapłotkarz, pierwszy mistrz olimpijski w historii Ugandy.
Pochodził z wielodzietnej rodziny, jego ojciec miał podobno 43 dzieci z 8 różnymi żonami. Jeden z braci Johna Akii-Bua,Lawrence Ogwang, startował wskoku w dal itrójskoku naIgrzyskach Olimpijskich w 1956 wMelbourne.
John Akii-Bua początkowo specjalizował się wbiegu na 110 m przez płotki, ale później, za namową trenera Malcolma Arnolda skoncentrował się nabiegu na 400 m przez płotki. Wystąpił w obu konkurencjach naIgrzyskach Brytyjskiej Wspólnoty Narodów w 1970 wEdynburgu. Lepiej wypadł na 400 m ppł, zajmując w finale 4. miejsce.
NaIgrzyskach Olimpijskich w 1972 wMonachium nie był faworytem, ale w finale, pomimo wylosowania niekorzystnego 1. toru, zwyciężył ustanawiając jednocześnierekord świata wynikiem 47,82 s. Był to pierwszy przypadek przebiegnięcia tego dystansu w czasie poniżej 48 sekund. Nie bronił tytułu mistrza olimpijskiego naIgrzyskach w 1976 wMontrealu z powodubojkotu tych igrzysk przez państwa afrykańskie. Wystąpił za to naIgrzyskach Olimpijskich w 1980 wMoskwie, ale odpadł w półfinale (ugandyjskasztafeta 4 × 400 m z jego udziałem także nie weszła do finału).
Zdobywał medaleigrzysk afrykańskich, w 1973 rokuwywalczył złoty medal w biegu na 400 m przez płotki oraz brązowy medal w sztafecie 4 × 400 m, natomiast w 1978 roku w tychże konkurencjachotrzymał srebrne medale[1].
Jako oficer policji otrzymał za swe zwycięstwo olimpijskie awans od ówczesnego dyktatora UgandyIdi Amina, a także dom. Po upadku Amina w 1979 Akii-Bua uciekł z rodziną doKenii, obawiając się represji. Został tam umieszczony w obozie dla uchodźców. Został stamtąd uwolniony dzięki staraniom koncernuPuma, wyjechał doRFN i pracował dla Pumy przez kilka lat. W 1983 powrócił do Ugandy i został trenerem. Zmarł w 1997 jako wdowiec. Pozostawił 11 dzieci.
|
