 Strona z książki Geographische Beschreibung von Schlesien preußischen Antheils... | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Zawód, zajęcie | pedagog, krajoznawca | ||
| |||
Johann Georg Knie (ur.13 stycznia1794 wErfurcie, zm.24 czerwca1859 weWrocławiu) – niemiecki nauczyciel,tyflopedagog,śląskikrajoznawca, założyciel i wieloletni kierownik zakładu dla ociemniałych we Wrocławiu[1][2].
Urodził się w 1794 roku jako syn wędrownego[1]dentysty.Stracił wzrok w wieku dziesięciu lat z powodu powikłań poospie prawdziwej. Z powoduówczesnych wojen często przeprowadzał się wraz z rodziną i pobierał nauki w różnych miejscach u osób widzących. Dzięki temu, a także dzięki licznym podróżom, zdobył cenną wiedzę i podstawy do większej samodzielności.
W wieku 15 lat Knie wstąpił do Instytutu Niewidomych wBerlinie, gdzie w ciągu pięciu lat nauki otrzymał odpowiednie wykształcenie techniczne. Zdecydował się wówczas zostać nauczycielem niewidomych. W ramach przygotowań do zawodu studiował matematykę, historię i geografię naUniwersytecie Wrocławskim.
Przypuszczalnie zainspirowany przezJohanna Augusta Zeune'a(inne języki), swojego „ojcowskiego przyjaciela” („väterlichen Freundes”), Knie, jeszcze jako student, zaproponował w artykule prasowym w 1816 roku utworzenie instytucji dla niewidomych. Po pomyślnym zdaniu egzaminów i uzyskaniu ostatecznej zgody ministerialnej, 1 lutego 1819 roku rozpoczął nauczanie swojego pierwszego niewidomego ucznia. Założony w 1819 r.[3] zakład dla ociemniałych we Wrocławiu (Blindenanstalt Breslau[2]) był pierwotnie placówką, której celem było nauczanie rzemiosławeteranów oślepionych w trakcie kampanii wojennych z lat 1813–1815, a następnie stworzenie dla możliwości zarobkowania. Ze względu na obfitość środków finansowych i szybkie rozpoznanie potrzeb środowiska ofertę instytucji rozszerzono na dzieci i dorosłych cywilów[1]. W połowie XIX w.Blinden-Unterrichts-Anstalt zu Breslau oraz zajmujące się nim stowarzyszenie otrzymały wsparciesejmiku prowincjonalnego[4].
W 1835 roku wyruszył w dłuższą samodzielną podróż bez towarzystwa ( „Pädagogische Reise”)[1]. OdwiedziłDrezno,Pragę,Wiedeń (gdzie przez dłuższy czas przebywał uJohanna Wilhelma Kleina(inne języki)[1]),Linz,Monachium,Augsburg,Stuttgart,Frankfurt nad Menem,Weimar,Jenę,Halle i Berlin. Do domu powrócił po trzyipółmiesięcznej podróży, podczas której odwiedzał ośrodki dla niewidomych, ale także inne instytucje humanitarne[1].
Johann Georg Knie zajmował się udoskonalaniem istniejących pomocy dydaktycznych i wymyślaniem nowych. Przywiązywał też dużą wagę pisma dla niewidomych, m.in. opracował własny system[1]. Początkowo stanowczo odrzucałalfabet Braille’a. Przetłumaczył na język niemiecki i opatrzył komentarzem niektóre z najciekawszych pism o niewidomych. Ważnym elementem jego spuścizny literackiej są publikacje dotyczącetopografiiŚląska.
Johann Georg Knie kierował zakładem dla ociemniałych we Wrocławiu (Blindenanstalt Breslau) do swojej śmierci w 1859 roku[1].
Wkrótce po objęciu stanowiska we Wrocławiu, prawdopodobnie w 1819 lub 1820 roku, Knie ożenił się. Jego życie rodzinne nie przebiegało bez problemów: żona, Lotte, przez wiele lat chorowała; jego córka, Julie, była jedyną z jego trzech córek, która nie umarła jako dziecko. Spełniła się jednak nadzieja, jaką Knie wyraził wcześniej, że niewidomi, jeśli w ogóle będą mieli źródła dochodu, będą mieli także żonę, i to widzącą[1].
Co ciekawe, Knie uważał, że niewidome kobiety mogą zapewne wypełniać obowiązki żony, ale nigdy obowiązków matki i gospodyni domowej, i zalecał, aby wstępowały doklasztoru, o ile jest to możliwe[1].
Knie często czule wspomina swoją rodzinę wPädagogische Reise durch Deutschland im Sommer 1835 i wyraźnie żałuje, że z powodów finansowych nie mógł zabrać ze sobą żony i córki[1].
Johann Georg Knie był upamiętniony nazwą ulicy weWrocławiu (Kniestrasse), przy której znajdował się Blindenanstalt Breslau[5].
