Józef z Arymatei – wedługNowego Testamentu człowiek, który ofiarował grób przygotowany dla siebie, na pochówek ukrzyżowanegoJezusa. Był osobą majętną i członkiemSanhedrynu[1]. Józefwyczekiwał królestwa Bożego[2] i wedługEwangelii św. Jana był uczniem Jezusa[3],świętyKościoła katolickiego,prawosławnego,ewangelickiego iormiańskiego.
Po śmierci Jezusaudał się doPoncjusza Piłata i poprosił o ciało Jezusa[4]. Piłat, upewniony przezcenturiona o śmierci skazańca, spełnił prośbę Józefa. Ten zaś niezwłocznie zakupił płótno[5] i udał się naGolgotę, aby zdjąć ciało z krzyża. Tam, razem zNikodemem, owinęli ciało Jezusa wraz z wonnościami (mirrą ialoesem) w płótno[6] i złożyli je w grobie wykutym w skale.
Józef jest postacią bardzo tajemniczą i epizodyczną, na temat której powstało kilka wczesnychapokryfówNowego Testamentu orazlegend powstałych wśredniowieczu. Wiązały one jego osobę zBrytanią iśw. Graalem.
Wedługlegend arturiańskich Józef z Arymatei był tym, który zebrał krew z przebitego boku Jezusa Chrystusa do legendarnego kielicha zwanego św. Graalem.
Następnie udał się z nim w podróż naWyspę Potężnych, jak była nazywana przez tubylców Brytania. Tam ukrył kielich na Świętych Regaliach, które pod swoją opiekę wzięłaPani Jeziora, czyli najwyższa kapłanka świętej wyspyAvalon.
Józef założył pierwszy klasztor w Brytanii i skupił wokół siebie grupę katechumenów, którzy poszli za nim w imię Chrystusa.
Jegowspomnienie liturgiczne w Kościele rzymskokatolickim obchodzone jest17 marca[7] lub31 sierpnia, zaś w Kościele ewangelickim31 lipca.
Kościoły wschodnie, z uwagi naliturgię wedługkalendarza juliańskiego wspominają św. Józefa:
Postać Józefa z Arymatei najbardziej widoczna jest w filmieJezus z Nazaretu (1977) w reżyseriiFranco Zeffirellego. Rolę tę grałJames Mason.