To jest wersja przejrzana tej strony
 | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Teren kultu | |
| Szczególne miejsce kultu | Chram Shirayamahime |
| Rodzina | |
| Dzieci | |
Izanagi (jap. イザナギ, 伊弉諾, 伊邪那岐 Uśmierzający Szlachetne Łono) iIzanami (jap. イザナミ, 伊弉冉, 伊邪那美, 伊弉弥 Wzburzająca Szlachetne Łono) – w mitologiishintō para prabogów japońskich,demiurgów, którzy stworzyli świat i bogów.
Izanagi i Izanami byli rodzeństwem, ósmą z kolei parą istot, które wyłoniły się z przedwiecznego chaosu. Stojąc na niebiańskim moście Amanoukihashi (Ame-no-uki-hashi; most, po którym bogowie zstępowali z niebios na ziemię) zastanawiali się, czy istnieje coś w wodach znajdującego się pod nimi oceanu. Izanagi zanurzył w nim wówczas włócznię i uniósł ją; kropla, która spadła, utworzyła pierwszą wyspę –Onogoro. Rodzeństwo zstąpiło na nią i wzięło tam ślub[1].
Po zaślubinach para rozpoczęła płodzenie świata. Najpierw Izanami wydała na świat dwa twory, Hiruko („pływający w rozchybotaniu”) i Ahashima („wyspa z piany”), które z braku stałej konsystencji nie spełniły oczekiwań rodziców, zostały uznane za wadliwe, odrzucone i nie zostały wliczone w poczet potomstwa demiurgów. Następnie na świat przyszło osiemWysp Japońskich, kolejno:Awaji,Sikoku (Shikoku),Oki,Kiusiu (Kyūshū),Iki,Cuszima (Tsushima),Sado iHonsiu (Honshū)[a]. Następnie w drugim rzucie pojawiły się wyspy: Shōdo, Suō, Hime, archipelagiGotō i Danjo oraz półwysep Kojima.
Boskie małżeństwo powoli zapełniało świat górami, rzekami, lasami. Izanami rodziła kolejno coraz to nowe bóstwa, aż w końcu wydała na świat boga ogniaHomusubi. Podczas porodu została śmiertelnie poparzona i odeszła do krainy ciemnościYomi[2]. Pogrążony w rozpaczy Izanagi porąbał dziecko na kawałki, a z kropli krwi, które spadły z jego miecza i części ciała Kagutsuchi narodzili się kolejni bogowie. Wówczas Izanagi podążył do piekielnego Yomi, błagając żonę, aby powróciła do świata żywych. Zgodziła się ona pod warunkiem, że mąż zaczeka na nią przed wejściem. Nie dotrzymał on jednak obietnicy i podążył za Izanami. Zobaczywszy, że w Krainie Ciemności jej ciało się rozkłada, przeraził się i rzucił się do ucieczki. Rozwścieczona Izanami ścigała go przez jakiś czas z pomocą zmór i złych duchów, próbując zabić męża, któremu jednak, dzięki magicznym przedmiotom, udało się zbiec. Podczas gdy Izanagi postanowił rozstać się z partnerką i rozkazał jej wracać do Yomi, ta w złości oświadczyła, że za jej przyczyną codziennie będzie umierało 1000 osób. Izanagi odpowiedział na to, że za jego sprawą codziennie będzie rodziło się kolejne 1500[3].
Po powrocie z krainy ciemności Izanagi obmył się w morzu z podziemnych nieczystości. Z rzeczy, które nosił przy sobie powstały duchy reprezentujące moce zabezpieczające, broniące oraz zapewniające godne warunki oczyszczenia. Wówczas wydał na świat trzy najważniejsze bóstwa japońskiego panteonu: gdy przemywał oczy, narodzili się bogini słońcaAmaterasu i bóg księżycaTsukuyomi, zaś gdy wydmuchiwał nos, na świat przyszedł bóg burzySusanoo[4]. Izanagi oddał Amaterasu władzę nad światem i zgodnie z podaniami odszedł z tego świata.
Głównym chramem poświęconym parze demiurgów jestShirayamahime-jinja na górzeHaku-zan (2700 m) wprefekturze Ishikawa.
| Mityczne teksty | |
|---|---|
| Japoński mit stworzenia | |
| Mitologia Takamagahara | |
| Mitologia Izumo | |
| Mitologia Hyūga | |
| Wiek ludzi | |
| Mityczne miejsca | |
| Buddyzm w Japonii | |
| Siedmioro bogów szczęścia |
