Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Hrabstwa Anglii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Hrabstwa Anglii (ang. county,l. mn.counties) – jednostki podziału terytorialnegoAnglii wykorzystywane na przestrzeni dziejów dla potrzeb administracyjnych, sądowniczych, politycznych oraz geograficznych. Ustanowione w XI wieku przezNormanów, hrabstwa wywodzą się od funkcjonujących już w czasachanglosaskich jednostek zwanychshire(inne języki)[a][1]. Współcześnie pojęcie hrabstwa może odnosić się dohrabstw metropolitalnych iniemetropolitalnych – jednostek podziału administracyjnego drugiego rzędu orazhrabstw ceremonialnych mających znaczenie głównie geograficzne.

Hrabstwa historyczne

[edytuj |edytuj kod]
Historyczne hrabstwa Anglii
 Osobny artykuł:historyczne hrabstwa Anglii.

Hrabstwa historyczne (ancient counties) to dawne jednostki podziału terytorialnego Anglii, których granice zaczęły kształtować się wśredniowieczu. Funkcjonowały one do 1889 roku, gdy ustawąLocal Government Act 1888(inne języki) powołano hrabstwa administracyjne (administrative counties), których granice w znacznej mierze odpowiadały wcześniejszemu podziałowi i przetrwały do 1974 roku. Hrabstwa te przez wieki, poza pełnieniem funkcji administracyjnych, stanowiły istotny element tożsamości kulturowej ich mieszkańców oraz miały znaczenie geograficzne.

Łącznie w Anglii istniało 39 hrabstw historycznych, choć pomiędzy XVI a XX wiekiem za 40. hrabstwo uważane było czasemwalijskie hrabstwoMonmouthshire[2]. Wiele z nich przetrwało do dnia dzisiejszego jako hrabstwa administracyjne lub ceremonialne, jednak często w znacznie zmienionych granicach.

Hrabstwa administracyjne

[edytuj |edytuj kod]
Podział administracyjny Anglii według rodzaju jednostek:

     Hrabstwa metropolitalne

     Hrabstwa niemetropolitalne

     Jednostkiunitary authority

     Wielki Londyn

Hrabstwa administracyjne stanowią drugi, poregionach, szczebel podziału administracyjnego Anglii, ustanowiony w 1974 roku ustawąLocal Government Act 1972(inne języki). Wyróżnia się wśród nichhrabstwa metropolitalne (metropolitan counties), obejmujące swoim obszarem większe aglomeracje miejskie orazniemetropolitalne (non-metropolitan counties) na pozostałych obszarach. Zadania powierzone władzom hrabstw obejmują m.in. planowanie strategiczne, zapewnianie edukacji i pomocy społecznej, utrzymywanie bibliotek, policji, straży pożarnej, transportu publicznego oraz dróg.

W momencie powołania hrabstw w 1974 roku obejmowały one cały obszar Anglii z wyjątkiem regionuWielkiego Londynu oraz wyspScilly. W 1986 roku zlikwidowane zostały władze w hrabstwach metropolitalnych, a ich kompetencje przejęte zostały przez znajdujące się niżej w hierarchiidystrykty metropolitalne, choć formalnie hrabstwa te nadal pozostają jednostkami administracyjnymi. Miejsce hrabstw niemetropolitalnych w znacznej części kraju zajęły natomiast jednostki typuunitary authority, które, łącząc w sobie kompetencje hrabstw orazdystryktów niemetropolitalnych(inne języki), zastąpiły na obszarach, gdzie je powołano, dwustopniowy podział administracyjny. Pierwsza jednostka tego typu –Isle of Wight – powstała w 1995 roku.

Obecnie (2023) w Anglii znajduje się 21 hrabstw niemetropolitalnych, 6 metropolitalnych oraz 62 jednostki typuunitary authority[3].

Hrabstwa ceremonialne

[edytuj |edytuj kod]
Ceremonialne hrabstwa Anglii
 Osobny artykuł:hrabstwo ceremonialne.

Hrabstwa ceremonialne (ceremonial counties) to obszary, których granice zdefiniowane zostały w ustawieLieutenancies Act 1997(inne języki) i którym przydzieleni zostali namiestnicy (lord-lieutenant(inne języki)), którzy reprezentują na ich tereniemonarchę[4]. Funkcja ta istniała już w średniowieczu, jednak aż do reformy administracyjnej w 1996 roku granice tych obszarów były tożsame, z nielicznymi wyjątkami, z granicami hrabstw administracyjnych. Jednostki te są obecnie powszechnie używane w kontekście geograficznym.

W odróżnieniu od hrabstw administracyjnych pokrywają one cały obszar Anglii, łącznie z Wielkim Londynem i wyspami Scilly. Hrabstwa ceremonialne obejmują zwykle hrabstwo administracyjne o tej samej nazwie oraz przylegające do niej jednostki typu unitary authority. Rzadziej – pojedyncze hrabstwo administracyjne lub jedną bądź kilka jednostek typu unitary authority.

Obecnie w Anglii istnieje 48 hrabstw tego typu.


Lista hrabstw

[edytuj |edytuj kod]

Lista hrabstw administracyjnych (w tym metropolitalnych i niemetropolitalnych), ceremonialnych i historycznych na przestrzeni lat. Hrabstwa wyszczególnione jako administracyjne (w tym metropolitalne lub niemetropolitalne) pełniły jednocześnie funkcję hrabstwa ceremonialnego, o ile nie podano inaczej w przypisie. Hrabstwa wyszczególnione jako ceremonialne pełniły wyłącznie tę funkcję.

HrabstwoHistoryczne1889–19741974–obecnie
DerbyshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
DevonTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
EssexTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
GloucestershireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
HampshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
HertfordshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
KentTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
LancashireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
LeicestershireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
NorfolkTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
NottinghamshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
OxfordshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
StaffordshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
SurreyTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
WarwickshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1974)
East Sussexadministracyjne (1889–1974)[b]niemetropolitalne (od 1974)
West Sussexadministracyjne (1889–1974)[b]niemetropolitalne (od 1974)
LincolnshireTceremonialne (1889–1974)[c]niemetropolitalne (od 1974)
SuffolkTceremonialne (1889–1974)[d]niemetropolitalne (od 1974)
CambridgeshireTadministracyjne (1889–1965)niemetropolitalne (od 1974)
WorcestershireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (od 1998)
Merseysidemetropolitalne (od 1974)
South Yorkshiremetropolitalne (od 1974)
Tyne and Wearmetropolitalne (od 1974)
West Midlandsmetropolitalne (od 1974)
West Yorkshiremetropolitalne (od 1974)
Wielki Manchester (Greater Manchester)metropolitalne (od 1974)
Kumbria (Cumbria)niemetropolitalne (1974–2023)ceremonialne (od 2023)
North Yorkshireniemetropolitalne (1974–2023)ceremonialne (od 2023)
SomersetTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2023)ceremonialne (od 2023)
NorthamptonshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2021)ceremonialne (od 2021)
BuckinghamshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2020)ceremonialne (od 2020)
DorsetTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2019)ceremonialne (od 2019)
BedfordshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2009)ceremonialne (od 2009)
CheshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2009)ceremonialne (od 2009)
DurhamTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2009)ceremonialne (od 2009)
Kornwalia (Cornwall)Tadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2009)ceremonialne (od 2009)
NorthumberlandTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2009)ceremonialne (od 2009)
ShropshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2009)ceremonialne (od 2009)
WiltshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–2009)ceremonialne (od 2009)
BerkshireTadministracyjne (1889–1974)niemetropolitalne (1974–1998)ceremonialne (od 1998)
Isle of Wightadministracyjne (1890–1974)niemetropolitalne (1974–1995)ceremonialne (od 1995)
East Riding of Yorkshireadministracyjne (1889–1974)[e]ceremonialne (od 1996)
RutlandTadministracyjne (1889–1974)ceremonialne (od 1997)
HerefordshireTadministracyjne (1889–1974)ceremonialne (od 1998)
City of Londonceremonialne (od 1889)[5]
Wielki Londyn (Greater London)ceremonialne (od 1965)[6]
City of Bristolceremonialne (od 1996)
Hereford and Worcesterniemetropolitalne (1974–1998)
Avonniemetropolitalne (1974–1996)
Clevelandniemetropolitalne (1974–1996)
Humbersideniemetropolitalne (1974–1996)
Cambridgeshire and Isle of Elyadministracyjne (1965–1974)
Huntingdon and Peterboroughadministracyjne (1965–1974)
SussexTceremonialne (1889–1974)[f]
YorkshireTceremonialne (1889–1974)[g]
CumberlandTadministracyjne (1889–1974)
WestmorlandTadministracyjne (1889–1974)
East Suffolkadministracyjne (1889–1974)[h]
West Suffolkadministracyjne (1889–1974)[h]
North Riding of Yorkshireadministracyjne (1889–1974)[e]
West Riding of Yorkshireadministracyjne (1889–1974)[e]
Lincolnshire,Parts of Hollandadministracyjne (1889–1974)[i]
Lincolnshire,Parts of Kestevenadministracyjne (1889–1974)[i]
Lincolnshire,Parts of Lindseyadministracyjne (1889–1974)[i]
HuntingdonshireTadministracyjne (1889–1965)
MiddlesexTadministracyjne (1889–1965)
County of Londonadministracyjne (1889–1965)
Isle of Elyadministracyjne (1889–1965)
Soke of Peterboroughadministracyjne (1889–1965)

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz multimedia związane z tematem:Hrabstwa Anglii

Uwagi

[edytuj |edytuj kod]
  1. Słowo to przetrwało do dnia dzisiejszego w nazwach wielu hrabstw, jakCambridgeshire czyDerbyshire.
  2. abCzęść hrabstwa ceremonialnegoSussex[5].
  3. Dla celów administracyjnych podzielone naParts of Holland,Parts of Kesteven iParts of Lindsey[5].
  4. Dla celów administracyjnych podzielone naEast Suffolk iWest Suffolk[5].
  5. abcCzęść hrabstwa ceremonialnegoYorkshire[5].
  6. Dla celów administracyjnych podzielone naEast Sussex iWest Sussex[5].
  7. Dla celów administracyjnych podzielone naEast Riding of Yorkshire,North Riding of Yorkshire iWest Riding of Yorkshire[5].
  8. abCzęść hrabstwa ceremonialnegoSuffolk[5].
  9. abcCzęść hrabstwa ceremonialnegoLincolnshire[5].

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Ancient County. A vision of Britain through time. [dostęp 2011-06-25]. (ang.).
  2. Monmouthshire, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2011-06-25] (ang.).
  3. Local government structure and elections. GOV.UK. [dostęp 2023-04-01]. (ang.).
  4. Ceremonial County. data.gov.uk. [dostęp 2023-03-22]. (ang.).
  5. abcdefghiLocal Government Act 1888. legislation.gov.uk. [dostęp 2023-04-01]. (ang.).
  6. Administration of Justice Act 1964. legislation.gov.uk. [dostęp 2023-04-01]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hrabstwa_Anglii&oldid=75088933
Kategoria:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp