Hamulec tarczowy – rodzajhamulca ciernego, w którym siła tarcia działa na powierzchni czołowej tarczy.
Składa się ztarczy hamulcowej połączonej sztywno z hamowanymwałem oraz dwóch lub więcej nieobracających się klocków pokrytychokładziną cierną, które są dociskane do tarczy najczęściej za pomocąsiłownika hydraulicznego lubpneumatycznego.
Hamulce tarczowe stosowane są powszechnie jako hamulce zasadnicze wpojazdach samochodowych, szynowych,motocyklach,motorowerach iskuterach, wypierając stosowane dawniejhamulce bębnowe, a także wrowerach, zastępując stosowane dotychczashamulce szczękowe (działające na obręcz koła). Stosowane są również wobrabiarkach (np. jako hamulce do szybkiego zatrzymywaniawrzeciona obrabiarki).
Rozwój hamulców tarczowych rozpoczął się w Anglii w XIX wieku. W 1902 r. firmaLanchester Motor Company zaprojektowała hamulce, które wyglądały i działały podobnie do obecnego układu hamulców tarczowych, gdzie tarcza była cienka, a klocek był aktywowany linką. Zaczęto je stosować w samolotach przed II Wojną Światową, a niemiecki czołgTygrys został wyposażony w tarczowe hamulce w 1942.
W porównaniu z hamulcami bębnowymi hamulce tarczowe zapewniają lepszą skuteczność hamowania, ponieważ tarcza jest łatwiej chłodzona. W konsekwencji tarcze są mniej podatne na zanikanie siły hamowania, które jest spowodowane przegrzewaniem się elementów hamulca.
 | Zobacz galerię związaną z tematem:Hamulec tarczowy |