Haldan Keffer Hartline (ur.22 grudnia1903 wBloomsburg, wPensylwanii, zm.17 marca1983 wFallston w stanieMaryland) – amerykański fizjolog, laureatNagrody Nobla w roku1967 wdziedzinie fizjologii i medycyny.
Jego rodzice byli nauczycielami w stanowej szkole średniej (obecnie Stanowy College w Bloomsburg). Tam też, Hartline uzyskał wczesna edukację. Jego ojciec, Daniel S. Hartline, był profesorembiologii, oraz zajmował sięastronomią igeologią. Dzięki niemu syn odziedziczył zainteresowanie do nauk naturalnych.
Keffer Hartline pobierał nauki w Lafayette College wEaston, w Pensylwanii. Studia ukończył w 1923 roku. Jego nauczyciel biologii w college’u, Beverly W. Kunkel, zachęcił go, by rozpoczął prace badawcze. Jego pierwsza naukowa praca dotyczyła wizualnemu przedstawieniu ziemskich isopodów (skorupiaków). Lato spędził w Laboratorium Biologicznym Marynarki w Woods Hole, gdzie szkolił się w zakresie biologii. Tam też na jego badania mieli wpływ inni naukowcyJacques Loeb,Selig Hecht iMerkel H. Jacobs.
Jesienią 1923 rozpoczął pracę w Szkole Johna Hopkinsa (Johns Hopkins School), gdzie kontynuował badania na Wydziale Fizjologii pod okiemE. K. Marshalla iC. D. Snydera. Prowadził badania nad działaniem siatkówki, używając do tego zwierząt laboratoryjnych – żab, kotów i królików. W roku 1927 uzyskał nagrodę Johna HopkinsaNational Research Council Fellowship (Medical Sciences), co umożliwiło mu studiowanie matematyki i fizyki. Spędził dwa lata w wydziale fizyki Johna Hopkinsa biorąc kursy i pracując jako student w laboratorium A. H. Pfunda. W 1929 otrzymał stypendium odUniwersytetu Pensylwanii, gdzie kontynuował swoje badania w fizyce. Przez jeden semestr wraz zWernerem Heisenberg (późniejszym laureatem Nagrody Nobla) uczestniczył w seminariach na Uniwersytecie wLipsku i dwa semestry brał udział w wykładach A. Somerfeld naUniwersytecie w Monachium.
Wiosną 1931 Hartline wrócił doStanów Zjednoczonych i objął stanowisko pracownika naukowego na Uniwersytecie Pensylwanii, w wydziale medycyny fizycznej pod kierownictwemDetlev W. Bronka.
W Fundacji Johnsona Hartline rozpoczął badania nad działalnością pojedynczych optycznych włókien nerwu w oku krabaLimulus. W połowie 1930 roku przedsięwziął pojedynczą analizę włókna optycznych u kręgowców siatkówki oka, głównie w oku żaby. Na początku lat 1940 Hartline pracował nad problemami nocnych wizji u ludzi. W 1940-1941, był profesorem nadzwyczajnym fizjologii wCornell, medycznym College’u wNowym Jorku, ze skąd powrócił do Fundacji Johnson, i pracował tam do 1949.
W 1949 Hartline przyjął posadę naUniwersytecie Johnie Hopkinsa w Baltimore jako profesor biofizyki i przewodniczącego działu Biofizyki. Tam, kontynuował badania rozpoczęte jeszcze w college’u nad receptorami okaLimulus oraz prowadził badania elektrofizjologiczne oka zwierząt (procesy pobudzania i hamowania w siatkówce oka, regulowanie ostrości obrazu). W roku 1963 za odkrycie chemicznych i fizjologicznych procesów zachodzących w oku i mózgu podczas widzenia, wraz zGeorge’em Waldem iRegnarem Granitem otrzymał Nagrodę Nobla. W 1963 przyjął posadę jako profesor w Uniwersytecie Rockefellera (wówczas Instytut Rockefellera) i pracował tam do roku 1974.
W 1936 Haldan Keffer Hartline poślubił Elizabeth Kraus, córkę chemikaC. A. Krausa. Miał trzech synów, Daniela Keffer, Peter Haldan i Frederick Flandria. Daniel Keffer i Peter Haldan pracują na neuropsychologii w Uniwersytecie Kalifornijskim wSan Diego.
Haldan Keffer Hartline otrzymał:
- nagrodę Williama H. Howella (Fizjologię) w 1927;
- nagrodę – medal Howard Crosby Warren Medal (Society of Experimental Psychologists) w 1948;
- nagrodę Sc. D. (hon.) od Lafayette College 1959;
- nagrodę Alberta A. Michelson (Case Institute of Technology) w 1964; * stopień LL. D. odUniwersytetu Johna Hopkinsa w 1969;
- tytuł honoris causa Uniwersytetu Pensylwanii w 1971;
- nagroda Lighthouse w 1969;
- tytuł honoris causa Uniwersytetu w M.D. Albert-Ludwigs, im Freiburg Breisgau, 1971.
Profesor Hartline jest członkiem Narodowej Akademii Nauk; Członek Honorowym Towarzystwa Królewskiego wLondynie, członek amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk, członek Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego, Amerykańskiego Towarzystwa Fizjologicznego, Amerykańskiego Towarzystwa Optycznego i innych.
XX wiek | - 1901:Behring
- 1902:Ross
- 1903:Finsen
- 1904:Pawłow
- 1905:Koch
- 1906:Golgi,Ramón y Cajal
- 1907:Laveran
- 1908:Miecznikow,Ehrlich
- 1909:Kocher
- 1910:Kossel
- 1911:Gullstrand
- 1912:Carrel
- 1913:Richet
- 1914:Bárány
- 1919:Bordet
- 1920:Krogh
- 1922:Hill,Meyerhof
- 1923:Banting,Macleod
- 1924:Einthoven
- 1926:Fibiger
- 1927:Wagner-Jauregg
- 1928:Nicolle
- 1929:Eijkman,Hopkins
- 1930:Landsteiner
- 1931:Warburg
- 1932:Sherrington,Adrian
- 1933:Morgan
- 1934:Whipple,Minot,Murphy
- 1935:Spemann
- 1936:Dale,Loewi
- 1937:Szent-Györgyi
- 1938:Heymans
- 1939:Domagk
- 1943:Dam,Doisy
- 1944:Erlanger,Gasser
- 1945:Fleming,Chain,Florey
- 1946:Muller
- 1947:C.Cori,G.Cori,Houssay
- 1948:Müller
- 1949:Hess,Moniz
- 1950:Kendall,Reichstein,Hench
- 1951:Theiler
- 1952:Waksman
- 1953:Krebs,Lipmann
- 1954:Enders,Weller,Robbins
- 1955:Theorell
- 1956:Cournand,Forßmann,Richards
- 1957:Bovet
- 1958:Beadle,Tatum,Lederberg
- 1959:Ochoa,Kornberg
- 1960:Burnet,Medawar
- 1961:Békésy
- 1962:Crick,Watson,Wilkins
- 1963:Eccles,Hodgkin,Huxley
- 1964:Bloch,Lynen
- 1965:Jacob,Lwoff,Monod
- 1966:Rous,Huggins
- 1967:Granit,Hartline,Wald
- 1968:Holley,Khorana,Nirenberg
- 1969:Delbrück,Hershey,Luria
- 1970:Katz,Euler,Axelrod
- 1971:Sutherland
- 1972:Edelman,Porter
- 1973:Frisch,Lorenz,Tinbergen
- 1974:Claude,Duve,Palade
- 1975:Baltimore,Dulbecco,Temin
- 1976:Blumberg,Gajdusek
- 1977:Guillemin,Schally,Yalow
- 1978:Arber,Nathans,Smith
- 1979:Cormack,Hounsfield
- 1980:Benacerraf,Dausset,Snell
- 1981:Sperry,Hubel,Wiesel
- 1982:Bergström,Samuelsson,Vane
- 1983:McClintock
- 1984:Jerne,Köhler,Milstein
- 1985:Brown,Goldstein
- 1986:Cohen,Levi-Montalcini
- 1987:Tonegawa
- 1988:Black,Elion,Hitchings
- 1989:Bishop,Varmus
- 1990:Murray,Thomas
- 1991:Neher,Sakmann
- 1992:Fischer,Krebs
- 1993:Roberts,Sharp
- 1994:Gilman,Rodbell
- 1995:Lewis,Nüsslein-Volhard,Wieschaus
- 1996:Doherty,Zinkernagel
- 1997:Prusiner
- 1998:Furchgott,Ignarro,Murad
- 1999:Blobel
- 2000:Carlsson,Greengard,Kandel
|
---|
XXI wiek | - 2001:Hartwell,Hunt,Nurse
- 2002:Brenner,Horvitz,Sulston
- 2003:Lauterbur,Mansfield
- 2004:Axel,Buck
- 2005:Marshall,Warren
- 2006:Fire,Mello
- 2007:Evans,Capecchi,Smithies
- 2008:zur Hausen,Barré-Sinoussi,Montagnier
- 2009:Blackburn,Greider,Szostak
- 2010:Edwards
- 2011:Beutler,Hoffmann,Steinman
- 2012:Gurdon,Yamanaka
- 2013:Rothman,Schekman,Südhof
- 2014:E. Moser,M.-B. Moser,O’Keefe
- 2015:Campbell,Ōmura,Tu
- 2016:Ōsumi
- 2017:Hall,Rosbash,Young
- 2018:Allison,Honjo
- 2019:Ratcliffe,Semenza,Kaelin
- 2020:Alter,Houghton,Rice
- 2021:Julius,Patapoutian
- 2022:Pääbo
- 2023:Karikó,Weissman
- 2024:Ambros,Ruvkun
|
---|

Identyfikatory zewnętrzne: