Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Haiti (wyspa)

Na mapach:Ziemia19°00′N 70°40′W/19,000000 -70,666667
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczywyspy naMorzu Karaibskim. Zobacz też:inne znaczenie.
Nie mylić z:Tahiti.
Haiti
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne wyspy
Kontynent

Ameryka Północna

Państwo

 Haiti
 Dominikana

Akwen

Morze Karaibskie

Archipelag

Wielkie Antyle

Powierzchnia

76 192 km²

Populacja (2011)
• liczba ludności
• gęstość


20 180 000
264,8 os./km²

Położenie na mapie Morza Karaibskiego
Mapa konturowa Morza Karaibskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Haiti”
Ziemia19°00′N 70°40′W/19,000000 -70,666667
Mapa wyspy
Multimedia w Wikimedia Commons

Haiti (fr. Hispaniola, Haïti,hiszp. La Española,hait. Ispayola) –wyspa naMorzu Karaibskim, druga co do wielkości (poKubie) wyspaWielkich Antyli (76 192 km²)[1]. Terytorium wyspy zajmują dwa państwa –Haiti na zachodzie iDominikana na wschodzie[1]. Jest to najludniejsza wyspaKaraibów i całejAmeryki Północnej, w 2011 roku zamieszkana przez 20 180 000 osób[2].

Najwyższy szczyt –Pico Duarte 3098 mn.p.m., długość linii brzegowej – 3059 km.

Toponimia

[edytuj |edytuj kod]

Do XIX wieku w języku polskim używano nazwy Hispaniola. Hispaniola to zlatynizowana wersja hiszpańskiej nazwy La Española, czyli „(Wyspa) Hiszpańska”[3], nadanej w 1492 podczas pierwszej wyprawyKolumba. Później używano także nazw Santo Domingo i San Domingo. W wielu językach nadal używa się nazwy Hispaniola.

Historia

[edytuj |edytuj kod]
Podział polityczny wyspy

Wyspa odkryta w 1492 przez Kolumba, proklamowana została kolonią hiszpańską. Koloniści bezpośrednio lub pośrednio spowodowali wyginięcie rdzennej ludności –Indian zplemieniaTainów, a do prac na zakładanych plantacjach sprowadziliczarnoskórychniewolników zAfryki, w wyniku czego czarnoskórzy szybko stali się dominującą liczebnie grupą ludności. Do 1667 cała wyspa znajdowała się pod panowaniem hiszpańskim. W wyniku stopniowego podboju przezkorsarzy francuskich w 1697 zachodnia część wyspy, jako Santo Domingo, znalazła się we władaniuKrólestwa Francji. W 1791 pod wpływemrewolucji francuskiej wybuchły bunty niewolników. Po zniesieniu niewolnictwa powstańcy we francuskiej części wyspy proklamowali w 1801 niezależną republikę Haiti, a w 1803 pobili interwencyjne wojskaNapoleona I Bonaparte złożone m.in. z oddziałówLegionów Polskich (ok. 6 tysięcy żołnierzy)[4]. Następnie powstańcy zaatakowali i zajęli hiszpańską część wyspy, która w konsekwencji w okresie 1821–1843/1844 znajdowała się pod haitańską okupacją i dopiero po powstaniu w 1844 roku proklamowała niepodległość (obecnie Dominikana).

Polityka

[edytuj |edytuj kod]

Na wyspie położone są dwa państwa:

PaństwoLiczba ludnościPowierzchniaGęstość zaludnieniaStolica
 (2008)(km²)(/km²) 
 Haiti8 925 00027 750321,6Port-au-Prince
 Dominikana9 904 20048 730203,2Santo Domingo
Razem:18 829 20076 480246,2


Zobacz hasłoHaiti w Wikisłowniku

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abHispaniola, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  2. Haïti. Encyclopédie Larousse. [dostęp 2021-01-20]. (fr.).
  3. Hispaniola. Online Etymology Dictionary. [dostęp 2021-01-20]. (ang.).
  4. Ludwik Bazylow: Historia powszechna 1789-1918. Warszawa: Książka i Wiedza, 1981, s. 117.

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Andrzej Krupa, Edyta Banaszkiewicz-Zygmunt, Witold Sienkiewicz, Elżbieta Weremowicz: Podręczna encyklopedia PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.ISBN 83-01-13706-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Haiti_(wyspa)&oldid=74084052
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp