 | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Zawód, zajęcie | historyk | ||
| |||
Fritz Richard Stern (ur.2 lutego1926 weWrocławiu, zm.18 maja2016 wNowym Jorku) – amerykański historyk żydowskiego pochodzenia, profesorColumbia University w Nowym Jorku. Specjalizował się w badaniach nad niemieckim nazizmem.
Pochodził zżydowskiej rodziny, która w 1938 roku opuściłanazistowskie Niemcy i wyjechała doStanów Zjednoczonych[1]. Jego ojciec Rudolf był lekarzem, co było tradycyjnym zawodem w rodzinie Sternów[2]. Jego matka, Käthe Brieger, była doktorem fizyki[2]. Rodziny z obu stron przeszły zjudaizmu naluteranizm[2]. W młodości wahał się, czy studiować medycynę czy historię.Albert Einstein, przyjaciel rodziny Sternów, doradzał mu studia medyczne uważając, że historia nie jest nauką[1][2]. Młody Fritz Stern wybrał jednak historię[2]. Na nowojorskimUniwersytecie Columbia zdobył kolejno: licencjat (1946), magisterium (1948) oraz doktorat (1953)[2].
W 1946 zaczął pracę na macierzystym Uniwersytecie Columbia, gdzie w 1963 otrzymał pełny etat profesorski[2]. W latach 1980–1992 pełnił funkcję rektora Columbii[2]. W 1996 przeszedł na emeryturę[2]. Był członkiem Amerykańskiej Akademii Umiejętności wBostonie, Niemieckiej Akademii Języka i Literatury wDarmstadt iBerlińsko-Brandenburskiej Akademii Nauk w Berlinie. Był doradcą m.in. Departamentu Stanu USA[1].
Jego badania koncentrowały się na rozwojunarodowego socjalizmu wNiemczech, a także nahistorii mniejszości żydowskiej w Niemczech i jej wpływie na kulturę niemiecką.
Swoją pierwszą książkę pt.The Politics of Cultural Despair: A Study in the Rise of the Germanic Ideology, opublikowaną w 1961, poświęcił analizie klimatu intelektualnego w Niemczech, który spowodował podatność na przyjęcie ideologii nazistowskiej[2]. Z kolei w dwóch zbiorach swoich esejów –The Failure of Illiberalism: Essays on the Political Culture of Modern Germany (1972) orazDreams and Delusions: The Drama of German History (1987) – skupia się na niemieckich elitach polityczno-kulturalnych, które utorowały Hitlerowi drogę do władzy[2]. W książceGold and Iron: Bismarck, Bleichröder and the Building of the German Empire (1977) Fritz Stern koncentruje się na postaci pruskiego Żyda,Gersona von Bleichrödera, bardzo bogatego i wpływowego doradcyOttona von Bismarcka, który miał odegrać decydującą rolę w procesie zjednoczenia Niemiec iwojnie francusko-pruskiej[2]. Fascynacja klimatem naukowym Niemiec z początku XX wieku zaowocowała książkąEinstein’s German World (1999)[2]. Głównym tematem dociekań F. Sterna pozostawał jednak okres nazistowski i dylematy moralne z nim związane[2]. Temu zagadnieniu poświęcił też wydaną w 2013 swoją ostatnią pracę zatytułowanąNo Ordinary Men.Dietrich Bonhoeffer andHans von Dohnanyi. Resisters Against Hitler in Church and State, którą napisał wspólnie z drugą żoną, Elisabeth Sifton[2].
Zmarł 18 maja 2016 w swoim domu na nowojorskimManhattanie[2]. W 1947 ożenił się z Margaret Bassett, z którą miał dwoje dzieci. Małżeństwo skończyło się rozwodem[2]. Drugą żoną była Elisabeth Sifton[2].
W 1999 otrzymałNagrodę Pokojową Księgarzy Niemieckich[1]. 16 listopada 2002Uniwersytet Wrocławski, zaś w 2006Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą przyznały mu tytułdoktora honoris causa. Stern jest także laureatemNagrody Kulturalnej Śląska (1996)[3], Medalu Leo Baecka (2004)[1], Międzynarodowej Nagrody Mostu Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz (2008)[4][5] oraz Nagrody im. Marion Dönhoff (2009). Odznaczony ponadtoOrderem Zasługi RFN[1].
