Erywań (orm.Երևան,Jerewan,wymowaⓘ/jɛɾɛˈvɑn/;ros.Ереван) –stolica i największe miastoArmenii, prowincja specjalna, jeden z głównych ośrodków przemysłowych, naukowych i kulturalnychZakaukazia. Jedno z najstarszych miast regionu, o ponad 2800-letniej historii, założone jakoErebuni w 782 p.n.e.
Według publikacji Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z 2003[2], na mocy decyzjiKomisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej[a], obowiązującą w języku polskim formą jest „Erywań”. W latach 80. XX wieku często używana była forma„Erewań”, upowszechniona szczególnie w dowcipach oRadiu Erewań. Pochodną nazwy rosyjskiej, przez długi czas podawaną przezSłownik ortograficzny języka polskiegoPWN jako jedyna poprawna, była natomiast forma„Erewan”. Po decyzji KSNG o powrocie do nazwy stosowanej w Polsce do końca lat trzydziestych pojawiła się ona i w słowniku, a forma „Erewan” pozostała jako dopuszczalna, lecz niezalecana[4].
24 kwietnia 1965 – w związku z obchodami 50. rocznicyrzezi Ormian doszło do pierwszej w historiiZSRR demonstracji z udziałem miliona ludzi. Manifestanci domagali się uznania przez autorytety Związku Radzieckiego masakry Ormian z 1915 za ludobójstwo
Podział administracyjny miasta na dzielniceRzekiHrazdan przepływająca przez Erywań
Położony jest w dolinie rzekiHrazdan między 950 a 1200 m n.p.m. w północno-wschodniej części Doliny Ararat z górującym nad miastem szczytemArarat (obecnie położonym na terenie Turcji).
Klimat ma charakter kontynentalny. Lata są gorące i suche (nierzadko temperatura osiąga +40 °C), a zimy relatywnie mroźne, natomiast opady występują tutaj rzadko (nieco ponad 300 mm rocznie).
Miasto jest obsługiwane przez dwa porty lotnicze.Międzynarodowy port lotniczy Zvartnots znajduje się 10 km na zachód od centrum Erywania. W 2007 otwarto w nim nowy terminal sfinansowany przez biznesmenaEduardo Eurnekiana, który nabył port lotniczy. Drugim lotniskiem jestport lotniczy Erebuni, 7 km na południe od miasta. Wykorzystywane jest głównie przez siły zbrojne.
Transport miejski
Komunikacja miejska zasilona jest od 1949 przez trolejbusy. Do 2004 w mieście działała komunikacja tramwajowa. Transport publiczny obsługiwany jest również przez pojazdy typu van, zwanemarszrutkami. Są tanim środkiem transportu miejskiego, wyręczającym autobusy. Ich połączenia obejmują całe miasto. Kursują też do innych miast w kraju. Połączenia kolejowe są słabo rozwinięte,stacja kolejowa Erywań.
Erywań od 7 marca 1981 posiada metro – uzasadniał to rozwój miasta, który ówcześnie przewidywał osiągnięcie przez miasto 1,5-2 milionów mieszkańców do 2000. Jego elementy były stopniowo oddawane do użytku, przy czym budowa dalszych odcinków została zatwierdzona. Tempo rozbudowy spadło potrzęsieniu ziemi w 1988 i kryzysie ekonomicznym pierwszej połowy lat 90. Obecnie posiada 10 aktywnych stacji (są nimiGortsaranain,Shengavit,Charbakh,Garegin Njhdehi Hraparak,Sasuntsi Davit,Zoravar Andranik,Hanrapetutyan Hraparak,Yeritasardakan,Marshal Baghramian orazBarekamutyun) i rozciąga się na 13,4 km.
plac Republiki – centralny plac miejski, miejsce spotkań i ceremonii. Znajdują się przy nim: Muzeum Historii Armenii i Narodowa Galeria Armenii, hotel Mariott Armenia, budynek rządowy, budynek Ministerstwa Spraw Zagranicznych, budynek poczty głównej oraz Ministerstwa Transportu i Komunikacji
↑Komisja jednogłośnie (17 członków za) stwierdziła, że polska nazwa stolicy Armenii brzmi Erywań i nie należy dodawać jako możliwej do użycia formy „Erewań” powszechnie jeszcze używanej np. w mediach[3]. Nazwa „Erewań” utrzymuje się jednak w języku potocznym.