 | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Zawód, zajęcie | malarka, rzeźbiarka, rysowniczka, rytowniczka i pisarka | ||
| |||
Elaine Marie Catherine de Kooning[1] (ur.12 marca1918 wNowym Jorku, zm.1 lutego1989 wSouthampton) –amerykańskamalarkaabstrakcjonistyczna iekspresjonistyczna.
Urodziła się 12 marca 1918 r. na nowojorskimBrooklynie jako Elaine Fried. Jako dziecko często bywała w galeriach i muzeach, dokąd zabierała ją jej matka. Pomimo przyjęcia do Hunter College w Nowym Jorku, szybko porzuciła tam naukę i zapisała się do Leonardo da Vinci Art School w Nowym Jorku. Razem z nią studiowałConrad Marca-Relli, który został jej bliskim przyjacielem. Ponadto brała w 1938 r. lekcje rysunku u późniejszego męża,Willema de Kooninga[2].
Jej wczesne prace tomartwe natury iportrety tworzone pod wpływemkubizmu, ale w połowie lat 1940. skierowała się w stronę abstrakcjonizmu i zajęła takżekrytyką sztuki[2]. W latach 1940. de Kooning wykonała portrety członków rodziny, męża, przyjaciół i znajomych artystów, w tym poetówFranka O’Hary iAllena Ginsberga, a także choreografaMerciera Cunninghama[1]. Pracowała w zespoleArt News redagowanego przez Thomasa Hessa. Latem 1948 r. przebywała na Black Mountain College wKarolinie Północnej, gdzie grała tytułową rolę wLe piège de Méduse, a także była scenografką tej produkcji. Swoją pierwszą indywidualną wystawę miała w 1952 r. w Stable Gallery w Nowym Jorku. Tam też w 1954 i 1956 r. wystawiano ponownie jej prace[2].Należała do założycieliawangardowej grupy the Club zGreenwich Village, która działała od 1949 do 1962 r. Pomimo swojego przywiązania do abstrakcyjnego ekspresjonizmu (jest też uważana za czołową przedstawicielkę tego nurtu)[3], ostatecznie stała się znana dzięki portretom[2]. Otrzymawszy etat dydaktyczny naUniversity of New Mexico wAlbuquerque w 1958 r., udała się w podróż doCiudad Juárez w Meksyku, gdzie po raz pierwszy widziałakorridę. Zainspirowało to ją do stworzenia serii obrazów. W 1961 r. włączono ją do wystawy Whitney Annual w Nowym Jorku, a rok później otrzymała zlecenie namalowania portretu prezydentaJohna F. Kennedy’ego. Częściowo jej kandydaturę wybrano ze względu na jej umiejętności szybkiego wykonania zlecenia, jednak po roku prac nad portretem zawiesiła je na kolejny rok, gdy Kennedy został zamordowany[2], i przyjęła etat dydaktyczny naUniversity of California, Davis. Następnie w latach 1970. uczyła m.in. naYale University,Pratt Institute,University of Pennsylvania iRice University[1].
Od końca lat 1940. do początku lat 1980. de Kooning stworzyła serię ekspresjonistycznych obrazów przedstawiających grającychkoszykarzy. W latach 1980. wykonała serię pseudo-figuratywnych obrazów o nazwieBacchus. W 1983 r. odwiedziła jaskinie wLascaux weFrancji, po czym zaczęła serię obrazów inspirowanychmalarstwem jaskiniowymCave Walls. Pod koniec życia stworzyła też serię practuszem napapierze o tej samej tematyce[2].
De Kooning otrzymała kilka indywidualnych wystaw, m.in. w Montclair Art Museum w New Jersey (1973) i Guild Hall Museum w Nowym Jorku (1989), a wystawa wMuseum of Modern ArtYoung American Painters była wystawiana w licznych amerykańskich miastach[2]. Jej prace znajdują się w kolekcjach m.in.Guggenheim Museum, Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Corcoran Gallery w Waszyngtonie oraz Albright-Knox Gallery wBuffalo[1].
Zmarła 1 lutego 1989 r.[2] w Southampton[3] z powoduraka płuc[1].
Od 1943 r. żona Willema de Kooninga, z którym od 1956 r. była w separacji, po czym w 1975 r. para wróciła do siebie. W małżeństwie oboje wzajemnie inspirowali się artystycznie, jednakże związek nie był udany ze względu na obustronną niewierność i zmaganie z alkoholizmem[1].
