Ten artykuł dotyczy chrześcijaństwa. Zobacz też:inne znaczenia tego zwrotu.
Ecce homo (złac. [ˈɛkkɛˈhɔmoː] „oto człowiek”[a];stgr. Ίδε ο άνθρωπος) — motyw w sztuce chrześcijańskiej przedstawiającyubiczowanegoChrystusa wkoronie cierniowej[1]. Słowa „oto człowiek” miał wypowiedziećPiłat ukazujący Chrystusa ludowi żydowskiemu[a].
Postać Chrystusa ukazywana jest samotnie (może to być też jedynie przedstawienie twarzy) lub jako część sceny zbiorowej[1]. W drugim przypadku scenaEcce homo przedstawia Jezusa i stojącego obok Piłata natarasie,balkonie, u szczytuschodów lub w progudrzwi. Często towarzyszą im żołnierze. Chrystus jest przepasanyprzepaską biodrową i posiada atrybuty nawiązujące do królewskich: purpurowypłaszcz,berło zbambusa[1] lubtrzciny[2] oraz koronę cierniową. Ciało jest skrwawione, nosi ślady biczowania. Z oczu Jezusa płynąłzy[1]. Po przeciwnej stronie sceny ukazany jest tłum (grupa)Żydów którzy krzyczą i machają rękami. Często mają oni skrzyżowane ramiona, co oznacza żądanie śmierci przezukrzyżowanie[1].
W niektórych przedstawieniach pojawiają się dodatkowo żona PiłataProkula orazBarabasz[1].
Odmiana przedstawienia, w której Piłat uchyla płaszcz Jezusa i pokazuje jego rany określana jest jakoOstentatio Christi[1].
Wsztuce wczesnochrześcijańskiej motywEcce homo był bardzo rzadki, a ukazywany w nich Chrystus przedstawiany był w pełni majestatu, nie jako osoba cierpiąca. Za pierwsze przedstawienieEcce homo przedstawiające Chrystusa umęczonego historycy sztuki uważają obrazDirka Boutsa ok. 1475 roku. W Polsce jednym z najwcześniejszych przedstawień jestTryptyk Dominikański z 2. połowy XV wieku[1].
Szczególną popularność motyw ten osiągnął w XVI-XVIII wieku[1].
MotywEcce homo pojawia się również w sztuce cerkiewnej, w ikonach Męki Pańskiej[1].
 | Zobacz multimedia związane z tematem:Ecce homo |
 | Zobacz hasłoecce homo w Wikisłowniku |