Cezarea Nadmorska (łac.Caesarea Maritima),Cezarea Palestyńska (łac.Caesarea Palestinae) – ruiny starożytnegomiasta, położone w pobliżu współczesnejizraelskiej wioskiCezarei na wybrzeżuMorza Śródziemnego.
Miasto zostało założone przez królaJudeiHeroda Wielkiego na terenie wcześniejszego,hellenistycznego Pyrgos Stratonos (Stratonospyrgos) i nazwane na cześćCezaraOktawiana Augusta. Dla odróżnienia od innych miejscowości o tej samej nazwie, miastu nadano przydomekMaritima. Siedziba rzymskichprokuratorów i stolica rzymskiej prowincji Judei.
Cesarz Wespazjan podniósł je do rangi kolonii rzymskiej z tytułemColonia Primo Flavia Augusta Caesariensis. Za panowaniaAleksandra Sewera miastu nadano nazwęMetropolis Provinciae Syriae Palestinae. Cezarea występuje często w źródłach starożytnych, a dokładnie została opisana przezJózefa Flawiusza w „Dawnych dziejach Izraela” i „Wojnie żydowskiej”.
Cezarea straciła na znaczeniu w okresie panowania bizantyjskiego i arabskiego. W czasiewypraw krzyżowych przeżyła gwałtowny upadek, a w1265 została całkowicie zburzona przez egipskichMameluków. Z uwagi na rozmiary miasta w wyniku dotychczasowych wykopalisk udało się odsłonić jedynie niewielką jego część. Udostępnione zabytki tworzą Park Narodowy Cezarei[1] z których najważniejsze są:
teatr rzymski mogący pomieścić 4000 widzów, odnowiony. Organizowane są tu letnie koncerty;
fragmenty murów miejskich z czasów panowania Heroda;
Cezarea Nadmorska została kilkukrotnie wspomniana w Nowy Testamencie. TutajPiotr Apostoł spotkał, w sposób opisany w Biblii jako cudowny, Korneliusza, setnika armii rzymskiej z kohorty zwanej Italską. Oficer ten był, wraz z całym swoim domem, „bojącym się Boga”, czyli nie-Żydem, który inspirował się religią Izraela, czytał Pisma hebrajskie (Torę iproroków) i praktykował modlitwę, nie będąc formalniekonwertytą.[2].Dzieje Apostolskie opisują spotkanie jako opatrznościowy znak od Boga, by młodyKościół otwarł się napogan. Na skutek przepowiadania Piotra, Korneliusz i zebrana w jego domu rodzina i przyjaciele, otrzymaliDucha Świętego. Było to znakiem dla Apostoła i jego towarzyszy, że można im udzielićchrztu. Decyzję tę musiał później wytłumaczyć przed kościołem w Jerozolimie (por. Dzieje Apostolskie 11,1-3). Piotr argumentował świadectwem samego Boga, który w sposób widoczny „wylał Ducha na pogan” tak, że „mówili językami i wielbili Boga” (Dz 10,45):
Jeżeli więc Bóg udzielił im tego samego daru co nam, którzy uwierzyliśmy w Pana Jezusa Chrystusa, to jakżeż ja mogłem sprzeciwiać się Bogu? (Dz 11,17)
Ponadto miasto było:
Siedzibą Poncjusza Piłata
Tutaj apostoł Paweł został uwięziony na dwa lata.
Miasto było domem Filipa ewangelisty i jego czterech córek, które były prorokiniami. Paweł został z nimi, gdy wróciły ze swoich podróży misyjnych.
W domu Filipa prorok o imieniu Agabus przywiązał ręce i stopy Pawła pasem, przepowiadając, jak apostoł zostanie przekazany Rzymianom[3].
↑Praca zbiorowa: Przewodniki Wiedzy i Życia - Jerozolima i Ziemia Święta. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2009, s. 176.ISBN 978-837-575-640-1.