Alleluja (hebr. הַלְלוּיָהּhallelujah, czy teżhalelu-Jáh – „wychwalajcie Jahwe”) – biblijnaaklamacja, wychwalającaJahwe i jednocześnie zwrot nawołujący do jego wychwalania. Zwrot ten jest użyty dwadzieścia cztery razy wStarym Testamencie, głównie wKsiędze Psalmów oraz cztery razy w greckiej transliteracji wNowym Testamencie. Po raz pierwszy pojawia się w Psalmie 104:35. Z wyjątkiem Psalmu 135:3 wprowadza i (lub) kończypsalmy, w których się znajduje. WApokalipsie św. Jana: „Potymem słyszał jakoby głos rzeszy wielkich na niebie:Allelu-Ja! Zbawienie i chwała i moc Bogu naszemu jest” (Ap 19,1Biblia Wujka 1599), „Potem usłyszałem jak gdyby głos wielkiego tłumu w niebie – mówiących:Alleluja!” (Ap 19,1Biblia Tysiąclecia 1965). Alleluja stanowi tu wprowadzenie do serii hymnów[potrzebny przypis].
Zwrot ten stał się częścią chrześcijańskiej liturgii kościelnej oraz szerzej – kultury, np. wejście do języka potocznego jako okrzyk radości, tekstów piosenek w muzyce rozrywkowej[1][2] czy też życzeń na kartkach pocztowych lub na wystawach sklepów w okresie związanym ze Świętami Wielkanocnymi. Ze względu na szczególny związek z Wielkanocą, życzenia „wesołego Alleluja!” stały się synonimem życzeń „wesołych Świąt Wielkanocnych”[3].
W liturgii katolickiejmszy świętejAlleluja występuje jako aklamacja przedEwangelią i bezpośrednio ją poprzedza, łącząc się zwersetem przed Ewangelią. Towarzyszy także niektórymantyfonom we mszy iliturgii godzin, a obowiązkowo dodaje się ją na ich końcu wokresie wielkanocnym. Występuje też w wersecie rozpoczynającym godziny kanoniczne liturgii godzin. DwukrotneAlleluja dodaje się również dorozesłania i odpowiedzi wiernych na końcu obrzędów wOktawie Wielkanocy i naZesłanie Ducha Świętego.
Aklamację tę opuszcza się w odŚrody popielcowej doWielkiej Soboty włącznie[4] (dawniej również w czasieprzedpościa). We mszy, zamiast niej, zależnie od okoliczności, można użyć jednej z następujących aklamacji: „Chwała Tobie, Chryste, Królu wiecznej chwały”; „Chwała i cześć Tobie, Panie Jezu”; „Chwała i cześć Tobie, Chryste”; „Chwała Tobie, Słowo Boże”; „Chwała Tobie, Królu wieków” albo innej podobnej[5].
 | Zobacz hasłoalleluja w Wikisłowniku |
 | Zobacz w WikiźródłachhasłoAleluja w Encyklopedii staropolskiej |
| Księga pierwsza | |
|---|---|
| Księga druga | |
| Księga trzecia | |
| Księga czwarta | |
| Księga piąta | |
| Grupy psalmów |
|
| Inne terminy | |
| Psalmyapokryficzne |
| Chrześcijaństwo zachodnie | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Chrześcijaństwo wschodnie |
| ||||||||||||
| Postacie folklorystyczne | |||||||||||||
| Zwyczaje polskie |
| ||||||||||||
| Zwyczaje międzynarodowe |
| ||||||||||||
| Atrybuty |
