Akira Toriyama (jap. 鳥山 明 Toriyama Akira; ur.5 kwietnia1955 wNagoi, zm.1 marca2024)[2] – japońskimangaka, najbardziej znany jako autor popularnej seriiDragon Ball, za sprawą której stał się jednym z najpopularniejszych rysowników komiksowych na świecie.
Był absolwentem Prefekturalnego Liceum Przemysłowego w kierunku projekt techniczny (w 1974 r.). Następnie zaczął pracę w reklamie. Zmęczony pracą (1977 r.) postanowił zająć się rysowaniem.
Zadebiutował w 1978 w tygodnikumangowymShūkan Shōnen Jump (jap. 週刊少年ジャンプ Shūkan Shōnen Janpu) wydawnictwaShūeisha (jap. 集英社) krótkimkomiksem pod tytułemWonder Island.
Swój pierwszy sukces osiągnął po latach mangąDr. Slump, wydawaną od 1980, a zakończoną w sierpniu 1984 roku. Jeszcze w tym samym roku rozpoczął pracę nadDragon Ballem, którego tworzył przez następne jedenaście lat. Seria ta stała się niesamowicie popularna na całym świecie. Choć Toriyama nie planował tworzyć tak długiej serii i wielokrotnie zapowiadał jej koniec, seria doczekała się 42 tomów, co stanowi niemal 9000 stron komiksu. Zmęczony napiętym harmonogramem, Toriyama zakończył serię w 1995 roku. Wciąż jednak pracował jako konsultant przy produkcjiDragon Ball GT, gdzie wykreował wizerunki kilku głównych postaci oraz współtworzył początkowe odcinkianime.
Poza rysowaniem Toriyama zajmował się także projektowaniem postaci dogier wideo, głównie na konsoleSuper Nintendo iSony PlayStation. Postaci jego autorstwa możemy podziwiać m.in. wChrono Triggerze oraz w serii gierDragon Quest.
Po zakończeniu seriiDragon Ball, Toriyama zajął się krótkimi mangami, mającymi zwykle od 100 do 200 stron, takimi jak:Alien X,Cowa,Kajika oraz parodiującąDragon Balla mangąNeko Majin. W 2006 roku przyczynił się do powstaniaBlue Dragon. W 2007 stworzył zarys fabuły do odcinka specjalnego anime Dragon Ball pt.Dragon Ball: Siemka! Son Gokū i przyjaciele powrócili!! (jap. ドラゴンボール オッス!帰ってきた孫悟空と仲間たち!! Doragon Bōru Kaette Kita Son Gokū to Nakama-tachi!!), który został wyemitowany na festiwalu Jump Super Anime Tour z okazji 40. rocznicy powstania magazynu Weekly Shōnen Jump. W 2013 roku stworzył jednotomową mangęJaco z Galaktycznego Patrolu (jap. 銀河パトロールジャコ Ginga Patorōru Jako), której akcja toczyła się w uniwersumDragon Ball. Kolejno Toriyama pracował przy tworzeniu fabuły i projekcie postaci do filmów animowanych Dragon Ball Z: Bitwa Bogów (jap. ラゴンボールZ 神と神 Doragon Bōru Zetto Kami to Kami) (2013) oraz Dragon Ball Z: Wskrzeszenie „F” (jap. ドラゴンボールZ 復活の「F」 Doragon Bōru Zetto Fukkatsu no Efu) (2015). Między 2015 a 2018 pracował przy produkcji serialuDragon Ball Super (jap. ドラゴンボール超 Doragon Bōru Sūpā), a w latach 2015–2024 nadzorował pracęToyotarō nad mangową adaptacją Dragon Ball Super. Opracował również projekty postaci i fabułę do filmów animowanychDragon Ball Super: Broly (jap. ドラゴンボール超 ブロリー Doragon Bōru Sūpā Burorī) (2018) orazDragon Ball Super: Super Hero (jap. ドラゴンボー超 スーパーヒーロー Doragon Bōru Sūpā Sūpā Hīrō) (2022). Mangaka zmarł 1 marca 2024, jako przyczynę śmierci media podałykrwiaka podtwardówkowego. Przed śmiercią Toriyama był zaangażowany w produkcję serialu animowanegoDragon Ball Daima, którego premierę zapowiedziano na jesień 2024.
- Awawa World (1977, niewydana)
- Wonder Island (1978−1979, 2one-shoty)
- Today’s Highlight Island (1979, 1 one-shot)
- Tomato (1979, 1 one-shot)
- Hetappi (1982, 1tankōbon, lekcja rysowania) – współautor:Akira Sakuma
- Dr. Slump (1980−1985, 18 tankōbon)
- Escape (1981, 1 one-shot)
- Pola & Roid (1981, 1 one-shot)
- Pink (1982, 1 one-shot)
- Mad Matic (1982, 1 one-shot)
- Chobit (1983, 2 one-shoty)
- Dragon Boy (1983, 2 one-shoty)
- Tongpoo (1983, 1 one-shot)
- Toriyama Akira’s Manga Theater Vol.1 (1983, 1tankōbon)
- Dragon Ball (1984−1995, 42 tankōbony, w 2002 wydana ponownie w formie 34-tomowej specjalnej edycjikanzenban)
- Mr. Ho (1986, 1 one-shot)
- Lady Red (1987, 1 one-shot, pełna gagów, manga dla dorosłych)
- Kennosuke (1987, 1 one-shot)
- Sonchoh (1987, 1 one-shot)
- Mamejiro (1988, 1 one-shot)
- Toriyama Akira’s Manga Theater Vol.2 (1988, 1 tankōbon)
- Karamaru (1989, 1 one-shot)
- Wolf (1990, 1 one-shot)
- Cashman Saving Soldier (1991, 3 one-shoty – 1998, 1 tankōbon)
- Dub & Peter 1 (1992, 4 one-shoty)
- Go!Go!Ackman (1993, 11 one-shotów)
- New Dr. Slump (1994, 3 chude tankōbon, niemające nic wspólnego z anime wydanym w 1998 roku)
- Chotto Kaettekita DR Slump (trzecia manga)
- Tokimecha (1996, 1 one-shot)
- Alien X-Peke (1997, 1 one-shot)
- Bubul (1997, 1 one-shot)
- Toriyama Akira’s Manga Theater Vol.3 (1997, 1 tankōbon)
- Cowa! (1997−1998, 1 tankōbon)
- Cashman Saving Soldier/New Cashman Saving Soldier (1998, 1 tankōbon)
- Tahi Mahi (1998, 1 tankōbon)
- Kajika (1998, 1 tankōbon)
- Neko Majin (1999−2005, 5 one-shotów, 1 tankōbon/kanzenban)
- Sand Land (2000, 1 tankōbon)
- Kochira Katsushika-ku Kameari Kōen-mae Hashutsujo (2006, 1 one-shot,omake)
- Cross Epoch (2006, 1 one-shot) – współautor: Eiichiro Oda
- Jaco z Galaktycznego Patrolu (2013, 1 tankōbon)
