Ten artykuł dotyczy biskupa krakowskiego. Zobacz też:inne osoby o tym imieniu.
| ||
| Data śmierci | 1059 | |
|---|---|---|
| Biskup krakowski | ||
| Okres sprawowania | prawdopodobnie od 1046–1059 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia | 1046 | |
| Sakra biskupia | brak danych | |
Aaron, Aron (zm.15 maja lub9 października1059) –biskup krakowski,arcybiskup, pierwszyopatbenedyktynówtynieckich. Ze względu na imię, popularne wśródirlandzkich iszkockich mnichów, przez niektórych badaczy łączony z pochodzącymi stamtąd zakonnikami, reformatorami życia zakonnego i zruchem kluniackim.
Przybył doPolski prawdopodobnie zKolonii, gdzie arcybiskupem był wujKazimierza Odnowiciela,Herman. W 1044 r. został pierwszym opatem ufundowanego przez Kazimierzaklasztoru benedyktynów w Tyńcu. W 1046 r. został biskupem krakowskim.
Prawdopodobnie około 1049 r. otrzymał od papieża arcybiskupipaliusz. Nie jest jasne, czy do rangi arcybiskupstwa zostało podniesionebiskupstwo krakowskie, czy też była to godność przyznana indywidualnie Aaronowi. Za pierwszą koncepcją przemawia prawdopodobne nieobsadzenie wówczasarcybiskupstwa gnieźnieńskiego, spowodowane załamaniem organizacji polskiego Kościoła i zniszczeniemGniezna podczas kryzysumonarchii piastowskiej inajazdu czeskiego księciaBrzetysława (1039)[1]. Zmierzający do odbudowy państwa książę Kazimierz mógł planować przeniesienie doKrakowa również stolicy polskiego Kościoła. Pozycja Krakowa jako stolicy arcybiskupiej byłaby jednak chwilowa (następcy Aarona nie byli już arcybiskupami, a od ok. 1075 r. pojawił się znówarcybiskup gnieźnieński), dlatego też niektórzy badacze przypuszczają, że Aaron otrzymał paliusz jako honorową odznakę przysługująca wyłącznie jemu, bez arcybiskupiej jurysdykcji. Jest prawdopodobne, że jednak książę i będący jego współpracownikiem biskup zamierzali utworzyć stałe arcybiskupstwo w Krakowie, lecz z nieznanych nam powodów nie udało się tego zrealizować. Jednym z przypuszczeń uzasadniających załamanie tego planu jest możliwość, że nominację Aaron uzyskał odantypapieża Benedykta X, co tłumaczyłoby ewentualne trudności z potwierdzeniem rangi arcybiskupstwa przez następców. Należałoby w takim wypadku przesunąć otrzymanie tytułu arcybiskupiego na lata 1058–1059, kiedy to Benedykt X sprawował urząd. Kłóci się to jednak z informacją, że około 1055 r. Aaron wyświęcił szwedzkiego biskupa Osmunda, a czynność ta dokonywana była przez arcybiskupów.
Oprócz współpracy z księciem Kazimierzem Odnowicielem w zakresie odnowienia państwa, Aaron był również organizatorem Kościoła w swojejdiecezji. Na duchowieństwo świeckie nałożył zgodnie z duchem reform kluniackich obowiązek odśpiewywania psalmów, m.in. godzinek. Przypisuje się mu założeniekapitulnej biblioteki krakowskiej. Nadał na "wieczne" czasy klasztorowi tynieckiemudziesięciny stołu biskupiego z gruntów opackich.
Niektórzy badacze przypuszczają, że Aaron przywiózł do Polski z Kolonii tzw.sakramentarz tyniecki, będący aktualnie jednym z najstarszych rękopisów w zbiorachBiblioteki Narodowej w Warszawie. Bardziej prawdopodobne jest jednak, że sakramentarz powstał w Kolonii w latach 1070–1080.
Kapituła krakowska przyjęła za swójherb osobistyherb Aarona.
BiskupAaron jest bohaterem powieści historycznejTeodora ParnickiegoSrebrne orły (gdzie jednak czas życia i działalności Aarona został przesuniety na okres panowania Bolesława Chrobrego) oraz jedną z głównych, zagadkowych postacipierwszego tomuNowej baśni tegoż autora.
 | Zobacz w WikiźródłachAaron w Encyklopedii staropolskiej |
| Zobacz w WikiźródłachAaron w Encyklopedii kościelnej |
| Zobacz w WikiźródłachAaron w Encyklopedii powszechnej (1859) |
.jpg)