ACF Fiorentina (znany jakoFiorentina) –włoskiklub piłkarski założony 29 sierpnia 1926 roku jakoAC Fiorentina. Zespół ma siedzibę weFlorencji, od sezonu2004/2005 nieprzerwanie występuje w rozgrywkach Serie A.
Drużyna domowe spotkania rozgrywa naStadio Artemio Franchi liczącym 47 282 miejsc siedzących. Najczęściej występuje w fioletowych koszulkach, fioletowych spodenkach oraz fioletowych getrach. Klub posiada dwa przydomki – „Viola” (Fioletowi) oraz „Gigliati” (Liliowi). Od 2020 roku trenerem zespołu jest Giuseppe Iachini, natomiast funkcję kapitana drużyny pełniGermán Pezzella. Największymi rywalami klubu sąJuventus F.C.,A.C. Milan,Inter Mediolan,S.S. Lazio iAS Roma. Kibice Fiorentiny są natomiast w dobrych kontaktach z fanamiTorino FC,Hellasu Werona iModeny.
W 2001 roku ujawniono długi klubu sięgające 50 milionówUSD. W 2002 roku Fiorentinę zdegradowano z powodu problemów finansowych do czwartej ligi, jednak od razu wywalczyła ona awans do trzeciej. Następnie dzięki reformom przeprowadzonym przez Włoski Związek Piłki Nożnej zespół przeniesiono do drugiej ligi, z której jeszcze w 2004 roku awansował do Serie A. W roku 2006 klub oskarżono o udział waferze Calciopoli i zdegradowano do drugiej ligi. Po złożeniu odwołania Fiorentina pozostała w pierwszej lidze, jednak została ukarana karą punktową. Ostatecznie klub oczyszczono ze wszystkich zarzutów.
Klub został założony 26 sierpnia 1926 roku jakoAssociazione Calcio Fiorentina[2]. Powstał w wyniku połączenia dwóch istniejących już wcześniej zespołów –CS Firenze iPG Fiorentina Libertas[2]. Fuzji dokonałmarkiz Luigi Ridolfi, członekNarodowej Partii Faszystowskiej[2]. Jego celem było stworzenie silnej drużyny, która mogłaby włączyć się do walki o mistrzostwo kraju[2]. Początkowo Fiorentina rozgrywała mecze na stadionie mieszczącym się przy ulicy Bellini[2], ale w 1931 roku wybudowano dla klubu nowy obiekt noszący nazwęStadio Comunale[2]. W sezonie1930/1931 zespół zwyciężył w rozgrywkachdrugiej ligi i po raz pierwszy w historii awansował doSerie A[2]. Do „Fioletowych” zakupiono kilku nowych piłkarzy, między innymi UrugwajczykaPedra Petronego, zwycięzcęMistrzostw Świata 1930[2]. 20 września 1931 roku Fiorentina zadebiutowała w pierwszej lidze remisując 1:1 zMilanem[2]. 15 listopada zawodnik Fiorentiny Alfredo Pitto wystąpił w meczureprezentacji Włoch zCzechosłowacją, stając się pierwszym zawodnikiem „Violi” grającym w reprezentacji Italii[2]. W swoim pierwszym sezonie w Serie A Fiorentina zajęła w końcowej tabeli czwartą lokatę zdobywając 39 punktów w 34 spotkaniach[3]. Pozyskany przed sezonem Pedro Petrone zdobył podczas rozgrywek 25 goli i wspólnie zAngelem Schiavio zBologni został królem strzelców ligi[4]. W 1933 roku urugwajski napastnik odszedł doClub Nacional de Football, a najlepszym strzelcem „Fioletowych” stał się Vinicio Viani[5].
W sezonie1934/1935 Fiorentina zakończyła rozgrywki Serie A na trzecim miejscu. Straciła pięć punktów do mistrza kraju –Juventusu i trzy punkty do wicemistrza –Ambrosiany-Interu[6]. 16 czerwca 1935 roku „Viola” rozegrała swój pierwszy pojedynek z drużyną z innego kraju. W Budapeszcie wygrała 2:0 zÚjpestem, a mecz odbył się w ramach rozgrywekPucharu Mitropa[2]. Pod koniec roku, 26 grudnia, Fiorentina zadebiutowała wPucharze Włoch. W swoim pierwszym spotkaniu tego turnieju pokonała 8:0Sestrese Calcio, co do dzisiaj pozostaje rekordowym wynikiem w tych rozgrywkach[2]. Po serii dobrych występów w lidze i zajmowaniu wysokich miejsc w tabeli w sezonie1935/1936 klub z Florencji uplasował się w Serie A na dwunastej pozycji[7], natomiast w sezonie1936/1937 zajął w niej dziewiątą lokatę[8]. Rozgrywki1937/1938 Fiorentina zakończyła na ostatnim miejscu w tabeli i po raz pierwszy w historii spadła do drugiej ligi[9].
Pobyt Fiorentiny w Serie B nie trwał jednak długo, bowiem już w sezonie 1938/1939 „Viola” zajęła w niej pierwszą lokatę i powróciła do grona pierwszoligowców[10]. Awans zapewniła sobie 28 maja 1939 roku, kiedy to wygrała 4:1 zAlessandrią Calcio[11]. W sezonie1939/1940 „Fioletowi” dopiero w ostatniej kolejce rozgrywek zapewnili sobie utrzymanie w Serie A[11]. Podczas tych rozgrywek zespół osiągnął swój pierwszy poważny sukces – 15 czerwca 1940 roku wygrywając 1:0 zGenoą zapewnił sobie zwycięstwo w Pucharze Włoch[12]. W kolejnych trzech latach drużyna w pierwszej lidze zajmowała kolejno czwarte[13], dziewiąte[14] i siódme miejsce[15]. Następnie wszystkie oficjalne rozgrywki piłkarskie we Włoszech zawieszono z powodu II wojny światowej. Po zakończeniu wojny rozgrywki ponownie wystartowały, a Włoski Związek Piłki Nożnej podzielił pierwszą ligę na dwie grupy – północną oraz środkowo–południową. Cztery najlepsze kluby z obu grup awansowały do rundy finałowej, jednak wśród nich nie znalazła się Fiorentina, która w swojej grupie zajęła piątą pozycję[16]. W sezonie1946/1947 system rozgrywek pierwszej ligi wyglądał już tak, jak miało to miejsce przed wojną. „Viola” zajęła w Serie A szesnaste miejsce i utrzymała się w lidze dzięki jednemu punktowi przewagi nad strefą spadkową[17]. Od początku lat 50. Fiorentina zajmowała w lidze miejsca w górnej części tabeli, jednak w tym czasie ani razu nie znalazła się w najlepszej trójce Serie A. W sezonie1951/1952 uplasowała się na czwartej pozycji[18], a taką samą lokatę zajęła także w sezonie1953/1954, jednak wówczas zdobyła tyle samo punktów co trzeci Milan[19].
Przed sezonem1955/1956 roku do włoskiego klubu zakupiono między innymi dwóch napastników – BrazylijczykaJulinho orazMiguela Montuoriego, którzy od razu stali się ważnymi elementami drużyny[20]. Oprócz nich o sile ofensywnej zespołu stanowił również Giuseppe Virgili. Fiorentina od ósmej kolejki rozgrywek prowadziła w tabeli i na pięć kolejek przed końcem zapewniła sobie pierwsze w historii mistrzostwo Włoch[20]. „Viola” przez cały sezon wygrała 20 spotkań, trzynaście zremisowała i doznała tylko jednej porażki (w ostatniej kolejce sezonu z Genoą)[21]. Najlepszymi strzelcami klubu zostali Giuseppe Virgili oraz Miguel Montuori (odpowiednio 21 i 13 goli w 32 występach)[22]. Cztery kolejne sezony po wywalczeniu mistrzowskiego tytułu Fiorentina kończyła na drugich pozycjach w Serie A[23]. W sezonie1956/1957 jako pierwsza włoska drużyna dotarła natomiast do finałuPucharu Mistrzów, w którym przegrała jednak zRealem Madryt 0:2 po golachAlfredo Di Stéfano iFrancisca Gento[24]. Rok później Fiorentina dotarła do finału Pucharu Włoch, w którym doznała porażki 0:1 zS.S. Lazio[25].
Następnie rozpoczęły się lata 60. uważane za najlepszy okres w historii „Fioletowych”[23]. W 1960 roku „Viola” znowu wystąpiła w finałowym spotkaniu Pucharu Włoch, jednak tym razem musiała uznać wyższość Juventusu, który zwyciężył 3:2 po dogrywce[26]. Po czterech z rzędu wicemistrzostwach kraju, Fiorentina w sezonie1960/1961 zajęła w lidze dopiero siódmą pozycję[27]. Zdobyła jednak dwa inne trofea – Puchar Włoch dzięki wygranej z Lazio[28] orazPuchar Zdobywców Pucharów pokonując w dwumeczuRangers[29]. Do ćwierćfinału tego turnieju Fiorentina awansowała dzięki wolnemu losowi, następnie w ćwierćfinale pokonałaFC Luzern, a w półfinale wyeliminowałaDinamo Zagrzeb. W 1962 roku włoska drużyna ponownie dotarła do finału Pucharu Zdobywców Pucharów, jednak tym razem rozpoczęła rywalizację od 1/8 finału. W niej wygrała zRapidem Wiedeń, następnie pokonywała kolejnoDynamo Žilinę iÚjpest, a w finale spotkała się zAtlético Madryt. Tym razem o zwycięstwie miał rozstrzygnąć jeden pojedynek naHampden Park wGlasgow, jednak zakończył się on remisem 1:1. 5 września naNeckarstadionie wStuttgarcie rozegrano więc rewanż, w którym 3:0 zwyciężyło Atlético[29]. 2 lutego 1964 roku zawodnik „Violi” –Kurt Hamrin w meczu zAtalantą strzelił pięć goli i ustanowił pod tym względem nowy rekord pierwszej ligi włoskiej[23]. W sezonie1964/1965 Fiorentina zajęła w Serie A piątą pozycję[30], wystąpiła także w finalePucharu Mitropa, w którym przegrała jednak zVasasem[31]. Rok później drużyna prowadzona przezGiuseppego Chiappellę po raz trzeci w swojej historii zdobyła Puchar Włoch eliminując w finale Romę, z którą wygrała 2:1 po dogrywce[32]. Oprócz tego Fiorentina zwyciężyła także w Pucharze Mitropa, w finale którego pokonała czechosłowacką Jednotę Trenčín[33].
Okres w historii Fiorentiny nazywany „złotym dziesięcioleciem” zakończył się wraz ze zdobyciem drugiego mistrzostwa Włoch w sezonie1968/1969[23]. Trenerem drużyny był wówczas ArgentyńczykBruno Pesaola[30]. „Viola” wygrała szesnaście pojedynków, trzynaście zremisowała i podobnie jak miało to miejsce w sezonie, kiedy wywalczyła swój pierwszy tytuł mistrzowski – zanotowała tylko jedną porażkę[34]. Na początku rozgrywek w tabeli prowadził AC Milan, a następnie pierwsze miejsce zajmowałoCagliari Calcio. Fiorentina na prowadzenie wysunęła się pod koniec sezonu, natomiast mistrzostwo zapewniła sobie dzięki wygranej 2:0 z Juventusem w przedostatniej kolejce rozgrywek[30]. Najlepszym strzelcem „Fioletowych” został Mario Maraschi, który w trzydziestu pojedynkach zdobył czternaście goli[30].
Początek kolejnego dziesięciolecia Fiorentina rozpoczęła od zajęcia piątego miejsca w tabeli Serie A w sezonie1969/1970[35]. WPucharze Mistrzów „Viola” zaczęła rywalizację od 1/16 finału, w której wyeliminowała szwedzkiÖsters IF Växjö wygrywając z nim 1:0 oraz 2:1. W kolejnej rundzie Fiorentina spotkała się zDynamem Kijów. Mecz na Ukrainie zakończył się zwycięstwem gości 2:1, natomiast w rewanżu we Florencji padł wynik 0:0, co dało awans do kolejnej rundy „Fioletowym”. W ćwierćfinale Fiorentina została wyeliminowana przezCeltic F.C., który najpierw wygrał u siebie 3:0, a później awans do półfinału zapewniła mu przegrana tylko 0:1[36]. W 1972 roku w drużynie „Violi” zadebiutowałGiancarlo Antognoni, który na Stadio Comunale spędził piętnaście kolejnych sezonów i rozegrał dla swojego klubu 341 ligowych pojedynków[37]. W tym samym roku Fiorentina przegrała w finale Pucharu Mitropa z obrońcą tytułu – bośniackim zespołemČelik Zenica[38]. 3 czerwca 1973 roku włoska drużyna wystąpiła w finale Pucharu Anglo-Włoskiego, w którym przegrała jednak 1:2 zNewcastle United[39]. W sezonie1974/1975 Fiorentina zajęła ósme miejsce w rozgrywkach ligowych[40], jednak po raz czwarty w historii wywalczyła Puchar Włoch[41]. W finałowym pojedynku rozegranym naStadio Olimpico w Rzymie „Fioletowi” pokonali Milan 3:2, a gole dla zwycięzców zdobywali kolejno Gianfranco Casarsa, Vincenzo Guerini i Paolo Rossi. W 1975 roku „Gigliati” odnieśli zwycięstwo w Pucharze Ligi Anglo-Włoskiej, a w finałowym dwumeczu dwukrotnie wygrali 1:0 zWest Hamem United[42]. Podczas rozgrywek włoskiej ligi1976/1977 Fiorentina po raz pierwszy od piętnastu lat zajęła miejsce na podium i zakończyła ligowe zmagania na trzeciej pozycji[43]. Wkolejnym sezonie Fiorentina notowała już znacznie gorsze wyniki w Serie A i ostatecznie uplasowała się dopiero na trzynastej lokacie[44]. Utrzymanie zapewniła sobie dzięki lepszej sytuacji bramkowej niżGenoa CFC iUS Foggia, które mając tyle samo punktów co „Fioletowi” spadli do Serie B. W sezonie1978/1979 Fiorentina powróciła do górnej części tabeli i zajęła w lidze siódme miejsce[45].
Sócrates był zawodnikiem „Violi” przez jeden sezon
W 1980 roku klub został sprzedany Flaviowi Pontello[46], który razem ze swoją rodziną szybko dokonał zmiany hymnu i herbu drużyny. Decyzja ta doprowadziła do wielu skarg ze strony fanów włoskiej drużyny, jednak Pontello kupił do Fiorentiny także wielu cenionych piłkarzy –Francesca Grazianiego iEralda Pecciego zTorino FC,Daniela Bertoniego zSevilli,Danielego Massaro zMonzy i młodegoPietra Vierchowoda zSampdorii. W 1981 roku nowym trenerem zespołu zostałGiancarlo De Sisti, który w sezonie1981/1982 zdobył z Fiorentiną wicemistrzostwo Włoch[47]. „Viola” przez długi okres zajmowała w ligowej tabeli pierwsze miejsce i straciła je dopiero w ostatniej kolejce sezonu[46]. W niej Fiorentina bez leczącego kontuzję Giancarla Antognoniego zremisowała 0:0 zCagliari Calcio, a w spotkaniu tym nie został uznany prawidłowo zdobyty gol Francesca Grazianiego[46]. „Fioletowi” stracili w ten sposób mistrzostwo kraju na rzecz Juventusu, który po bramceLiama Brady’ego z rzutu karnego wygrał 1:0 z US Catanzaro. Sytuacja ta rozpoczęła konflikt na linii Fiorentina–Juventus, który trwa do dziś. W kolejnych dwóch latach „Viola” zajęła w tabeli pierwszej ligi kolejno piąte[48] i trzecie miejsce[49]. Następnie rozpoczął się okres, w którym Fiorentina bardzo dobre miejsca w lidze przeplatała ze słabymi występami i pozycjami w środku tabeli[46]. Do zespołu zostali sprowadzeni między innymiRamón Díaz oraz młodyRoberto Baggio, jednak następnie w klubie zaczęły narastać problemy ekonomiczne[46]. Flavio Pontello postanowił zrezygnować z funkcji prezesa i sprzedać klub.
Dunga rozegrał dla Fiorentiny ponad 100 pojedynków w Serie A
Fiorentina nie była w stanie włączyć się do walki o mistrzostwo Włoch i zajmowała miejsca w środku tabeli. Problemy finansowe drużyny okazały się na tyle poważne, że z klubu musiało zostać sprzedanych wielu piłkarzy, między innymiDaniela Passarellę,Giovanniego Gallego iDanielego Massaro. W sezonie1989/1990 „Viola” walczyła tylko o utrzymanie w Serie A[50], jednak zdecydowanie lepiej radziła sobie wPucharze UEFA. W pierwszej rundzie piłkarze Fiorentiny po serii rzutów karnych zapewnili sobie zwycięstwo z Atlético Madryt i awans do 1/16 finału. W niej spotkali się zFC Sochaux-Montbéliard, jednak oba pojedynki między tymi zespołami zakończyły się remisami. O awansie znów musiały zadecydować rzuty karne, które zakończyły się zwycięstwem Fiorentiny. W trzeciej rundzie „Viola” wyeliminowała Dynamo Kijów, z którym wygrała 1:0 na Stadio Comunale i zremisowała 0:0 na wyjeździe. W ćwierćfinale Fiorentina dwukrotnie pokonała 1:0AJ Auxerre, a w półfinale dzięki różnicy bramek strzelonych na wyjeździe okazała się lepsza odWerderu Brema. W finale rozgrywek „Gigliati” spotkali się z Juventusem. Mecz w Turynie zakończył się wygraną „Starej Damy” 3:1, w rewanżu we Florencji padł wynik 0:0 i triumfatorem Pucharu UEFA został Juventus[51]. PrzedMistrzostwami Świata we Włoszech z Fiorentiny sprzedano Roberta Baggio, który trafił właśnie do Juventusu[46]. Doprowadziło to do fali protestów ze strony kibiców, w efekcie czego prezes klubu, Lorenzo Righetti, zrezygnował z zajmowanego przez siebie stanowiska[46].
Spadek do drugiej ligi, odrodzenie i kolejne sukcesy
Francesco Toldo przez osiem lat rozegrał dla „Violi” 266 ligowych meczów, po czym w 2001 roku został sprzedany do Interu Mediolan
W 1990 roku nowym prezesem klubu zostałMario Cecchi Gori, natomiast nowym trenerem –Sebastião Lazaroni[52]. Brazylijczyk z roli szkoleniowca został jednak zastąpiony już w 1991 roku przezLuigiego Radicego[52]. W sezonach1990/1991 oraz1991/1992 Fiorentina zajmowała w Serie A dwunaste miejsca[53][54]. W 1991 roku do klubu kupionoGabriela Batistutę[52], a nazwę stadionu zmieniono na Stadio Artemio Franchi[55]. W 1992 roku drużynę „Fioletowych” zasilili natomiast między innymi doświadczeniStefan Effenberg,Fabrizio Di Mauro iBrian Laudrup[52]. Na placu Santa Croce zorganizowano prezentację zespołu, na którą przybyło mnóstwo kibiców[52]. Fani drużyny pokupowali tysiące karnetów na zbliżający się sezon1992/1993 licząc na włączenie się Fiorentiny do walki o mistrzostwo Włoch[52]. Klub oraz nowi zawodnicy zupełnie jednak zawiedli i „Gigliati” zajmując w lidze szesnaste miejsce spadli do Serie B[56]. Z drużyny odeszło wielu podstawowych zawodników, natomiast nowym trenerem Fiorentiny zostałClaudio Ranieri[52]. Klub z Florencji zwyciężył rozgrywki drugiej ligi w sezonie 1993/1994 i powrócił do Serie A[57]. Do zespołu sprowadzono między innymi PortugalczykaRui Costę zSL Benfica i BrazylijczykaMárcia Santosa zGirondins Bordeaux. 5 listopada 1993 roku zmarł prezes Fiorentiny Mario Cecchi Gori[52], którego na stanowisku zastąpił jego syn – Vittorio[52]. Sezon1994/1995 klub zakończył na dziesiątej pozycji w tabeli[58].
Gabriel Batistuta zdobył dla Fiorentiny 168 bramek w 269 ligowych spotkaniach
Odrodzenie Fiorentiny nastąpiło w sezonie1995/1996. Drużyna po raz pierwszy od dwunastu lat zajęła w Serie A miejsce na podium kończąc rozgrywki na trzeciej lokacie[59]. Klub wywalczył też Puchar Włoch, a w finałowym dwumeczu pokonał 3:0Atalantę Bergamo[60]. Radość na stadionie trwała do godziny czwartej nad ranem, a na obiekcie było zgromadzonych 40 tysięcy widzów[52]. Fiorentina udany rok 1996 zakończyła zdobyciemSuperpuchar Włoch, a w finale rozegranym naSan Siro pokonała po dwóch golach Gabriela Batistuty 2:1 mistrza kraju – AC Milan[52]. Następnie Fiorentina rozpoczęła rywalizację wPucharze Zdobywców Pucharów. W pierwszej rundzie pokonałaGlorię Bystrzyca remisując 1:1 na wyjeździe i wygrywając 1:0 u siebie. Następnie „Viola” wyeliminowałaSpartę Praga – zwyciężyła 2:1 na Stadio Comunale i zremisowała 1:1 naStadionie Letná. W ćwierćfinale Fiorentina pokonałaSC Braga zwyciężając 2:0 w Portugalii i przegrywając 0:1 we Włoszech. W półfinale podopieczni Claudia Ranieriego spotkali się zBarceloną. Pojedynek naCamp Nou zakończył się remisem 1:1, jednak na Stadio Comunale Barcelona wygrała 2:0 i awansowała do finału, w którym pokonała późniejParis Saint-Germain[61]. W 1997 roku nastąpiła zmiana na stanowisku szkoleniowca Fiorentiny – Claudio Ranieri został zastąpiony przezAlberta Malesaniego[52]. W sezonie1997/1998 „Viola” zajęła w lidze piąte miejsce[62]. Prezes Cecchi Gori oczekiwał jednak sukcesów, dlatego też zwolnił Malesaniego i zastąpił goGiovannim Trapattonim[52]. Podczas rozgrywek1998/1999 Fiorentina długo zajmowała pierwszą pozycję w tabeli[52], jednak ostatecznie uplasowała się dopiero na trzeciej lokacie[63]. Pozwoliło jej to na awans do Ligi Mistrzów po 30 latach przerwy[52]. „Gigliati” rozpoczęli rywalizację w Champions League od trzeciej rundy eliminacyjnej, w której pokonali w dwumeczu 5:1Widzew Łódź. W pierwszej rundzie grupowej Fiorentina uplasowała się na drugiej pozycji za Barceloną, wyprzedziłaArsenal FC iAIK Fotboll. W drugiej rundzie grupowej zajęła trzecie miejsce za Manchesterem United iValencią i odpadła z rozgrywek[64]. Ligowe zmagania „Viola” zakończyła na siódmej lokacie[65], a po ich zakończeniu działacze klubu sprzedali swojego najlepsza strzelca w historii – Gabriela Batistutę doRomy[52].
Rui Costa po ogłoszeniu bankructwa Fiorentiny został sprzedany do Milanu
Sezon2000/2001 Fiorentina rozpoczęła pod wodzą TurkaFatiha Terima, który już w lutym 2001 roku zakończył pracę w klubie[66]. Nowy dyrektor zespołu – Mario Sconcerti mimo uchybień regulaminowych na stanowisko trenera zatrudniłRoberta Manciniego[66]. Drużyna zajęła w lidze dziewiąte miejsce[67], wywalczyła jednak szósty w historii klubu Puchar Włoch wygrywając w dwumeczu zParmą. W pojedynku naStadio Ennio Tardini „Fioletowi” zwyciężyli 1:0 po bramce Paola Vanoliego, natomiast na własnym boisku zremisowali 1:1 po goluNuno Gomesa[68]. Następnie ujawniono fatalny stan finansowy zespołu[66], jego długi sięgały 50 milionów dolarów, a prezes Vittorio Cecchi Gori spłacił tylko niewielką część tej sumy. Przed rozpoczęciem sezonu2001/2002 Fiorentina wysprzedała wielu swoich podstawowych zawodników, wśród nich znaleźli się między innymiFrancesco Toldo iRui Costa[66]. Na Stadio Comunale pozostał między innymiEnrico Chiesa, jednak w piątej kolejce doznał kontuzji, która wyeliminowała go z gry do końca rozgrywek[66]. Na stanowisku trenera Roberta Manciniego zastąpiłOttavio Bianchi, następnie szkoleniowcem znowu został Luciano Chiarugi, jednak zmiany te nie pomogły Fiorentinie[66]. „Viola” w tabeli Serie A zajęła dopiero siedemnaste miejsce i spadła do drugiej ligi, a oprócz tego przegrała w Superpucharze Włoch z Romą[69].
1 sierpnia 2002 roku Włoski Związek Piłki Nożnej nie przyjął znajdującej się w fatalnej sytuacji Fiorentiny do rozgrywek drugiej ligi i zdegradował ją doSerie C2[66]. Kierownictwo „Fioletowych” zmieniło nazwę klubu naFlorentia Viola i sprzedała wszystkich opróczAngela Di Livio podstawowych piłkarzy. Zespołowi udało się zająć pierwsze miejsce w czwartej lidze[70], a napastnikChristian Riganò zdobył 30 goli[70]. Następnie działacze drużyny zmienili jej nazwę naACF Fiorentina. W sierpniu działacze włoskiego związku przeprowadzili reorganizację Serie B, zwiększyli liczbę grających w niej drużyn z 20 do 24 i przywrócili do niejGenoę,Catanię,Salernitanę orazCosenzę[70][71]. Cosenza nie zgłosiła się jednak do rozgrywek, a kierownictwo włoskiego związku do drugiej ligi przesunęło Fiorentinę, która miała grać o jedną klasę rozgrywek niżej[70]. W sezonie2003/2004 „Fioletowi” zajęli w Serie B szóste miejsce i dzięki wygraniu baraży zPerugią Calcio powrócili do pierwszej ligi[72]. Najpierw „Gigliati” pokonali rywali 1:0, a następnie zremisowali 1:1. Autorem obu trafień dla Fiorentiny był Enrico Fantini[70]. W 2004 roku nowym prezesem zespołu został Diego Della Valle – biznesmen, który przedstawił burmistrzowi Florencji, Leonardowi Domeniciemu, najkorzystniejszą ofertę spośród wszystkich inwestorów[70].
Martin Jørgensen został graczem „Violi” po zakończeniu Mistrzostw Europy 2004, na których razem ze swoją reprezentacją dotarł do ćwierćfinału
Fiorentina rozpoczęła sezon2004/2005 od przegranej 0:1 z Romą. Przed zakończeniem 2004 roku klub zajmował w tabeli siódme miejsce[73], jednak od początku 2005 roku zaczął grać o wiele gorzej i spadł do strefy spadkowej[73]. 23 stycznia nowym trenerem drużyny zostałDino Zoff[73]. Fiorentina zapewniła sobie utrzymanie w lidze dopiero w ostatniej kolejce, w której wygrała 3:0 zBrescią Calcio[73]. „Viola” uplasowała się na szesnastej pozycji i tylko dzięki lepszej sytuacji bramkowej wyprzedziłaParmę orazBolognę, które musiały rozegrać między sobą baraż o utrzymanie[74]. Przed rozpoczęciem sezonu2005/2006, 10 czerwca 2005 roku nowym szkoleniowcem Fiorentiny zostałCesare Prandelli[73]. Do klubu sprowadzono między innymi napastnikaLukę Toniego zUS Palermo oraz bramkarzaSébastiena Freya z Parmy. Fiorentina stworzyła silny skład opierający się na takich zawodnikach jak Frey,Dario Dainelli,Tomáš Ujfaluši,Alessandro Gamberini,Cristian Brocchi,Martin Jørgensen,Adrian Mutu, Toni czy młodziRiccardo Montolivo iGiampaolo Pazzini. „Fioletowi” w końcowej tabeli Serie A zajęli czwarte miejsce i wywalczyli sobie prawo startu w eliminacjach Ligi Mistrzów[75]. Luca Toni z 31 golami na koncie został królem strzelców rozgrywek i pobił tym samym rekord wszech czasów pod względem liczby strzelonych bramek w jednym sezonie Serie A[73]. Sam klub ustanowił natomiast rekord pod względem liczby wygranych meczów (22) oraz wygranych meczów na własnym stadionie (16)[73]. Fiorentina została jednak oskarżona o udział waferze Calciopoli związanej z ustawianiem meczów[73].
Giampaolo Pazzini w 2005 roku kosztował kierownictwo Fiorentiny ponad sześć milionów euro
14 lipca 2006 roku decyzją trybunału sportowego „Violę” zdegradowano do Serie B i ukarano dwunastoma ujemnymi punktami na starcie rozgrywek oraz zakazem występów w kolejnej edycji Ligi Mistrzów[73]. Działacze Fiorentiny odwołali się od tej decyzji i karę zmieniono – sąd apelacyjny włoskiej federacji piłkarskiej anulował degradację i ukarał klub 19 ujemnymi punktami na starcie kolejnego sezonu Serie A[73]. Decyzja o pozbawieniu możliwości startu w Champions League została podtrzymana. 27 października 2006 roku Sąd Arbitrażowy zdecydował o zmniejszeniu kary dla Fiorentiny do 15 karnych punktów[73]. 30 marca 2007 roku komisja odwoławcza CONI oczyściła „Fioletowych” ze wszystkich zarzutów, lecz punkty, które im odebrano nie zostały zwrócone[73]. Mimo kary punktowej i zamieszania spowodowanego całą tą sprawą sezon2006/2007 Fiorentina zakończyła na szóstym miejscu w Serie A i zapewniła sobie prawo startu w Pucharze UEFA[76].Adrian Mutu i Luca Toni strzelili po 16 bramek stając się jednym z najskuteczniejszych duetów napastników w tegorocznych rozgrywkach. Występy wPucharze UEFA 2007/2008 „Gigliati” rozpoczęli od wyeliminowaniaFC Groningen po rzutach karnych, bowiem dwa poprzednie spotkania zakończyły się remisami 1:1. Fiorentina rozpoczęła zatem rywalizację w rundzie grupowej i wspólnie zVillarrealem iAEK-iem Ateny awansowała do 1/16 finału. W niej „Viola” wygrała w dwumeczu 3:1 zRosenborg BK, a następnie wyeliminowałaEverton F.C. po rzutach karnych. W ćwierćfinale zespół z Florencji spotkał się zPSV Eindhoven, z którym najpierw wygrał 2:0, później zremisował 1:1.
Adrian Mutu trafił do Fiorentiny w 2006 roku z Juventusu
W półfinale Fiorentina trafiła naRangers. Zarówno mecz w Szkocji, jak i we Włoszech zakończył się bezbramkowym remisem, jednak Rangersi wygrali 4:2 w serii rzutów karnych i wyeliminowali „Fioletowych”[77]. W lidze Fiorentina zajęła czwarte miejsce i zapewniła sobie prawo startu w eliminacjach Ligi Mistrzów[78]. Kibice klubu za nienaganność i entuzjazm zostali nagrodzeni tytułem „Viola Fair”[79], natomiast Cesare Prandelli otrzymał „Złotą Ławkę”[79]. PrezydentUEFAMichel Platini podał styl rządzenia klubem i zachowanie kibiców jako przykład do naśladowania[79]. Latem 2008 roku zespół był jednym z najaktywniejszych na rynku transferowym. Na Stadio Artemio Franchi sprowadzono między innymiJuana Manuela Vargasa[80],Stevana Joveticia[81] iAlberta Gilardino[82], który razem z Adrianem Mutu stworzył jeden z najlepszych duetów napastników w lidze[83]. Fiorentinę opuścili za to między innymiFabio Liverani[84],Christian Vieri[85] i Tomáš Ujfaluši[86]. WChampions League Fiorentina zajęła trzecie miejsce w rundzie grupowej[87] i zgodnie z zasadami rozpoczęła rywalizację wPucharze UEFA. Z tych rozgrywek Fiorentina została jednak wyeliminowana w 1/16 finału przezAjax Amsterdam, z którym najpierw przegrała 0:1, a następnie zremisowała 1:1[88]. Od początkuligowych zmagań „Fioletowi” włączyli się do walki o miejsce dające awans do europejskich pucharów. Rywalizację w Serie A rozpoczęli od remisu 1:1 z Juventusem po golu Alberta Gilardino w 89. minucie[89]. Ostatecznie w lidze zajęli czwarte miejsce i zapewnili sobie prawo startu w eliminacjach Ligi Mistrzów. 24 września 2009 roku z funkcji prezesa klubu zrezygnował Andrea Della Valle[90]. Na początku 2010 roku z Florencji odeszliDario Dainelli iMartin Jørgensen, a nowym kapitanem zespołu zostałRiccardo Montolivo[91]. 29 stycznia 2010 roku napastnik Fiorentiny –Adrian Mutu otrzymał pozytywny wynik testów dopingowych. W jego organizmie wykryto sibutraminę, którą zawierają leki odchudzające. Testy zostały przeprowadzone po ligowym pojedynku zBari oraz rewanżowym spotkaniuPucharu Włoch zS.S. Lazio. W dwumeczu z rzymskim zespołem Rumun strzelił 2 gole, a Fiorentina zwyciężyła 3:2. Włoski Trybunał Antydopingowy nałożył na zawodnika karę 9-miesięcznej dyskwalifikacji[92][93][94][95]. Fiorentina rozgrywki Serie A2009/2010 zakończyła na 11. pozycji i nie uzyskała awansu do europejskich pucharów. WLidze Mistrzów dotarli do 1/8 finału, w którym zostali wyeliminowani przezBayern Monachium różnicą goli strzelonych na wyjeździe. W pierwszym spotkaniu wygranym przez niemiecką drużynę 2:1, zwycięskiego gola z pozycji spalonej (w 89 minucie spotkania) zdobyłMiroslav Klose. Postawę sędziego skrytykował wówczas między innymi kapitan Fiorentiny – Riccardo Montolivo oraz sam szef FIFA Sepp Blatter[96]. W sezonie 2010/11 Fiorentina pozyskała m.in.Artura Boruca,Harisa Seferovicia,Alessio Cerciego orazAdema Ljajicia. W czerwcu 2010 roku ogłoszono następcęCesare Prandelliego. Nowym trenerem zespołu został SerbSiniša Mihajlović. Rozgrywki ligowe Viola zakończyła na dziewiątym miejscu. W kolejnym sezonie 2011/12 do klubu przybyli:Valon Behrami,Matija Nastasić,Mattia Cassani iAndrea Lazzari. Natomiast zespół opuścili:Sebastien Frey, Adrian Mutu,Gaetano D’Agostino orazMatthias Lepiller. W grudniu ze stanowiska trenera zwolnionoMihajlovicia i zatrudnionoDelio Rossiego. Pod wodzą nowego trenera Fiorentina zakończyła sezon na 13 miejscu. W 2012 roku po raz kolejny zmieniono trenera kluby. Nowym szkoleniowcem zostałVincenzo Montella. Do klubu zostali sprowadzeni:Amauri,Ruben Olivera,Mounir El Hamdaoui,Emiliano Viviano,Alberto Aquilani,David Pizarro,Stefan Savić orazLuca Toni.Klub opuścili wtedy m.in.:Alessandro Gamberini,Valon Behrami,Alessio Cerci,Riccardo Montolivo orazHaris Seferović. W zimowym okienku transferowym klub pozyskał hiszpańskiego napastnikaVillarreal CFGiuseppe Rossiego oraz polskiego pomocnikaLegii WarszawaRafała Wolskiego. Ponadto klub zasilił na zasadzie wypożyczeniaMohamed Sissoko. Fiorentina zakończyła sezon na czwartym miejscu i tym samym po kilku latach zapewniła sobie baraże o Ligę Europejską.
Stevan Jovetić przybył do Fiorentiny w 2008 roku. W barwach Violi rozegrał 116 spotkań strzelając 35 goli
Fiorentina domowe mecze rozgrywa naStadio Artemio Franchi. Obiekt był budowany od 1930 roku i oddany do użytku w 1931 roku, natomiast pierwszy mecz rozegrano na nim 13 września. Projektantem obiektu byłPier Luigi Nervi. Stadion mieści się we Florencji, niecałe pięć kilometrów od zjazdu z autostrady A1 Mediolan–Neapol. Obiekt może pomieścić 47 495 widzów i jest podzielony na pięć trybun – Fiesole, Ferrovia, Maraton, trybuna główna i trybuna honorowa. Stadion liczy łącznie 145 miejsc prasowych, 32 556 odkrytych i 13 932 zadaszonych. Wymiary boiska piłkarskiego to 105 × 68 metrów. Najwięcej kibiców było obecnych na spotkaniu Fiorentiny z Interem, które odbyło się 25 listopada 1984 roku. Wówczas na trybunach znajdowało się 58 271 osób. Stadio Artemio Franchi było jedną z arenMistrzostw Świata 1990. W przeszłości obiekt był wielokrotnie przebudowywany, między innymi bieżnię lekkoatletyczną zastąpiono dodatkową trybuną. Do 1991 roku stadion nosił nazwę „Stadio Comunale”, później nazwano go imieniemArtemia Franchiego – byłego prezesa klubu iWłoskiego Związku Piłki Nożnej[102].
Fani Fiorentiny podzieleni są na dwie główne grupy kibicowskie – Curva Fiesole i Curva Marione[103]. Grupy te nie współpracują ze sobą, obie dopingują swoją drużynę oddzielnie[103]. Początkowo kibice „Violi” byli zjednoczeni w grupie Curva Fiesole, jednak ze względu na zamieszanie z meczowymi karnetami w 1994 roku została utworzone Curva Ferrovia[103]. Fani klubu są apolityczni, wcześniej wyznawali poglądy lewicowe[103]. W skład ugrupowania Curva Fiesole wchodzą między innymi licząca najwięcej członków Colletivo Autonomo Viola, a także Settebello i Vieusseux[103]. Curva Ferrovia to takie organizacje jak Onda d’urto (poprzednio Alcool Camp) i Direttivo[103].
Kibice Fiorentiny znajdują się w dobrych stosunkach z kilkoma innymi włoskimi klubami. Wśród nich są między innymiTorino FC iHellas Werona, fani których podobnie jak kibice „Violi” są w konflikcie ze zwolennikami Juventusu[103]. Oprócz tego fani Fiorentiny mają zgodę zAS Livorno Calcio[103],Modeną i mniej znanymiUS Catanzaro i Valdelsa FC. Fani „Fioletowych” są także w dobrych stosunkach z wielokrotnymmistrzem Portugalii –Sportingiem[104].
.svg){kind=logo}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
