Ten artykuł dotyczy pojazdu podwodnego. Zobacz też:Żywe torpedy.

Nie mylić z:miniaturowym okrętem podwodnym.

Żywa torpeda – pojazd podwodny zmateriałem wybuchowym przeznaczony doataków samobójczych (np.Kaiten) lubdywersyjnych. Większość pojazdów dawała przynajmniej teoretyczną szansę przeżycia, ale w praktyce załogi często ginęły albo dostawały się do niewoli.

Najbardziej znaną jestjapońska torpeda Kaiten z okresuII wojny światowej przeznaczona do ataków samobójczych.

Pierwszy udany atak przeprowadziławłoska torpedaMignatta na zacumowany w porciePolaaustro-węgierski pancernikSMS „Viribus Unitis” nocą 31 października/1 listopada1918^[1] (w wyniku braku łączności pancernik został zatopiony po przejęciu przezPaństwo Słoweńców, Chorwatów i Serbów).

Najbardziej udanym jest dywersyjny atak trzech włoskichMaiale w nocy z 18 na 19 grudnia1941 w porcieAleksandria. Założyły trzy głowice pod pancernikamiHMS „Queen Elizabeth” iHMS „Valiant” oraz tankowcem „Sagona”. „Queen Elizabeth” osiadł na dnie, a pozostałe zostały ciężko uszkodzone. Ponadto poważnie został uszkodzony niszczyciel„Jervis” kotwiczący obok tankowca.

Wlatach 70.XX wieku wPRL powstałBłotniak, pojazd podwodny do zadań dywersyjnych zbliżony do żywej torpedy.

Przed wybuchem II wojny światowej wII RP pojawiły się informacje prasowe, jakoby projektowano użycie torped do ataków samobójczych. Nie były one prawdziwe, ale wielu ochotników pod ich wpływem zgłaszało w sztabach wojskowych gotowość udziału w takich działaniach, co również było nagłaśniane przez żądną sensacji prasę.

• Atak samobójczy:
  • japońskie torpedyKaiten
• Podczepienieminy zegarowej pod okrętem:
  • włoskie Mignatta i Maiale
  • brytyjskie Chariot
• Wystrzelenie podwieszonej torpedy:
  • niemieckieNeger
• Niszczenie małymi minami newralgicznych miejsc okrętów i infrastruktury np. rurociągów w wielu miejscach:
  • Błotniak

• I wojna światowa
  • Włochy:Mignatta
• II wojna światowa
  • Japonia:Kaiten
  • Niemcy:Neger,Marder,Hai
  • Wielka Brytania:Chariot
  • Włochy:Maiale.

Zobacz multimedia związane z tematem:Żywa torpeda

• Miniaturowy okręt podwodny

• Bogusław Wołoszański: Encyklopedia II wojny światowej. T. 1 i 2. Warszawa: Amber, 1997.ISBN 83-7169-309-5. Brak numerów stron w książce
• Lawrence Paterson: Desperaci Dönitza. Niemieckie żywe torpedy i bezzałogowe łodzie podwodne. Warszawa: Bellona, 2008.ISBN 978-83-1111-051-4. Brak numerów stron w książce
• Andrzej Perepeczko: Komandosi głębin. Miniaturowe okręty podwodne i żywe torpedy w akcji. Gdańsk: Aj-Press, 2001.ISBN 83-7237-087-7. Brak numerów stron w książce
• Wielka Encyklopedia Uzbrojenia 1918-1939. weu1918-1939.pl. [zarchiwizowane ztego adresu (2010-02-08)].

• Żywe torpedy
• Klasy okrętów I wojny światowej
• Klasy okrętów II wojny światowej

• Szablon cytowania książki – brak numeru strony
• Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN