Wielki Ziggurat w Ur – świątynia sumeryjskaPartenon w Atenach – świątynia greckaKatedra Notre-Dame w Paryżu – świątynia katolickaStupy w Borobudur – świątynia buddyjskaWielka Synagoga w Pilźnie – żydowski dom modlitwyŚwiątynia katolicka w miejscowości Saint-Mayme we Francji
Świątynia – miejscekultureligijnego. W sensie szerszym, jest to każdabudowla wzniesiona w celu sprawowania w niej wszelkiego rodzajuobrzędów religijnych. W sensie węższym, świątynią może być tylko taka budowla, która spełnia przynajmniej niektóre wyższe funkcje kultowe (np. składanieofiar), sprawowane jedynie przezkapłanów[potrzebny przypis].
Świątynie są miejscami specjalnie przeznaczonymi dla sprawowania takich obrzędów, jakmodlitwa,śpiew, recytowanieświętych ksiąg,ślub czypogrzeb. Jednak najważniejszymi funkcjami świątyni (stanowiącymi o jej ważności jakomiejsca świętego) są:
przeświadczenie o niezależnej od człowieka, literalnej obecnościbóstwa w świątyni, która to obecność uświęca całe miejsce – w związku z tym świątynie są uważane za miejsca, gdzie człowiek może spotkać się z bóstwem, bądź w ogólnym sensie mieć styczność zrzeczywistością duchową[potrzebny przypis],
składanie ofiar w celu przebłagania lub zjednania bóstwa z ludźmi, bądź zapewnienia ludziom jego przychylności – ta posługa może być sprawowana jedynie przez wyznaczonych do tego celukapłanów, którzy z tego względu są postrzegani jako pośrednicy między ludźmi a bóstwem.
Świątynie bardzo często są wyposażone w liczne obiekty służące wyłącznie kultowi religijnemu, np.ołtarze, wizerunki bogów,aniołów lubświętych,relikwie,kadzielnice, świętyogień i inne. Ich obecność również czyni miejsce świętym i są one niezbędne przy wielu obrzędach. Ze względu na obecność bóstwa w świątyni, człowieka, który w niej przebywa, obowiązuje często ściśle określonaetykieta zachowania się[1].
Miejsca kultu religijnego, których funkcje ograniczają się jedynie do podstawowej służby na rzecz wiernych, jak np. zapewnienie miejsca do modlitwy i śpiewu, nazywane są najczęściejdomami modlitwy zamiastświątyniami. Mogą się w nich znajdować również pomieszczenia niezwiązane bezpośrednio z kultem religijnym, jakbiblioteka, klasa szkolna, lubjadalnia zkuchnią. Opiekunami domów modlitwy zwykle sąduchowni np.pastorzy,rabini,imamowie[potrzebny przypis].
W domach modlitwy niektórych religii znajdują się sprzęty czy miejsca o szczególnym, sakralnym znaczeniu – np.aron ha-kodesz w synagogach, czymihrab w meczetach. Ponadto, jak w przypadku klasycznych świątyń, mogą być narzucone określone normy zachowania się, często dotyczące takżeinnowierców (np. w meczetach innowiercom nie wolno jeść ani spać, do wielu meczetów nie mają oni wstępu).
S. Krajski: Savoir vivre w kościele. Podręcznik dla świeckich. Warszawa: Wydawnictwo św. Tomasza z Akwinu, 2009.ISBN 978-83-86535-32-3.
L. Bouyer: Architektura i liturgia. Piotr Włodyga (przekł.). Kraków: Wydawnictwo Astraia, 2009, s. 109.ISBN 978-83-60569-15-3.
J. Daniélou: Znak Świątyni czyli o obecności Boga. W: Trójca Święta i tajemnica egzystencji. M. Tarnowska (tłum.). Kraków: Znak, 1994, s. 77-134.ISBN 83-7006-227-X.
T. Jelonek: Dzieje świątyni Jerozolimskiej. Kraków: WAM, 2004strony=128isbn=8373181768. Brak numerów stron w książce
M. Parchem: Świątynia według zwoju z groty 11 w Qumran. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Vocatio", 2006, s. 214.ISBN 978-83-7492-002-5.
