Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
WiktionaryThe Free Dictionary
Search

służba

From Wiktionary, the free dictionary
See also:službaandsłużbą

Kashubian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited fromProto-Slavic*slùžьba. Bysurface analysis,służëc +‎-ba.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key):/ˈswuʒ.ba/
  • Rhymes:-uʒba
  • Syllabification:służ‧ba

Noun

[edit]

służba f

  1. service(work for a community or to achieve a specific goal, which someone performs with dedication and a sense of mission)
  2. service(work as a member of the military)
  3. service(department in a company, organization, or institution)
  4. service(state of being subordinate to or employed by an individual or group)
  5. service(people in such a state or employed as such)

Further reading

[edit]

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited fromProto-Slavic*slùžьba. Bysurface analysis,służyć +‎-ba. First attested in the 14th century.Sense 8 is asemantic loan fromEast Slavic.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key):(10th–15th CE)/sɫuʒʲba/
  • IPA(key):(15th CE)/sɫuʒʲba/

Noun

[edit]

służba f (related adjectivesłużebny)

  1. (attested inLesser Poland,Southern Borderlands,Pomerania,Greater Poland)service(act of carrying out tasks and requests for someone)
    • Beginning of the 15th century,Łukasz z Wielkiego Koźmina,Kazania gnieźnieńskie[2],Krakow, page12a:
      Allecz ga naprzecif themv nix ne mouø, ysze ktoricz clouek ma on vele dzecy a [a] naslusbøcz ge on vyrzødzy
      [Aleć ja naprzeciw temu nics nie mowię, iże ktoryć człowiek ma on wiele dzieci a nasłużbęć je on wyrządzi]
    • 1880-1894 [Middle of the 15th century],Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[3], volume I,Lviv, page96:
      Quia et ipsa creatura liberabitur a seruitute corrvpcionis bo czlowyecze przyrodzenye wyzwolono będze odslvzby, wyzbawono będze y wyzwolono od czala szmyertelnego szluzby (Rom 8, 21)
      [Quia et ipsa creatura liberabitur a seruitute corrvpcionis bo człowiecze przyrodzenie wyzwolono będzie odsłużby, wyzbawiono będzie i wyzwolono od ciała śmiertelnego służby (Rom 8, 21)]
    • 1874-1891 [15th century],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[4],[5],[6], volume XXIV,Grochów, West Pomeranian Voivodeship,Kcynia, page66:
      Dyabolus habet nimis dura seruicia vcruthnesluszbi
      [Dyabolus habet nimis dura seruicia ukrutnesłużby]
  2. service(willingness to help)
    • 1930 [c.1455], “Judith”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[7],3, 6:
      Przidz k nam, panye,[] a poziuaysluszbi naszey (utere servitio nostro)!
      [Przydź k nam, panie,[] a pożywajsłużby naszej (utere servitio nostro)!]
    • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[8], page12:
      Potym vroczywschy szyą z vyeszyelym karmyly to dzyecząthko wslvzbye y v mylosczy bozey
      [Potym wrociwszy się z wiesielim karmili to dzieciątko wsłużbie i w miłości bożej]
    • 1930 [c.1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[9],24, 17:
      Potem[] weszli ksyøszøta iudzka y poklonyly syø krolyowy, gen obmyøkczon søcz gichsluszbye (delenitus obsequiis eorum), pozwolyl gym
      [Potem[] weszli książęta judzska i pokłonili się krolowi, jen obmiękczon sąc jichsłużbie (delenitus obsequiis eorum), po[z]wolił jim]
  3. (attested inGreater Poland,Masovia)service(fulfilling official duties, holding an office; state of being subordinate to or employed by an individual or group)
    • 1974 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie[10], volume IV, number791,Kalisz:
      Issze Szegotha ne *wszoyl Spythkowy kona any go wsszythka m[y]a jaco IIIIor [], quando ipsum incaptivaverunt sancti Laurencii, jachaw na yegoslusbe
      [Iże Żegota nie wziął Spytkowi konia ani go użytka ma jako IIIIor [], quando ipsum incaptivaverunt sancti Laurencii, jachaw na jegosłużbę]
    • 1895 [1448–1450],Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński,Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów,Warka, page85:
      Aczbi ten, kthoregosz w zemy nye, po vczczivichsluszbach i po swich rzeczach s zyemye bi viyechal
      [Aczby ten, ktoregoż w ziemi nie, po uczciwychsłużbach i po swych rzeczach z ziemie by wyjechał]
  4. service(performing religious activities, sacrifices, performing religious ceremonies)
    • End of the 14th century,Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 1:
      Szpowadami szø [], yszeszmi szgrzeszili... leniwszthwem qu bozeyszluszbe
      [Spowiadamy się [], iżesmy zgrzeszyli... leniwstwem ku bożejsłużbie]
  5. payment orremuneration forservice
    • 1930 [c.1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[11],19, 13:
      Nye ostanyeslvsba slvgy twego (non morabitur opus mercennarii tui) v czebye esz do ivtra
      [Nie ostaniesłużba sługi twego (non morabitur opus mercennarii tui) u ciebie eż do jutra]
  6. friendship
    • 1884 [1476], Ignacy Polkowski, editor,Katalog rękopisów kapitulnych katedry krakowskiej. Cz. 1, Kodexa rękopiśmienne 1-228[12], volume III, page108:
      Familiaritatem,szluszbi, obczowanya, meam non negabo et te (sc. Judam Iscariotem) nomine tuo voco
      [Familiaritatem,łużby, obcowania, meam non negabo et te (sc. Judam Iscariotem) nomine tuo voco]
  7. (attested inGreater Poland)use(act of using; purpose for which something may be employed)
    • 1974 [1421], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie[13], volume IV, number825,Kalisz:
      Jako Margaretha[] ne saplaczila my koną yako pancz grzywem, *thsso my sdechl na yeyslusbe
      [Jako Margareta[] nie zapłaciła mi konia jako pięć grzywien, cso mi zdechł na jejsłużbie]
  8. (attested inGreater Poland)farmleased with theperformance ofservice
    • 1974 [1421], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie[14], volume IV, number663,Kalisz:
      Yako Szegotha ne yal na *Spytkowosluzbø any mu tam nyczs nye wszyøl, any pomocznikem bil
      [Jako Żegota nie jał na Spytkowęsłużbę ani mu tam nics nie wziął, ani pomocnikiem był]
  9. (attested inLesser Poland)table setting
    • 1879-1920 [1461],Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce[15], volume V,Krakow, page XXIX:
      A preparacione mensarum etsluszby
      [A preparacione mensarum etsłużby]

Derived terms

[edit]
adjectives
interjections
nouns
verbs

Related terms

[edit]
adjectives
nouns
verbs

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “służba”, inSłownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie,→ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “służba”, inJan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors,Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017) “służba”, inPolski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności,→ISBN
  • B. Sieradzka-Baziur,Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “służba”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN

Polish

[edit]
PolishWikipedia has an article on:
Wikipediapl

Etymology

[edit]

Inherited fromOld Polishsłużba. Bysurface analysis,służyć +‎-ba.

Pronunciation

[edit]
 

Noun

[edit]

służba f (related adjectivesłużbowyor(archaic)służebny)

  1. (uncountable)service(work for a community or to achieve a specific goal, which someone performs with dedication and a sense of mission) [withdative‘to whom/what’]
    Synonym:posługa
  2. (countable)service(work as a member of the military)
    Synonym:służba wojskowa
  3. (uncountable)service(state of being subordinate to or employed by an individual or group)
  4. (uncountable)service(people in such a state or employed as such)
    Synonym:czeladź
  5. (countable)service(department in a company, organization, or institution)
  6. (uncountable)service(duties performed during specific working hours in some institutions)
  7. (uncountable,obsolete)service(act of waiting on someone)
    Synonym:usługiwanie
  8. (countable,obsolete)service,table setting
    Synonym:serwis
  9. (countable,obsolete)sideboard(piece of furtniture for such a setting)

Declension

[edit]
Declension ofsłużba
singularplural
nominativesłużbasłużby
genitivesłużbysłużb
dativesłużbiesłużbom
accusativesłużbęsłużby
instrumentalsłużbąsłużbami
locativesłużbiesłużbach
vocativesłużbosłużby

Derived terms

[edit]
adverbs
nouns
proverbs
verbs

Trivia

[edit]

According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),służba is one of the most used words in Polish, appearing 13 times in scientific texts, 39 times in news, 30 times in essays, 12 times in fiction, and 9 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 103 times, making it the 610th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^Ida Kurcz (1990) “służba”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page539

Further reading

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=służba&oldid=83301087"
Categories:
Hidden categories:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp