Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
WiktionaryThe Free Dictionary
Search

rodzaj

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited fromProto-Slavic*roďajь, from*rodìti. First attested in the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE)/rɔd͡zʲaːj/
  • IPA(key): (15th CE)/rɔd͡zʲɒj/

Noun

[edit]

rodzaj m animacy unattested

  1. (attested in Masovia, Greater Poland)family,gens,tribe,nation(people from a common ancestor)
    • 1895 [1448–1450],Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński,Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów,Warka, page11:
      Slachathnosczi doswyathczycz chczącz, szescz swyatkow podobnich powyescz yma: dwv s swegorodzayv (de sua genealogia)
      [Ślachatności doświadczyć chcąc sześć świadkow podobnych powieść ima: dwu z swegorodzaju (de sua genealogia)]
    • c.1500,Wokabularz lubiński,Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page57r:
      Genus[] a generando dicitur eyn geschlechtrodzay
      [Genus[] a generando dicitur eyn geschlechtrodzaj]
    • c.1500,Wokabularz lubiński,Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page107v:
      Progenies eyn geschlecht a progigno[]rodzay
      [Progenies eyn geschlecht a progigno[]rodzaj]
    • c.1500,Wokabularz lubiński,Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page108r:
      Propago est linea origo extensio vel flagellum vitis extensum sub terra oder eyn geschlechterodzay vel postacz
      [Propago est linea origo extensio vel flagellum vitis extensum sub terra oder eyn geschlechterodzaj vel postać]
    • c.1500,Wokabularz lubiński,Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page130v:
      Stirps id est radix truncus vel progenies prosapies vel origo alicuius parentele pro radice pyenrodzay
      [Stirps id est radix truncus vel progenies prosapies vel origo alicuius parentele pro radice pieńrodzaj]
  2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca)offspring
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski,Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[1],Krakow,Brodnia, page93a:
      Kthora (sc. Anna) od wyekow w boszthwye przeyrzana, yzrodzayem swem nyebo napelnycz myala
      [Ktora (sc. Anna) od wiekow w bostwie przejrzana, iżrodzajem swem niebo napełnić miała]
  3. (attested in Masovia)generation(people living in the same era)
    • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor,Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116,Warsaw, page286:
      A thako vszystkyrodzagye (generationes) od Abrama asz do Dauida rodzayow (generationes) szthernaszczye, ... a od przescza babylonskyego asz do Cristvsa rodzayow szthernaszczye (generationes quattuordecim Mat 1, 17)
      [A tako wszystkirodzaje (generationes) od Abrama aż do Dawida rodzajow (generationes) szternaście, ... a od prześcia babilońskiego aż do Krystusa rodzajow szternaście (generationes quattuordecim Mat 1, 17)]
  4. species,variety,genus,type
    • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor,Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej[2],Modlitewnik Nawojki, page87:
      Chwalczye pana boga...rodzayv wschelyky zyemsky y morsky y wschystko stworzenye
      [Chwalcie Pana Boga...rodzaju, wszeliki ziemski i morski, i wszystko stworzenie]
  5. (attested in Greater Poland)origin,pedigree,genealogy
    • 1888 [1394], Romuald Hube, editor,Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[3],Greater Poland, page70:
      Ysze Micolay yest bliszszi k dzedzine swim *roczayem nisz Jakub
      [Iże Mikołaj jest bliższy k dziedzinie swymrodzajem niż Jakub]
  6. (attested in Masovia)sex,gender(set of characteristics of a male or female person or animal)
  7. (attested in Masovia)birth
    • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor,Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116,Warsaw, page291:
      Cristvsevrodzay (generatio Mat 1, 18) thako byl
      [Krystusewrodzaj (generatio Mat 1, 18) tako był]
  8. fertility
    • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page46:
      To vyem, myly gospodnye, yze vzdrovycz nyedostatky przyrodzenyvrodzayą..., to yest tvey moczy boskey podobno vczynycz
      [To wiem, miły Gospodnie, iże uzdrowić niedostatki przyrodzeniurodzaja..., to jest twej mocy boskiej podobno uczynić]
  9. (attested in Lesser Poland)intent toreproduce
  10. nature(that which is innate)
    • 1444,rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Klasztornej oo. Paulinów na Jasnej Górze pod sygn. II 25 z r. 1444, page133v:
      Dobregorodzayv bone indolis
      [Dobregorodzaju bone indolis]
  11. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
    1. existence
      • 1874-1891 [Middle of the fifteenth century],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[6],[7],[8], volume XXV, page159:
        Inicium essendirodzaya
        [Inicium essendirodzaja]

Derived terms

[edit]
adjective
nouns

Related terms

[edit]
verbs

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005), “rodzaj”, inSłownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie,→ISBN, page515
  • Sławski, Franciszek (1958-1965), “rodzaj”, inJan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors,Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017), “rodzaj”, inPolski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności,→ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000), “rodzaj”, inEtymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur,Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “rodzaj”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “rodzaj”, inRozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków:Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Old Slovak

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed fromMiddle Polishrodzaj.

Noun

[edit]

rodzaj inan

  1. kind,type

Noun

[edit]

rodzaj f

  1. harvest,yield(amount of gained food)
  2. harvest,yield(food itself harvested)

Further reading

[edit]
  • Majtán, Milan et al., editors (1991–2008), “rodzaj”, inHistorický slovník slovenského jazyka [Historical Dictionary of the Slovak Language] (in Slovak), volumes 1–7 (A – Ž), Bratislava: VEDA,→OCLC

Polish

[edit]
PolishWikipedia has an article on:
Wikipediapl

Etymology

[edit]

Inherited fromOld Polishrodzaj.

Pronunciation

[edit]
 

Noun

[edit]

rodzaj inan (related adjectiverodzajowy,abbreviationr.orrodz.)

  1. kind,type
    Synonyms:(archaic)autorament,gatunek,maść,pokrój,sort,typ
  2. (literature)genre(one of three types of literature, lyric, epic or drama)
  3. (grammar)gender(system of noun concordance)
  4. (colloquial)sex,gender(category, either male or female, into which sexually-reproducing organisms are divided on the basis of their reproductive roles in their species)
    Synonym:płeć
  5. (biology, taxonomy)genus(category in the classification of organisms)
  6. (obsolete)generation(single step or stage in the succession of natural descent)
    Synonyms:generacja,pokolenie
  7. (obsolete)tribe;nation;people group
  8. (Middle Polish)fertility
    Synonym:płodność
  9. (Middle Polish)birth
    Synonyms:poród,rodzenie
  10. (Middle Polish)family,house,bloodline
  11. (Middle Polish)successor,offspring
    Synonyms:potomek,potomstwo
  12. (Middle Polish)ancestor,predecessor
    Synonyms:poprzednik,przodek
  13. (Middle Polish)social status
    Synonym:stan społeczny
  14. (Middle Polish)pedigree, line ofkinship
  15. (Middle Polish)kinship,affinity
  16. (Middle Polish)origin
    Synonym:pochodzenie
  17. (Middle Polish)nature(that which is innate)
    Synonym:natura
  18. (Middle Polish)beginning
    Synonym:początek
  19. (Middle Polish)etymology(origin of a word)
    Synonyms:etymologia,pochodzenie
  20. (Middle Polish)harvest,yield(amount of gained food)
    Synonym:urodzaj
  21. (Middle Polish)harvest,yield(food itself harvested)
    Synonym:plon
  22. (Middle Polish)generation;birth;Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński,Lexicon[9], page143c:
      Generatio, Ród/ Rodzenie/rodzay.
      [Generatio, Ród/ Rodzenie/rodzaj.]
    • 1564, J. Mączyński,Lexicon[10], page417a:
      Stirps cum de arboribus dicitur,[].Rodzay/ korzeń/ pień ſzczep drzewá którego.
      [Stirps cum de arboribus dicitur,[].Rodzaj/ korzeń/ pień szczep drzewa którego.]
    • 1588, A. Calepinus,Dictionarium decem linguarum[11], page452b:
      Germen, Dicitur quod ex arborum oculis nascitur: surculus [...] –Rodząy wipuſzczanie.
      [Germen, Dicitur quod ex arborum oculis nascitur: surculus [...] –Rodząj wypuszczanie.]

Declension

[edit]
Declension ofrodzaj
singularplural
nominativerodzajrodzaje
genitiverodzajurodzajów/rodzai
dativerodzajowirodzajom
accusativerodzajrodzaje
instrumentalrodzajemrodzajami
locativerodzajurodzajach
vocativerodzajurodzaje

Derived terms

[edit]
adjectives
nouns
prepositions

Related terms

[edit]
adjectives
verbs

Trivia

[edit]

According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),rodzaj is one of the most used words in Polish, appearing 86 times in scientific texts, 26 times in news, 54 times in essays, 18 times in fiction, and 11 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 195 times, making it the 284th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^Ida Kurcz (1990), “rodzaj”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page495

Further reading

[edit]

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited fromOld Polishrodzaj.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

rodzaj inan

  1. kind,type

Related terms

[edit]
verbs

Further reading

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=rodzaj&oldid=87232508"
Categories:
Hidden categories:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp