Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Jump to content
WiktionaryThe Free Dictionary
Search

przeciwko

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Univerbation ofprzeciw +‎ku, under influence of-ko. First attested in the beginning of the 15th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE)/pr̝ɛt͡ɕifkɔ/
  • IPA(key): (15th CE)/pr̝ɛt͡ɕifkɔ/

Preposition

[edit]

przeciwko [withdative]

  1. against(in opposition to)
  2. towards, tomeetwith
    • 1930 [c.1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[2],25, 18:
      Wspominayø, czso tobye gest vczinil Amalech na drodze potkaw czø, gdizesz viszedl z Egipta: kako gest sedlprzecziwko tobye (quomodo occurrerit tibi)
      [Wspominaję, cso tobie jest uczynił Amalech na drodze potkaw cię, gdyżeś wyszedł z Ejipta, kako jest szedłprzeciwko tobie (quomodo occurrerit tibi)]
    • 1930 [c.1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[3],3, 17:
      Lvd sedlprzecziwko Iordanovi (contra Iericho)
      [Lud szedłprzeciwko Jordanowi (contra Iericho)]
  3. opposite;on the other side of;straight of,in front of
    • 1930 [c.1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[4],19, 32:
      Przecziwko szadim glowam (coram cano capite) powstany a poczczi twarz starego
      [Przeciwko szadym głowam (coram cano capite) powstani a poćci twarz starego]
  4. (attested in Greater Poland)The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
    1. in exchange for
      • 1960 [1403], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number219,Pyzdry:
        Iacosm ya s Boguslavem zamenilprzecziwco karczme y sadovi nivø w Døbrowe
        [Jakośm ja s Bogusławem zamieniłprzeciwko karczmie i sadowi niwę w Dąbrowie]
  5. in relation to,with regard to
    • 1873, Zygmunt Gloger, editor,Ułamek starożytnego kazania o małżeństwie‎[5]:
      Kto czistotø mylvie, ten sie trzyma kv wszelkeey nyeczistoczee iako owczaprzeczywko wilkowi
      [Kto czystotę miłuje, ten sie trzyma ku wszelkiej nieczystocie jako owcaprzeciwko wilkowi]
  6. (attested in Greater Poland)for,on behalf of,in favor of
    • 1960 [1411], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors,Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number323,Pyzdry:
      Nicolaus... gest odbil røcoym tich..., czsosz bili nan zalowaliprzeciwko Niczwoytowi de Wyasdu
      [Nicolaus... jest odbił rękojm tych..., csoż byli nań żałowaliprzeciwko Niczwojtowi de Ujazdu]
  7. (attested in Masovia)in comparison to

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “przeciw”, inSłownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie,→ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “przeciw”, inPolski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności,→ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “przeciwko”, inEtymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przeciwko”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited fromOld Polishprzeciwko. Bysurface analysis,univerbation ofprzeciw +‎ku.

Pronunciation

[edit]
 
  • IPA(key): /pʂɛˈt͡ɕif.kɔ/
  • Audio 1:(file)
  • Audio 2:(file)
  • Rhymes:-ifkɔ
  • Syllabification:prze‧ciw‧ko

Preposition

[edit]

przeciwko[withdative]

  1. against(in opposition to)
    Synonym:przeciw
  2. against(in conflict with)
    Synonym:przeciw
  3. against((located) opposite to)
    Synonym:przeciw
  4. (Middle Polish)towards, tomeetwith
  5. (Middle Polish)with relation to
    Synonym:wobec
  6. (Middle Polish)denotes recipient of an oral message;to
    Synonym:do
  7. (Middle Polish)in the way of
    Synonym:na przeszkodzie
  8. (Middle Polish)against(in comparison to)
    Synonym:w porównaniu z
  9. (Middle Polish)proportionallyto
  10. (Middle Polish)in contrast to
    Synonym:w przeciwieństwie do
  11. (Middle Polish)for(to the benefit of)
    Synonym:dla
  12. (Middle Polish)in exchange for
    Synonym:w zamian
  13. (Middle Polish)against;Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński,Lexicon‎[6], page 3c:
      Adversus et adversum praepositio.Przećiwko.
      [Adversus et adversum praepositio.Przeciwko.]
    • 1564, J. Mączyński,Lexicon‎[7], page64a:
      Contra, Praepositio accusativo casui serviens,Przećywko/ Náprzećyw.
      [Contra, Praepositio accusativo casui serviens,Przeciwko/ Naprzeciw.]
    • 1579, A. Calagius,Synonyma Latina‎[8], page222a:
      Gegen vber.Przećiwko. Contra. E regione. Per adversum. Fronte sub adversa.
      [Gegen vber.Przeciwko. Contra. E regione. Per adversum. Fronte sub adversa.]

Trivia

[edit]

According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),przeciwko (preposition) is one of the most used words in Polish, appearing 10 times in scientific texts, 71 times in news, 21 times in essays, 8 times in fiction, and 7 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 117 times, making it the 520th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

Adverb

[edit]

przeciwko (notcomparable)

  1. (Middle Polish)on the other side
    Synonym:naprzeciwko
  2. (Middle Polish)to theotherside
  3. (Middle Polish)The meaning of this term is uncertain.
    • 1564, J. Mączyński,Lexicon‎[9], page349d:
      E regione tanquam adverbium ponitur in oratione, Ná przećiwko/Przećiwko.
      [E regione tanquam adverbium ponitur in oratione, Na przeciwko/Przeciwko.]
    • 1588, A. Calepinus,Dictionarium decem linguarum‎[10], page380b:
      Exadversum, Ex opposito, eregione. –Przecziwko.
      [Exadversum, Ex opposito, eregione. –Przeciwko.]
  4. (Middle Polish)The meaning of this term is uncertain.
    • 1588, A. Calepinus,Dictionarium decem linguarum‎[11], page253b:
      Contra –Przecziwko, na przecziw.
      [Contra –Przeciwko, na przeciw.]
    • 1588, A. Calepinus,Dictionarium decem linguarum‎[12], page371a:
      Erga –Przecziwko.
      [Erga –Przeciwko.]
    • 1588, A. Calepinus,Dictionarium decem linguarum‎[13], page1115a:
      Versus –Przecziwko.
      [Versus –Przeciwko.]

References

[edit]
  1. ^Ida Kurcz (1990) “przeciwko (preposition)”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page444

Further reading

[edit]

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited fromOld Polishprzeciwko. Bysurface analysis,univerbation ofprzeciw +‎ku.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /pʂɛˈt͡ɕif.kɔ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes:-ifkɔ
  • Syllabification:prze‧ciw‧ko

Preposition

[edit]

przeciwko[withdative]

  1. against(in opposition to)
    Synonym:prociw
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=przeciwko&oldid=83737880"
Categories:
Hidden categories:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp