Borrowed fromPolishchwila.

• IPA^(key): /ˈxfi.la/
• Rhymes:-ila
• Syllabification:chwi‧la

chwila f (diminutivechwilka)

1. moment(brief, unspecified amount of time)

   Synonyms:sztërk,sztót,moment

• Stefan Ramułt (1893) “χvila”, inSłownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page57
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “chwila”, inSłownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “chwila”, inInternetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby,2022

• fila

Borrowed fromMiddle High Germanwīle, fromOld High Germanwīla, fromProto-Germanic*hwīlō. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE)/xfiːlʲa/
• IPA^(key): (15^th CE)/xfilʲa/

chwila f (diminutivefilka)

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland)moment(brief, unspecified amount of time)
   • Beginning of the 15th century,Łukasz z Wielkiego Koźmina,Kazania gnieźnieńskie‎^[2],Krakow, page171b:

     Thø tochwylø ne czasz gest tego tho vyslouicz

     [Tą tochwilą nie czas jest tego to wysłowić]

   • Beginning of the 15th century,Łukasz z Wielkiego Koźmina,Kazania gnieźnieńskie‎^[3],Krakow, page173b:

     A szaprafdøcz by ten tho clouek malo sgrzesil, ysze gdisci bi szø on na tho rosmislil, isbicz on f krothkechvyly vmrzecz muszyl

     [A zaprawdęć by ten to człowiek mało zgrzeszył, iże gdyżciby się on na to rozmyślił, iżbyć on w krotkiechwili umrzeć musił]

   • Beginning of the 15th century,Łukasz z Wielkiego Koźmina,Kazania gnieźnieńskie‎^[4],Krakow, page182a:

     A presto bøczcze vy na them tho swecze nachfilø bogaczy, alle biscze vy pothem na ueky szebraly

     [A przez to bądźcie wy na tem to świecie nachwilę bogaci, ale byście wy potem na wieki żebrali]

   • Beginning of the 15th century,Łukasz z Wielkiego Koźmina,Kazania gnieźnieńskie‎^[5],Krakow, page182b:

     Tedy vøcz po malechvily on mlodzenecz gesthcy on smarthfyfstal byl

     [Tedy więc po małechwili on młodzieniec jestci on smartwywstał był]

   • 1874-1891 [XV med.],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^[6],[7],[8], volume XXII, page241:

     A tasz nye da prosznowacz w tą tofila, bo grzechom kąblanye gest proznowanye

     [A taż nie da proznować w tę tofilę, bo grzechom kębłanie jest proznowanie]

   • 1451-1455,Legenda o świętym Aleksym‎^[9], line163:

     Chcza czyrzpyecz mąką y wsz[y]thky szlephyle ymyecz v mego oczcza na dworze, gdym nye przebil za morze

     [Chcę cirzpieć mękę i wsz[y]tki złefile imieć, u mego oćca na dworze, gdym nie przebył za morze]

   • 1930 [c.1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[10],29, 20:

     Iacob sluzyl z Rachel syedm lyat, a wydzala syø gemu mala wyelmychwyla

     [Jakob służył z Rachel siedm lat, a widziała się jemu mała wielmichwila]

   • 1930 [c.1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[11],9, 14:

     Albocz w tøø tochwylyø poszlyø wszitky swe rany

     [Alboć w tą tochwilę poślę wszytki swe rany]

   • 1930 [c.1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[12],17, 4:

     Geszcze po maleychwyly, a ukamyonuyøcz myø

     [Jeszcze po małejchwili, a ukamionująć mię]

   • 1930 [c.1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[13],21, 19:

     Dzen ku dnyv przichodzil achwyle czasu przed syø biezali, a dwye lecye syø popelnyle swim byegem

     [Dzień ku dniu przychodził achwile czasu przed się bieżały, a dwie lecie się popełnile swym biegiem]

   • 1930 [c.1455], “Judith”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[14],7, 18:

     Sstal syø placz... za dlugøchwylyø

     [zstał się płacz... za długąchwilę]

   • 1930 [c.1455], “Is”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[15],48, 7:

     Nynye stworzo[ne s]ø a nye od oneychwyle pr[zed] dnyem

     [Ninie stworzenie są a nie od onejchwile przed dniem]

   • 1930 [c.1455], “Is”, in Ludwik Bernacki, editor,Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[16],48, 8:

     Anysz sliszal..., any od oneychwyle ot[war]to vcho twe

     [Aniś słyszał..., ani od onejchwile ot[war]to ucho twe]

   • 1874 [1458],Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące‎^[17], volume XVI, page550:

     Respondit, quod post expulsionem gregis post meridiem et bibit usque prope occasum solis et perbibit duos grossos pro ista parva hora al.thsila

     [Respondit, quod post expulsionem gregis post meridiem et bibit usque prope occasum solis et perbibit duos grossos pro ista parva hora al. [prochwila]]

   • 1874-1891 [XV p. post.],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[18],[19],[20]}, volume XIX,Nowa Słupia, page48:

     Czaszka moyachwylya, krwawa godzyn[a], wydzacz nyewyernego Zydowyna, ysz on bygye, maczy mego mylego syna

     [Ciężka mojachwila, krwawa godzin[a], widzę-ć niewiernego Żydowina, iż on bije, męczy mego miłego syna]

   • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[21], page302:

     Usłyszawszy to niewiasta... dała odpoczywanie miłemu Krystusowi w swem domu, a mieszkał tamo Jesus dobrąchwilę

     [Usłyszawszy to niewiasta... dała odpoczywanie miłemu Krystusowi w swem domu, a mieszkał tamo Jesus dobrąchwilę]

   • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[22], page611:

     A zmówiwszy to miły Krystus długąchwilę milczał

     [A zmówiwszy to miły Krystus długąchwilę milczał]

   • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[23], page687:

     Jako był podań Annaszowi, tako nachwilę był rozwiązań

     [Jako był podań Annaszowi, tako nachwilę był rozwiązań]

   • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[24], page690:

     Po małejchwili jakoby po godzinie... rzekli Piotrowi

     [Po małejchwili jakoby po godzinie... rzekli Piotrowi]

   • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[25], page701:

     Postawili ji śród domu i dali jemu długąchwilę stać

     [Postawili ji śród domu i dali jemu długąchwilę stać]

   • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[26], page758:

     Od... silnej żałości nie mogła przemówić długąchwilę ni słowa

     [Od... silnej żałości nie mogła przemówić długąchwilę ni słowa]

   • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[27], page769:

     Szatan... odstąpił od niego nachwilę

     [Szatan... odstąpił od niego nachwilę]

   • Middle of the 15th century,Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[28], page821:

     A po małejchwili ocuciwszy sie uźrałam ciało jego wszytko zedrane

     [A po małejchwili ocuciwszy sie uźrałam ciało jego wszytko zedrane]

   • c.1500,Wokabularz lubiński,Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page69r:

     Interim darzwischen oder vnter des thąchwylą

     [Interim darzwischen oder vnter des tąchwilą]

   • c.1500,Wokabularz lubiński,Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page68v:

     Interea et interim deriuantur ab inter vnterdesz tunc temporis thachwyla

     [Interea et interim deriuantur ab inter vnterdesz tunc temporis tąchwilą]

• Polish:chwila,chfila(Middle Polish),chwiła(Central Greater Poland, Poznań)
  • → Belarusian:хві́ля(xvílja)
  • → Kashubian:chwila
  • → Ukrainian:хви́ля(xvýlja)
• Silesian:chwila

• Boryś, Wiesław (2005) “chwila”, inSłownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie,→ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “chwila”, inPolski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności,→ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “chwila”, inEtymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “chwila”, inJan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors,Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “chwila, fila”, inSłownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw:Polish Academy of Sciences, page271
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chwila, fila”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “chwila”, inRozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków:Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Wanda Decyk-Zięba, Krystyna Długosz-Kurczabowa, Stanisław Dubisz, Zygmunt Gałecki, Justyna Garczyńska, Halina Karaś, Alina Kępińska, Anna Pasoń, Izabela Stąpor, Barbara Taras, Izabela Winiarska-Górska (2008) “chwila”, in Wanda Decyk-Zięba, Stanisław Dubisz, editors,Glosariusz staropolski - dydaktyczny słownik etymologiczny [Old Polish Glossary - Didactic Etymological Dictionary] (in Polish), Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego,→ISBN, page17

• chfila(Middle Polish)
• chwiła(Central Greater Poland, Poznań)

Inherited fromOld Polishchwila. CompareCzechchvíle,Englishwhile,GermanWeile.

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes:-ila
• Syllabification:chwi‧la

chwila f (diminutivechwilkaorchwilunia)

1. instant,moment(very short period of time)

   Synonym:moment

   Hypernym:okres

2. instant,moment(single, usually precise, point in time)

   Synonym:moment

3. (regional)weather, especiallybad weather
4. (Middle Polish)free time,time off

According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),chwila is one of the most used words in Polish, appearing 46 times in scientific texts, 35 times in news, 47 times in essays, 181 times in fiction, and 97 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 406 times, making it the 116th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

chwila

1. (colloquial)wait a minute,wait a moment,wait a second(used when the speaker expects to refrain from speaking or acting for a short time)

   Synonyms:chwila moment,chwileczkę,momencik,moment

• → Belarusian:хві́ля(xvílja)
• → Kashubian:chwila
• → Ukrainian:хви́ля(xvýlja)

• chwila inWielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• chwila in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chwila, chfila”, inSłownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “CHWILA”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century],07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chwila”, inSłownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “chwila”, inSłownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz,A. Kryński,W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chwila”, inSłownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page309
• chwila in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited fromOld Polishchwila.

• IPA^(key): /ˈxfi.la/

• Audio:

  (file)

• Rhymes:-ila
• Syllabification:chwi‧la

chwila f (diminutivechwilka)

1. instant,moment(very short period of time)

   Synonym:mōmynt

2. instant,moment(single, usually precise, point in time)

   Synonym:mōmynt

• chwila in dykcjonorz.eu
• chwila in silling.org

• Kashubian terms borrowed from Polish
• Kashubian terms derived from Proto-Germanic
• Kashubian terms derived from Polish
• Kashubian terms derived from the Proto-Indo-European root *kʷyeh₁-
• Kashubian terms derived from Proto-Indo-European
• Kashubian terms derived from Old Polish
• Kashubian terms with IPA pronunciation
• Rhymes:Kashubian/ila
• Rhymes:Kashubian/ila/2 syllables
• Kashubian lemmas
• Kashubian nouns
• Kashubian feminine nouns
• csb:Time
• Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
• Old Polish terms derived from Proto-Germanic
• Old Polish terms derived from the Proto-Indo-European root *kʷyeh₁-
• Old Polish terms borrowed from Middle High German
• Old Polish terms derived from Middle High German
• Old Polish terms derived from Old High German
• Old Polish terms with IPA pronunciation
• Old Polish lemmas
• Old Polish nouns
• Old Polish feminine nouns
• Lesser Poland Old Polish
• Greater Poland Old Polish
• Old Polish terms with quotations
• zlw-opl:Time
• Polish terms derived from Old Polish
• Polish terms derived from Proto-Germanic
• Polish terms inherited from Old Polish
• Polish terms derived from the Proto-Indo-European root *kʷyeh₁-
• Polish terms derived from Proto-Indo-European
• Polish 2-syllable words
• Polish terms with IPA pronunciation
• Polish terms with audio pronunciation
• Rhymes:Polish/ila
• Rhymes:Polish/ila/2 syllables
• Polish lemmas
• Polish nouns
• Polish feminine nouns
• Regional Polish
• Middle Polish
• Polish interjections
• Polish colloquialisms
• pl:Time
• Silesian terms derived from the Proto-Indo-European root *kʷyeh₁-
• Silesian terms derived from Proto-Germanic
• Silesian terms inherited from Old Polish
• Silesian terms derived from Old Polish
• Silesian terms derived from Proto-Indo-European
• Silesian terms with IPA pronunciation
• Silesian terms with audio pronunciation
• Rhymes:Silesian/ila
• Rhymes:Silesian/ila/2 syllables
• Silesian lemmas
• Silesian nouns
• Silesian feminine nouns
• szl:Time

• Kashubian entries with etymology trees
• Pages with entries
• Pages with 4 entries
• Old Polish entries with etymology trees
• Old Polish quotations with omitted translation
• Polish entries with etymology trees
• Polish links with redundant wikilinks
• Polish links with redundant alt parameters
• Polish links with manual fragments
• Silesian entries with etymology trees