^Orel, Vladimir E. (2000)A concise historical grammar of the Albanian language: reconstruction of Proto-Albanian[1], Leiden, Boston, Köln: Brill,→ISBN, page206
^[2] William Martin Leake (1814), RESEARCHES IN GREECE, Part 1 (chapter romaico (greek) - arvanetic vocabulary), page 335aí (yes)
Except for some archaic expressions, used only to strengthen the wordsharvoin,harva(“few”),harvinainen,varhain andvarhainen. Sometimes the words are written together, but this is deemed incorrect by language authorities, who decree thatani be spelled as a separate word.
“ani”, inKielitoimiston sanakirja [Dictionary of Contemporary Finnish][6] (in Finnish) (online dictionary, continuously updated), Kotimaisten kielten keskuksen verkkojulkaisuja 35, Helsinki:Kotimaisten kielten tutkimuskeskus (Institute for the Languages of Finland),2004–, retrieved2023-07-01
"ani", in Charles du Fresne du Cange’sGlossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
Non occides nicogo røkøani szlim przicladem, ani rzeczø slowa slego, ani k[a]sznø, ani kthorą szlą radą
[Non occides nikogo rękąani złym przykładem, ani rzeczą słowa złego, ani k[a]źnią, ani ktorą złą radą]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][10],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages74, 6:
Nechaycze molwicz... lichoty. Boani ode wzchoda, ani od zachoda, ani od pustich gor (neque ab oriente, neque ab occidente, neque a desertis montibus, Puł: ny... ny... ny), bo bog sødzø iest
[Niechajcie mołwić... lichoty. Boani ode wschoda, ani od zachoda, ani od pustych gor (neque ab oriente, neque ab occidente, neque a desertis montibus, Puł: ni... ni... ni), bo Bog sędzią jest]
1884 [c.1455-1460], “Die Magdeburger Urtheile. Ein Deutschen Rechtes in polnischer Sprache aus der Mitte des XV Jahrhunderts”, in Aleksander Brückner, editor,Archiv für slavische Philologie, volume VI, page364:
Raczczeany zadny czlowyek ma szadzycz przyszasznyka... przesz gego vyny
[Radźceani żadny człowiek ma sędzić przysiężnika... przez jego winy]
1856-1870 [1399], Antoni Zygmunt Helcel, editor,Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[11], volume VIII, number8277:
Ani czy dedziczi, ani Borek byli gospodarzmi dzedziny[e]
[Ani ci dziedzicy, ani Borek byli gospodarzmi dzedziny[e]]
1874-1891 [1453],Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[12],[13],[14], volume XXV, page212:
[Ani lilija białością, czyrwona roża krasnością,ani nardus swą wonnością, zamorski kwiat swą drogością Maryjej się rowna]
1895 [1427],Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[15], volume VIIIa, page167:
Czterdzesczy grzywen possasnich, a ne skodnichany platowych, Vochna... wnosla do Lubanyey
[Czterdzieści grzywien posażnych, a nie szkodnychani płatowych, Wochna... wniosła do Lubaniej]
1892 [1484], Hieronim Łopaciński, editor,Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI[16],Krakow, page708:
Braczya wszythczy... mayą myeczi odzyenye schare pospolyczye any barzo byale,any barzo czarne (in... colore non prorsus albo vel nigro)
[Bracia wszytcy... mają mieć(i) odzienie szare pospolicie ani barzo białe,ani barzo czarne (in... colore non prorsus albo vel nigro)]
1902 [1406], “Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku”, in Franciszek Piekosiński, editor,Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego[17], volume 6,Poznań,Pyzdry,Kościan,Gniezno, page306:
Dzerszek yest krwø bliszszi... ku Szacovu nisz Ramszani gego strig
[Dzierżek jest krwią bliższy... ku Żakowu niż Ramszani jego stryj]
1915 [1396], Jan Łoś, editor,Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543[18],Krakow, page537:
Pecz ne vcradl duos equos...ani tego wzitka jma
[Piecz nie ukradł duos equos...ani tego użytka ima]
End of the 14th century,Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 1:
Szpowadami szø..., yszeszmi... podrosznika na nocz ne poloziliany yemw drogy ne wkazali
[Spowiadamy się..., iżesmy... podrożnika na noc nie położyliani jemu drogi nie ukazali]
1915 [1474], Jan Łoś, editor,Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543[19],Sieradz, page540:
Jacobus... za poczestnego, czsnego od zadnego w szadnem zawodze podesrzanyani yest nalesøn y prze dobri luth... za *tagego myan, dzirsan y chowan
[Jacobus... za poczestnego, czsnego od żadnego w żadnem zawodzie podeźrzanyani jest nalezion i prze dobry lud... za takiego mian, dzirżan i chowan]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][20],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages5, 5:
Ani przebiwacz bødze przi tobe zglobliwi, any przebywacz bødø neprawy (neque habitabit iuxta te malignus, neque permanebunt iniusti)
[Ani przebywać będzie przy tobie zgłobliwy, ani przebywać będą nieprawi (neque habitabit iuxta te malignus, neque permanebunt iniusti)]
1895 [1426],Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[21], volume VIIIa, page166:
Ianow oczeczany szam ne prossyl kmeczy pana Yanowich do Zagorzicz...,any naymowal
[Janow ociecani sam nie prosił kmieci pana Janowych do Zagorzyc...,ani najmował]
1921 [1471], Kazimierz Tymieniecki, editor,Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich[22], page197:
W xanzeyi pusczyey... any stampycz na swyerz nye stawyam, anym xanzego swyaza ny[e] pokrathl
[W księżej puszczej... ani stępic na źwierz nie stawiam, anim księżego źwie[r]za ni[e] pokradł]
Abiscze vy tose ne kradlyany slodzegmy byly,any ktorego cloueka szabyly
[Abyście wy teże nie kradliani złodziejmi byli,ani ktorego człowieka zabili]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][24],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages130, 1–2:
Ne gest powyszono sercze mogeany wznesle gesta se oczy moge,any chodzyl gesm w welykych,any w dzywech nad mø (non est exaltatum... neque elati sunt..., neque ambulavi..., neque in mirabilibus super me)
[Nie jest powyszono sierce mojeani wznieśle jesta sie oczy moje,ani chodził jeśm w wielikich,ani w dziwiech nad mię (non est exaltatum... neque elati sunt..., neque ambulavi..., neque in mirabilibus super me)]
1861 [1435–1437],Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi[25], volume III, Biblioteka Warszawska, page24:
Sczepan Brilewsky Thomy dwayczy ne *szodzal w klodą y dwayczy ne wyszadzalany mu mecza gwaltem wsąl
[Szczepan Brylewski Tomy dwajcy nie sadzał w kłodę i dwajcy nie wysadzałani mu miecza gwałtem wziął]
1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski,Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[26],Krakow,Brodnia, page111a:
Oczecz od nikogo iest vczynyonany stworzon, any porodzon (pater a nullo est factus nec creatus nec genitus Ath 20)
[Ociec od nikogo jest uczynionani stworzon, ani porodzon (pater a nullo est factus nec creatus nec genitus Ath 20)]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][27],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages17, 24:
Strzegl iesm drog boszichany iesm zle nosil od boga (custodivi vias domini nec impie gessi a deo)
[Strzegł jeśm drog bożychani jeśm złe nosił od Boga (custodivi vias domini nec impie gessi a deo)]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors,Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][29],Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages17, 41:
Gonicz bødø neprzyacele moie y polapø ie;any se obroczø alisz zginø (persequar inimicos meos et comprehendam illos et non convertar donec deficiant)
[Gonić będę nieprzyjaciele moje i połapię je;ani sie obrocę aliż zginą (persequar inimicos meos et comprehendam illos et non convertar donec deficiant)]
Boryś, Wiesław (2005) “ani”, inSłownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie,→ISBN
Mańczak, Witold (2017) “ani”, inPolski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności,→ISBN
Bańkowski, Andrzej (2000) “ani”, inEtymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
Sławski, Franciszek (1958-1965) “ani”, inJan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors,Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ani”, inSłownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków:IJP PAN,→ISBN
According toSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990),ani is one of the most used words in Polish, appearing 46 times in scientific texts, 13 times in news, 42 times in essays, 117 times in fiction, and 116 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 333 times, making it the 151st most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
^Ida Kurcz (1990) “ani”, inSłownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 8
Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ani”, inSłownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
“ANI”, inElektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2011 April 2
Zofia Stamirowska (1987-2024) “ani”, in Anna Basara, editor,Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk,→ISBN, pages124-125
“ani”, inSlovníkový portál Jazykovedného ústavu Ľ. Štúra SAV [Dictionary portal of the Ľ. Štúr Institute of Linguistics, Slovak Academy of Science] (in Slovak),https://slovnik.juls.savba.sk,2003–2025
Ani (bird) on Wikipedia.Wikipedia
Crotophaga on Wikispecies.Wikispecies
Category:Crotophaga on Wikimedia Commons.Wikimedia Commons