ATurkic borrowing, ultimately fromProto-Turkic*xātun(“queen, lady”).[1][2] Borrowed again asMiddle Armenianխաթուն(xatʻun),Խաթուն(Xatʻun), dialectalArmenianխաթուն(xatʻun).
խաթուն• (xatʻun)
- theKhazarqueen
7th century,
Anania Širakacʻi,
Ašxarhacʻoycʻ [Geography]:
- Իսկ ի հիւսիսոյ նորա՝ Հոնք․ եւ քաղաք նոցա Վառաչան, եւ այլք ընդ նմա․ եւ թագաւորն հիւսիսոյ է հականն՝ որ է տէր Խազրաց, և դշխոյն թագուհի է,Խաթունն, որ է կին հականայ ի Բարսլաց ազգէն։
- Isk i hiwsisoy nora, Honkʻ; ew kʻałakʻ nocʻa Vaṙačʻan, ew aylkʻ ənd nma; ew tʻagaworn hiwsisoy ē hakann, or ē tēr Xazracʻ, ew dšxoyn tʻaguhi ē,Xatʻunn, or ē kin hakanay i Barslacʻ azgēn.
- 1992 translation by Robert H. Hewsen
- To the north are the Huns with their city ofVaṙačʿan and others [besides]. The king of the north is the khakan, who is lord of the Khazars. The queen, orkhatun, the wife of the khakan, is of theBarsilkʿ nation.
8th century,
Łewond,
Patmutʻiwn Hayocʻ [History of the Armenians] 31:
- Եւ հաւանեալ արքայն Խազրաց՝ տայր զքոյրն իւր նմա կնութեան, որում անունն էրԽաթուն․ եւ առաքէր ընդ նմա նաժիշտս եւ աղախնայս եւ ծառայս բազումս։ Եւ կեցեալԽաթունն սակաւ ինչ ժամանակ՝ վախճանէր։
- Ew hawaneal arkʻayn Xazracʻ, tayr zkʻoyrn iwr nma knutʻean, orum anunn ērXatʻun; ew aṙakʻēr ənd nma nažišts ew ałaxnays ew caṙays bazums. Ew kecʻealXatʻunn sakaw inčʻ žamanak, vaxčanēr.
- 2006 translation by Robert Bedrosian
- Agreeing to this, the king of the Khazars gave [Yazid] as a wife his sister, namedKhatun. [The Khaqan] sent along with her many hand maidens, ladies in waiting, and servants. ButKhatun lived for only a short while and then died.
- ^Hübschmann, Heinrich (1897),Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel,page159
- ^Ačaṙean, Hračʻeay (1973), “խաթուն”, inHayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press,page312ab
