This articleneeds additional citations forverification. Please helpimprove this article byadding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed. Find sources: "Romblomanon language" – news ·newspapers ·books ·scholar ·JSTOR(January 2017) (Learn how and when to remove this message) |
| Romblomanon | |
|---|---|
| Ini | |
| Native to | Philippines |
| Region | Romblonprovince (entireRomblon andSibuyan islands; some parts ofTablas exceptBanton,Corcuera,Maestro de Ocampo andCarabao) |
Native speakers | 94,000 (2011)[1] |
Austronesian
| |
| Language codes | |
| ISO 639-3 | rol |
| Glottolog | romb1245 |
Area where Romblomanon is spoken | |
Romblomanon orBisaya/Binisaya nga Romblomanon is anAustronesianregional language spoken, along withAsi andOnhan, in the province ofRomblon in thePhilippines. The language is also calledIni,Tiyad Ini,Basi,Niromblon, andSibuyanon. It is a part of theBisayan language family and is closely related to otherPhilippine languages.
Specifically, Romblomanon is spoken in the following islands on Romblon:
| Labial | Alveolar | Palatal | Velar | Glottal | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nasal | m | n | ŋ | |||
| Plosive | voiceless | p | t | k | ʔ | |
| voiced | b | d | ɡ | |||
| Fricative | s | h | ||||
| Rhotic | ɾ | |||||
| Lateral | l | |||||
| Approximant | w | j | ||||
Romblomanon is one of the Philippine languages that do not exhibit[ɾ]–[d] allophony.
| Front | Central | Back | |
|---|---|---|---|
| Close | i | u | |
| Open | a |
| Absolutive | Ergative | Oblique | |
|---|---|---|---|
| 1st person singular | ako | nakon,ko | akon |
| 2nd person singular | ikaw,ka | nimo,mo | imo |
| 3rd person singular | siya | niya | iya |
| 1st person plural inclusive | kita | naton | aton |
| 1st person plural exclusive | kami | namon | amon |
| 2nd person plural | kamo | nindo | indo |
| 3rd person plural | sinda | ninda | inda |
| Absolutive | Ergative/Oblique | Locative | Existential | |
|---|---|---|---|---|
| Nearest to speaker ('this, here') | iní | tiyadní | dirí | (y)ári |
| Near to addressee or closely removed from speaker and addressee ('that, there') | inâ | tiyadnâ | dirâ | (y)ára' |
| Remote ('yon, yonder') | adtó | tiyadtó | didtó | (y)á(d)to |
In addition to this, there are two verbaldeictics,karí, meaning 'come to speaker', andkadto, meaning 'to go yonder'.
| Romblomanon | English | Example |
|---|---|---|
| Ano | What | Ano imo pangayan? 'What is your name?' |
| San-o | When | San-o ka makadto sa Romblon? 'When are you going to Romblon?' |
| Diin | Where | Diin ka pa-kadto? 'Where are you going?' |
| Sin-o | Who | Sin-o ang imo ka-ibahan? 'Who is your companion?' |
| Kamusta | How | Kamusta ka? 'How are you?' |
| Pa-unó | How (a derivative ofano) | Pa-anó ka maka halin? 'How can you go?' |
| Pila | How much / How many | Pila ini? 'How much is this?' /Pila ka tawo ang yara? 'How many people are there?' |
This section is empty. You can help byadding to it.(November 2022) |
| Number | Romblomanon |
|---|---|
| 1 | Isá |
| 2 | Duhá |
| 3 | Tuyó |
| 4 | Upat |
| 5 | Limá |
| 6 | Onum |
| 7 | Pitó |
| 8 | Wayó |
| 9 | Siyám |
| 10 | Napúyô |
| 100 | Isa-kagatús |
| 1000 | Isa-kalibó |
| First | Una |
| Second | Panga-duhá |
| Third | Pang-tuyó /Pangat-lo |
| Fourth | Pang-upat |
| Fifth | Pang-limá |
| Sixth | Pang-onum |
| Seventh | Pang-pitó |
| Eighth | Pang-wayó |
| Ninth | Pang-siyám |
| Tenth | Pang-napúyô |
| Romblomanon / Sibuyanon dialect (San Fernando) | Aklanon | Tagalog | English |
|---|---|---|---|
| Ambo/ilaga (Sibuyan) | Eanggam | Daga | Rat |
| Asó | Aso | Usok | Smoke |
| Ayam/ajam (Sibuyan) | Ayam | Aso | Dog |
| Ayaw mag pinisik / Ajaw mag pinisik (Sibuyan) | Indi ka maglandi | Huwag kang malandi | Don't flirt |
| Babaye/baje (Sibuyan) | Bayi | Babae | Female |
| Bu-ang | Kumangon | Baliw | Crazy |
| Bukon, indi | Bukon, indi | Hindi | No |
| Bulan/buyan (Sibuyan) | Buean | Buwan | Month |
| Bungoy | Bungoe | Bingi | Deaf |
| Buroy | Badwan | Bobo | Dumb |
| Buta | Bueag | Bulag | Blind |
| Buwas | Hin-aga | Bukas | Tomorrow |
| Hadakon, hambugon | Bugaeon | Mayabang | Boastful |
| Hadlok | Hadlok | Takot | Afraid |
| Mus na | Mali eon, mosyon eon | Tara na | Let's go |
| Hangit ako sa imo | Hangit ako kimo | Galit ako sa iyo | I hate you |
| Higko/higtang (Sibuyan) | Higko | Dumi | Dirt |
| Hu-o | Hu-o | Oo | Yes |
| Ibabaw | Ibabaw | Itaas | Up |
| Idayum | Idaeum | Ilalim | Down |
| Kabu-ot ka / Kabuoton ka (Sibuyan) | Mabu-ot ka | Mabait ka | You are kind |
| Ka-guapa ka / Kaguapahon ka (Sibuyan) | Gwapa ka | Maganda ka | You are beautiful |
| Ka-guapo ka / Kaguapuhon ka (Sibuyan) | Gwapo ka | Gwapo ka | You are handsome |
| Kalag | Kaeag | Kaluluwa | Spirit |
| Galaum/gasi | Ea-um | Akala | Assumption |
| Kanam | Hampang | Laro | Play |
| Kwarta | Kwarta | Salapi | Money |
| Layaki/yaki (Sibuyan) | Eaki | Lalaki | Male |
| Maayo nga adlaw / Maajo na Adlaw (Sibuyan) | Maayad-ayad nga adlaw | Magandang araw | Good day |
| Maayo nga aga / Maajo na Aga (Sibuyan) | Maayad-ayad nga agahon | Magandang umaga | Good morning |
| Maayo nga gabi-i / Maajo na Gab-i (Sibuyan) | Maayad-ayad nga gabi-i | Magandang gabi | Good evening |
| Maayo nga hapon / Maajo na Hapon (Sibuyan) | Maayad-ayad nga hapon | Magandang hapon | Good afternoon |
| Mabinuligon | Mabinuligon | Matulungin | Helpful |
| Madamo nga salamat | Maabo nga saeamat | Maraming salamat | Thanks a lot |
| Magdahan ka | Magdahan ka/Maghaeong ka | Mag-ingat ka | Take care |
| Mahuga | Malisud | Mahirap | Difficult |
| Mahugod/mapisan (Sibuyan) | Mahugod | Masipag | Industrious |
| Maisog/kaisugon (Sibuyan) | Maisog | Matapang | Brave |
| Makusog/kakusugon (Sibuyan) | Mabaskog | Malakas | Strong |
| Mala-in/kalainon (Sibuyan) | Maea-in | Masama | Bad |
| Malipay | Malipayon | Masaya | Happy |
| Maluya/maluja (Sibuyan) | Mahinay | Mabagal | Slow |
| Manamit/kanamiton (Sibuyan) | Manami | Masarap | Delicious |
| Manang | Manang | Ate | Older sister |
| Manong | Manong | Kuya | Older brother |
| Mayad/majad (Sibuyan) | Mayad | Matalino | Intelligent |
| Merkado | Tindahan | Pamilihan | Market |
| O-ning/kuring (Sibuyan) | Kuring | Pusa | Cat |
| Palangga ta gid ikaw | Palangga ko gid ikaw | Mahal na mahal kita | I love you so much |
| Palangga ta ikaw | Palangga ko ikaw | Mahal kita | I love you |
| Pisikon/pisikan | Mala | Malandi | Flirtatious |
| Pusong/bakakon | Purilon | Sinungaling | Liar |
| Semana | Dominggo | Linggo | Week |
| Sinsilyo | Sinsilyo | Barya | Coins |
| Subay | Guyom, tigasaw | Langgam | Ant |
| Tubi | Tubi | Tubig | Water |
| Tu-ig | Dag-on | Taon | Year |
| Tu-o | Tu-o | Kanan | Right |
| Waya/waja (Sibuyan) | Waea | Kaliwa | Left |
| Yawa/jawa (Sibuyan) | Yawa | Kasamaan | Demon |